Еўрапейскі дзень моў: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Мэты: вікіфікацыя з дапамогай AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Еўрапейскі дзень моў''' — адзначаецца [[26 верасня]], быў абвешчаны [[Савет Еўропы|Саветам Еўропы]] (і падтрыманы [[ЕС|Еўрапейскім саюзам]]) падчас [[Еўрапейскi год моў|Еўрапейскага года моў]] - 6 снежня 2001 г2001г<ref>https://search.coe.int/cm/Pages/result_details.aspx?ObjectID=09000016804ed0cf</ref>. Паняцце еўрапейскія мовы больш шырокае, яго не трэба блытаць з афіцыйнымі мовамі краін-членаў Еўрасаюза. Асноўная мэта дня - заахвочванне вывучэння і засваенне розных моў як у школах, так і па-за іх межамі на працягу ўсяго жыцця чалавека.
 
== Мэты ==
Захаванне і развіццё моў, уключаючы малыя, дэкларуецца ў якасці афіцыйнай моўнай палітыкі Еўрасаюза. Сярод спосабаў дасягнення гэтага звычайна называюцца вывучэнне больш чым адной замежнай мовы і працяг вывучэння моў у спелым узросце. Асабліва падкрэсліваецца неабходнасць вывучэння некалькіх замежных моў, а не толькі англійскай, якая абсалютна дамінуе з пачатку 1990-х, засмечваючы шматлікія мовы непатрэбнымі запазычаннямі.
 
==== Асноўныя мэты Еўрапейскага дня моў ====
 
* прыцягненне ўвагі да вывучэння моў з мэтай павышэння ўзроўню міжкультурнага і міжмоўнага ўзаемаразумення;
* дэманстрацыя багацця моўнай і культурнай разнастайнасці Еўропы;
* заахвочванне вывучэння і асваення розных моў як у школах, так і па-за імі цягам часу ўсяго жыцця чалавека.
 
== Цiкавыя звесткi ==
На тэрыторыі Еўропы налічваецца 225 [[Аўтахтонная мова|аўтахтонных моў]], больш за 2/3 якіх альбо ўжо вымерлі, альбо знаходзяцца на мяжы знікнення ў выніку паступовай асіміляцыі ў становішчы моўнага меншасці (напрыклад, [[ірландская мова]] і іншыя [[кельцкія мовы]]).
 
З іншага боку, моўная карціна Еўропы істотна ўзбагацілася з другой паловы XX стагоддзя, калі ў выніку масавай эканамічнай і палітычнай міграцыі практычна ва ўсіх еўрапейскіх краінах, асабліва ў іх сталіцах, стала чуцца гаворка многіх народаў свету. У [[Германія|Нямеччыне]] прыкметна прысутнасць [[Турэцкая мова|турэцкай мовы]], у [[Швецыя|Швецыі]] і [[Францыя|Францыі]] - [[Арабская мова|арабскага]], у [[Лондан|Лондане]] па дадзеных апошніх апытанняў пражываюць носьбіты 336 моў, у тым ліку [[хіндзі]], [[урду]], розных афрыканскіх моў і інш. Але вельмі часта наплыў мігрантаў з трэціх краін прыводзіць да пагаршэння становішча аўтахтонных моў нацыянальных меншасцяў, паколькі імігранты звычайна імкнуцца авалодаць толькі найбольш эканамічна «выгаднай», дамінуючай мовай, карыстаючыся родным у хатнім ужытку і ігнаруючы ўсе іншыя. Так, наплыў мігрантаў у [[Ірландыя|Ірландыі]] ўскосна спрыяе далейшаму заняпаду ірландскага мовы за кошт [[Англійская мова|англійскай]], а ў [[Фінляндыя|Фінляндыі]] - [[Шведская мова|шведскага]] за кошт [[Фінская мова|фінскага]].
 
== Моўная статыстыка сучаснай Еўропы ==
Большасць еўрапейскіх моў інда-еўрапейскага паходжання. З канца 18-га стагоддзя, найбольш распаўсюджанай мовай Еўропы (як з пункту гледжання геаграфіі, так і колькасцi носьбітаў мовы) быў [[Руская мова|рускі]], які замяніў [[Французская мова|французскую мову]]. Каля 150 мільёнаў еўрапейцаў кажуць на рускай на штодзённай аснове. Далей з вялікім адрывам iдзе [[нямецкая мова]] - каля 95 мільёнаў, [[Французская мова|французская]], - 66 мільёнаў, [[англійская мова]] - 63 мільёны, [[Італьянская мова|італьянскі мова]] - 60 мільёнаў, [[Іспанская мова|іспанская]] і [[польская мова]] - прыкладна па 40 млн носьбітаў і [[ўкраінская мова]] - каля 25-30 млн носьбітаў.
 
== Сучасныя тэндэнцыі ==
У якасці замежных моў у Еўропе, якімі валодаюць еўрапейцы, вылучаюцца: [[Англійская мова|англійская]] (38%), [[Нямецкая мова|нямецкая]] (15%), [[Французская мова|французскі]] (14%), [[Руская мова|руская]] (7%), [[Іспанская мова|іспанскі]] (5%), [[Італьянская мова|італьянскі]] (3%).
 
Попыт на [[Англійская мова|англiйскую]] ў апошнія гады стабілізаваўся на высокім узроўні, на [[Нямецкая мова|нямецкую]], [[Французская мова|французскую]] і асабліва [[Італьянская мова|італьянскую]] мовы некалькі спаў, затое значна павялічылася прывабнасць [[Іспанская мова|іспанскай мовы]], у меншай ступені [[Партугальская мова|партугальскай]].
 
Традыцыйна слаба вывучаецца заходняя і паўднёвыя еўрапейцы [[славянскія мовы]] (за выключэнне руская) і [[Фіна-вугорскія мовы|фіна-вугорскія]], апошнія звычайна ўспрымаецца як складаны з-за адсутнасць роднасных сувязяў з [[Індаеўрапейскія мовы|індаеўрапейскімі мовамі]].
 
Павялічваецца прывабнасць шэраг буйны неиндоевропейские мовы: [[Кітайская мова|кітайскай]], [[Арабская мова|арабскай]], [[Турэцкая мова|турэцкай]], [[Карэйская мова|карэйскай]].
[[Катэгорыя:Еўрапейскі Саюз]]
[[Катэгорыя:Святы]]