Антон Адынец: Розніца паміж версіямі

{{Пісьменнік

| Імя = Антоні Эдвард Адынец

}}

'''Анто́н (Анто́ні) Э́двард Адыне́ц''' ({{ДН|25|1|1804}}, в. [[Гейстуны]] Ашмянскага пав. Віленскай губерні, цяпер {{МН|Ашмянскі раён|у Ашмянскім раёне|}}, [[Гродзенская вобласць]] — {{ДС|15|1|1885}}, {{МС|Варшава||}}; Псеўданім: ''Inocenty Staruszkiewicz'') — беларускі [[паэт]], [[перакладчык]], [[мемуарыст]], [[выдавец]]. Пісаў на польскай мове.

Нарадзіўся ў сям'і Тадэвуша Адынца і Тэрэзы з Гнатоўскіх.<ref name="УП">Удзельнікі паўстання…</ref> Скончыў [[Барунская базыльянская школа|Барунскую базыльянскую школу]] ў [[1820]] і [[Віленскі ўніверсітэт]] у [[1823]] (магістр права). Ва ўніверсітэце стаў сябрам [[таварыства філарэтаў]], якому прысвяціў «Песню філарэтаў» (пазней [[Ф. Багушэвіч]] зрабіў пераробку гэтага твора пад назваю «Песня»). Сябраваў з [[А. Міцкевіч]]ам, [[Я. Чачот]]ам, [[Тамаш Зан, паэт|Т. Занам]], [[І. Дамейка]]м, [[Ігнат Ходзька|І. Ходзькам]], [[І. Лялевель|І. Лялевелем]]. Пабачыўшы паэтычныя здольнасці Адынца, Чачот узяў яго пад сваю апеку, за гэта сябры празвалі Чачота Ментарам, а Адынца — [[Тэлемах]]ам (паводле [[грэчаская міфалогія|грэчаскай міфалогіі]], [[Ментар]] быў выхавальнікам [[Тэлемах]]а). Па справе таварыства быў зняволены ў лістападзе 1823 — лютым [[1824]]. У 1829—1837 вандраваў па [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]], часам спадарожнічаў А. Міцкевічу. Падчас [[паўстанне, 1830-1831|паўстання 1830—1831 гадоў]] знаходзіўся сярод дзісненскіх паўстанцаў.<ref name="УП"/> Справа супраць А. Адынца была спынена расійскімі ўладамі ў 1834 годзе.<ref name="УП"/> У 1837 вярнуўся ў Гейстуны, а з 1838 жыў у [[Вільня|Вільні]]. У [[1829]] быў рэдактарам альманаха «Melitele», а ў [[1841]]—[[1859]] газеты на рускай і польскай мовах [[Kurier Wileński (1840)|«Kurier Wileński» («Виленский вестник»)]]. Паступова погляды Адынца сталі больш кансерватыўнымі. У прыватнасці, у [[1858]] ён удзельнічаў у выданні «Віленскага альбома» у гонар [[Аляксандр II, імператар расійскі|Аляксандра II]]. З [[1866]] жыў у Варшаве. Ёсць звесткі, што ў [[1884]], калі разам з Дамейкам Адынец наведваў Беларусь, сустракаўся ў Крошыне з [[П. Багрым]]ам. У сваёй творчасці часта выкарыстоўваў сюжэты з гісторыі [[Беларусь|Беларусі]], перакладаў сусветную класіку.

 

 

== Літаратура ==

* {{Крыніцы/Маракоў|РЛ|1|0|РЛ1-3|РЛ1-3}}

** Mikołaitis J. Odyniec wśród przyjaciół. — Częstochowa, 1938;

** ЭГБ, т. 1.

* Удзельнікі паўстання 1830—1831 гг. на Беларусі: Біябібліяграфічны слоўнік / В. В. Гарбачова. — Мн.: БДУ, 2004. — 400 с. ISBN 985-485-144-3;

 

{{Бібліяінфармацыя}}