Лёзненскі раён: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др БОТ: Заменены растравы малюнак на малюнак у фармаце SVG.
шаблон, катэгорыі
Радок 50:
'''Лёзненскі раён''' — [[Раёны Беларусі|раён]] у складзе [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]. Размешчаны на ўсходзе Віцебскай вобласці, ля дзяржаўнай мяжы з [[Расія]]й. Раён мяжуе: з поўначы і захаду з [[Віцебскі раён|Віцебскім раёнам]]; на паўднёвым усходзе з [[Сенненскі раён|Сенненскім раёнам]]; на поўдні з [[Аршанскі раён|Аршанскім]] і [[Дубровенскі раён|Дубровенскім]]; на ўсходзе з Руднянскім раёнам [[Смаленская вобласць|Смаленскай вобласці]].
 
Па тэрыторыі раёна праходзіць [[чыгунка]] па лініі Віцебск—Смаленск. [[Аўтамабільныя дарогі Беларусі|Аўтадарогамі]] звязаны з Віцебскам, [[Горад Смаленск|Смаленскам]], [[Горад Орша|Оршай]], [[Гарадскі пасёлак Янавічы|Янавічамі]], [[Гарадскі пасёлак Арэхаўск|Арэхаўскам]]. Цэнтр раёна — гарадскі пасёлак [[Гарадскі пасёлак Лёзна|Лёзна]] — размешчаны на левым беразе ракі [[Рака Мошна|Мошна]] і за 40  км ад [[Горад Віцебск|Віцебска]], за 270  км ад [[Горад Мінск|Мінска]] і за 12  км ад мяжы з Руднянскім раёнам. Падзяляецца на 6 [[Сельскі савет|сельскіх саветаў]]: Бабінавіцкі, Веляшковіцкі, Дабрамыслянскі, Крынкаўскі, Яськаўшчынскі, Лёзненскі.
 
Лёзненскі раён утвораны 17 ліпеня 1924 года і ўключаны ў [[Віцебская акруга|Віцебскую акругу]]. З 1938 г. у складзе Віцебскай вобласці.
 
== Геаграфія ==
Паверхня раёна ўзгорыста-раўнінная. Паўночная частка раёна знаходзіцца ў межах [[Віцебскае ўзвышша|Віцебскага ўзвышша]], паўднёвая  — у межах [[Лучоская нізіна|Лучоскай нізіны]]. Найвышэйшы пункт  — [[Гаршэва гара]] на Віцебскім узвышшы (296 м); найбольш нізкая адзнака  — урэз [[Рака Лучоса|Лучосы]] на паўднёвым захадзе (142 м).
 
У [[Тэктоніка пліт|тэктанічных]] адносінах раён прымеркаваны да [[Аршанская ўпадзіна|Аршанскай упадзіны]]. Сучасная паверхня складзена з канцова-марэнных і флювіягляцыянальных утварэнняў паазерскага ледавіка, на поўдні па [[Даліна|даліне]] Лучосы вылучаюцца азёрна-ледавіковыя адклады старажытнага прыледавіковага вадаёма; ніжэй  — утварэнні сожскага, дняпроўскага, у асобных выпадках, бярэзінскага зледзяненняў. Агульная магутнасць антрапагенных адкладаў 30—60  м, на поўначы да 140  м; пад імі залягаюць [[Дэвонскі перыяд|дэвонскія]] (да 480 м) [[Горная парода|пароды]].
 
З карысных выкапняў у Лёзненскім раёне ёсць [[пясок]], пясчана-жвіровая сумесь, [[жвір]], [[гліна]], [[даламіт]], [[торф]], [[сапрапель]].
 
Вядомы 95 радовішчаў [[торф]]у з агульнымі запасамі 8,7  млн. т., Касцяёўскае радовішча [[даламіт]]у, 8 радовішчаў пясчана-жвіровага матэрыялу і пяскоў з запасамі 34,4  млн. м³ (найбольшыя Веляшковіцкае, Рубяжніцкае, Борскае, Замашанскае, Заподжанскае), 5 радовішчаў глін і суглінкаў (найбольшыя Запожанскае, Унскае, Бабінавіцкае, Веляшковіцкае).
 
Водныя рэсурсы:
Радок 77:
На долю працаздольнага насельніцтва прыпадае 55,6 % ад агульнай колькасці жыхароў раёна, пенсіянераў — 29,3 %, маладзейшых за 16 гадоў — 15,1 %.
 
Буйныя населеныя пункты раёна: [[Аграгарадок Бабінавічы|Бабінавічы]], Веляшковічы, [[вёска Высачаны (Лёзненскі раён)|Высачаны]], Горбава, Дабрамыслі, Кавалі, Крынкі, Перамонт, Стасева, Яськаўшчына і інш.
 
== Эканоміка ==
Радок 89:
* [[Пётр Іванавіч Альсмік]], беларускі селекцыянер-бульбавод
* [[Уладзімір Паўлавіч Андрэйчанка]], беларускі дзяржаўны дзеяч
* [[Дзмітрый Іванавіч Барашкін|Д. І. Барашкін]] (1922, в. [[Вёска Шавялі (Лёзненскі раён)|Шавялі]]), [[Герой Сацыялістычнай Працы]]
* [[Віктар Фёдаравіч Ландычэнка]], поўны кавалер [[ордэн Славы|ордэна Славы]]
* [[Ігнацій Вікенцьевіч Мацкевіч]] (1912—1943), [[Герой Савецкага Саюза]]. Нарадзіўся ў [[вёска Завольша|вёсцы Завольша]].
* [[Пётр Савачкін]], беларускі гісторык
* [[Пётр Мацвеевіч Савуцін]], поўны кавалер [[ордэн Славы|ордэна Славы]]
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
Радок 103 ⟶ 105:
* [https://www.radzima.net/be/rayon/leznenski.html Спіс населенных пунктаў Лёзненскага раёна па сельсаветах]
* [http://www.lib.vitebsk.net/PRIDVINIE-1/LIOZNO.htm Прыдзвінскі край — Лёзненскі раён]
 
{{зноскі}}
 
{{Лёзненскі раён}}
{{АПАдміністрацыйны падзел Віцебскай, 1991вобласці}}
{{Навігацыйная табліца з падгрупамі
 
|navbar = plain
{{Віцебская акруга}}
|загаловак = Лёзненскі раён у гістарычных адміністрацыйных адзінках
|базавы_стыль = background-color: {{Колер|Беларусь}};
|спіс1 = {{Віцебская акруга|child|загаловак=Лёзненскі раён у [[Віцебская акруга|Віцебскай акрузе]] (1924—1930)}}
|спіс2 = {{Віцебская вобласць БССР|child|загаловак=Лёзненскі раён у [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці БССР]] (з 1938)}}
}}
 
[[Катэгорыя:Лёзненскі раён|* ]]
[[Катэгорыя:Раёны, утвораныя ў 1924 годзе]]