Рыгор Іванавіч Катоўскі: Розніца паміж версіямі

{{фарматаванне}}{{цёзкіцёзкі2|Катоўскі}}

|месца нараджэння = сяло {{Месца нараджэння|Ганчэшты|у Хынчэштах}}, <br /> {{Месца нараджэння|Бесарабская губерня|у Бесарабіі}}, <br /> [[Расійская імперыя]] <br /> (цяпер горад [[ХынчэштыХынчэшць]], <br /> [[Малдова]])

Рыгор Катоўскага нарадзіўся 12 (24) чэрвеня 1881 г. ў сяле Ганчешты (цяпер горад ХынчештыХынчэшць ўу [[Малдова|МалдавііМалдове]]), у сям'і завадскога механіка. Акрамя яго, у бацькоў было яшчэ пяць дзяцей. Бацька Катоўскага быў з [[Каталіцтва|каталікоў]], абруселы [[Праваслаўе|праваслаўны]] [[Палякі|паляк]], маці — [[Рускія|руская]]. Па бацькаўскай лініі Рыгор КатоўскагаКатоўскі адбываўсяпаходзіў зса старадаўняга польскага [[Шляхта|шляхетнага]] роду, які валодаў маёнткам у Камянец-Падольскай губерні. Дзед Катоўскага за сувязі з удзельнікамі польскага нацыянальнага руху быў датэрмінова звольнены ў адстаўку са службы. Пазней ён згалеўзбяднеў, і бацька Рыгора Катоўскага, інжынер-механік па адукацыі, вымушаны быў пераехаць да [[Малдова|Бесарабіі]] і перайсці ў [[Мяшчане|мяшчанскае]] [[саслоўе]]. Па ўспамінах самога Катоўскага, у дзяцінстве ён любіў спорт і авантурныя раманы. З дзяцінства адрозніваўся атлетычных складаннем і меў задаткі лідара. Пакутаваў логанеўрозам (заіканне). У два гады Катоўскага страціў маці, а ў шаснаццаць — бацька. Клопат аб выхаванні Грышы ўзяла на сябе яго хросная маці Сафія Шаль, маладая ўдава, дачка інжынера, [[Бельгія|бельгійскага]] падданага, які працаваў па суседстве і быў сябрам бацькі хлопчыка, і хрэсны — памешчык Манук-Бей. Манук-Бей дапамог юнаку паступіць у Кукурузенскае [[Сельская гаспадарка|сельскагаспадарчае]] вучылішча і аплаціў увесь пансіён. У вучылішча Рыгор асабліва старанна вывучаў аграномы і [[Нямецкая мова|нямецкую мову]], так як Манук-Бей абяцаў накіраваць яго на «данавучанне» у [[Германія|Германію]] на Вышэйшай адукацыі ([[Сельская гаспадарка|сельскагаспадарчыя]] курсы). Надзеі гэтыя не апраўдаліся з-за смерці Манук-Бея ў [[1902]] годзе.

У студзені [[1918]] г. Катоўскі ўзначальваў атрад, якаяякі прыкрывалапрыкрываў адыход бальшавікоў з [[Горад Кішынёў|Кішынёва]]. У студзені-сакавіку 1918 г. камандаваў кавалерыйскай групай у [[Горад Ціраспаль|Ціраспальскім]] атрадзе. У сакавіку 1918 г. [[Горад Адэса|Адэская]] Савецкая Рэспубліка была ліквідавана аўстра-германскімі войскамі, якія ўвайшлі на Украіну пасля зняволенага [[Украінская Народная Рэспубліка|Украінскай Цэнтральнай Радай]] [[Брэсцкі мір|сепаратнага міру]]. Атрад Катоўскага быў распушчаны. Сам Катоўскага перайшоў на нелегальнае становішча. З сходам аўстра-германскіх войскаў, 19 красавіка [[1919]] г. Катоўскі атрымлівае ад [[Горад Адэса|Адэскага]] камісарыята прызначэнне на пасаду кіраўніка ваеннага камісарыята ў г. Авідзіёпаль. У ліпені 1919 г. назначаны камандзірам 2-й брыгады 45-й стралковай [[Дывізія|дывізіі]] (брыгада была створана на аснове [[Прыднястроўе|прыднястроўскага]] [[Полк|палка]]). У лістападзе 1919 г. Катоўскі злёг з [[Пнеўманія|запаленнем лёгкіх]]. З студзені [[1920]] г. камандаваў [[Кавалерыя|кавалерыйскай]] брыгадай 45-й стралковай дывізіі, ваюючы ў ​​[[Украіна|Украіне]] і на савецка-польскім фронце. У красавіку 1920 г. ўступіўуступіў у [[Камуністычная партыя Савецкага Саюза|РКП(б)]]. З снежня 1920 г. Катоўскі — начальнік 17-й кавалерыйскай дывізіі. У [[1921]] г. камандаваў кавалерыйскімі часткамі, у тым ліку душачы паўстання «махновцав», «антоновцав» і «петлюровцав». У верасні 1921 г. Катоўскага прызначаюць начальнікам 9-й кавалерыйскай дывізіі, у кастрычніку 1922 г. — камандзірам 2-га кавалерыйскага корпуса. У г. Ціраспалі ў 1920—1921 гадах у будынку былой гасцініцы «Парыж» размяшчалася [[штаб-кватэра]] Катоўскага (цяпер — штаб-[[музей]]). Там жа, паводле легенды, Катоўскага адсвяткаваў сваё [[Шлюб|вяселле]]. Улетку [[1925]] г. наркам Фрунзэ прызначае Катоўскага сваім намеснікам. Уступіць у пасаду Рыгор Іванавіч Катоўскі не паспеў.

Катоўскі быў застрэлены 6 жніўня 1925 г. падчас адпачынку ў саўгасе «ЧебанкаЧабанка» (на [[Чорнае мора|чарнаморскім]] узбярэжжы ў 30 км ад [[Горад Адэса|г. Адэсы]]) Мэерам Зайдерам па мянушцы «МайорікМаёрык», былым у [[1919]] г. ад'ютантам крымінальнага аўтарытэту і агента дзяржаўнай спецслужбы «Мішкі Япончіка». Па «іншай версіі», Зайдер не меў дачынення да «вайсковай службы» і не быў ад'ютантам «крымінальнага аўтарытэта» Адэсы, а быў былым уладальнікам адэскага «публічнага дома». Дакументы па справе аб забойстве Катоўскага знаходзіцца ў расійскіх спецхранах (КДБ СССР) пад грыфам «зусім сакрэтна». Пасля забойства Катоўскага Мэер Зайдер не хаваўся ад следства і адразу заявіў аб здзейсненым свайго злачынства. У жніўні [[1926]] г. забойца быў асуджаны да 10 гадоў зняволення. Знаходзячыся ў зняволенні, практычна адразу ж атрымаў прывілей — стаў начальнікам турэмнага клуба і атрымаў права вольнага выхаду ў горад з турмы. У [[1928]] г. Зайдер быў вызвалены з фармулёўкай «За прыкладныя паводзіны». Працаваў счэпшчыкам на чыгунцы. Восенню [[1930]] г. быў забіты трыма ветэранамі дывізіі Катоўскага. У даследчыкаў ёсць падставы меркаваць, што ўсе «кампетэнтныя органы» размяшчалі інфармацыяй пра падрыхтоўку злачынства Зайдера. Забойства Катоўскага было выгадна канкурэнту ў дзяржаўнай улады (у інтрыгах [[Горад Масква|Масквы]]). Забойцаў Зайдера дзяржаўная ўлада асудзіць не асмелілася. Легендарнаму камкору савецкай уладай былі ўладкаваныя пышныя пахаванне, параўнальныя па пампезнасці з пахаваннем [[Уладзімір Ільіч Ленін|У. І. Леніна]]. Цела прыбыла на адэскі вакзал урачыста, акружанае ганаровай вартай, труна танула ў колерах і вянках. У калоннай зале «окр.іспал.кома» да труны адкрылі «шырокі доступ усім працоўным». І Адэса прыспусціла жалобныя сцягі. У гарадах раскватаравання 2-га коннага корпуса далі салют з 20 гармат. 11 жніўня 1925 г. спецыяльны жалобны цягнік даставіў труну з целам Катоўскага ў Бірзулу. На пахаванне Катоўскага ў Бірзулу прыбылі вядомыя ваенныя лідары [[Сямён Міхайлавіч Будзённы|С. М. Будзённы]] і А. І. Ягораў, з [[Горад Кіеў|Кіева]] прыбылі камандуючыя войскамі Украінскай ваеннай акругі [[Іона Эмануілавіч Якір|І. Э. Якір]] і адзін з кіраўнікоў украінскага ўрада — А. І. Буценко.