Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 119:
Спачатку былі створаныя югаслава-албанскія і югаслава-балгарскія эканамічна-мытныя звязы з інтэграцыяй албанскай эканомікі ў югаслаўскую, аднак затым ні Вялікая Югаславія, ні хоць бы далучэнне да Югаславіі Албаніі рэалізаваныя не былі з прычыны ўзніклых рознагалоссяў з кіраўніцтвам Албаніі і Балгарыі, а затым і парыву са Сталінам.
 
=== Сацыялістычная «ДругаяСацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія» ===
 
Пасля [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]] Югаславія стала сацыялістычнай федэрацыяй з шасці саюзных рэспублік пад назвамі [[Дэмакратычная Федэратыўная Югаславія]] (з [[1945]]), [[Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка Югаславія|Федэратыўная Народная Рэспубліка Югаславія]] (ФНРЮ) (з [[1946]]), Сацыялістычная Федэратыўная Рэспубліка (СФРЮ) (c [[1963]]).
 
У якасці мадэлі нацыянальнага будаўніцтва ў сацыялістычнай Югаславіі быў абраны [[федэралізм]]. Гэтае становішча было адлюстравана ў пастанове II сесіі Антыфашысцкага Веча Народнага Вызвалення Югаславіі ад [[29 лістапада]] [[1946]] «Аб утварэнні Югаславіі на федэратыўных пачатках». Заканадаўча федэратыўная прылада замацавана ў Канстытуцыі [[1946]].
 
У канцы 1940-х гг. паўсталі рознагалоссі паміж лідарам камуністычнай партыі Югаславіі [[Іосіп Броз Ціта|Ціта]] і [[Іосіф Вісарыёнавіч Сталін|Сталіным]], што прывяло да парыву адносін з СССР. Хоць пасля смерці Сталіна гэтыя рознагалоссі былі часткова ўхіленыя, Югаславія не стала членам [[Арганізацыя Варшаўскай Дамовы|Арганізацыі Варшаўскай Дамовы]], а наадварот, у процівагу ёй стварыла [[Рух недалучэння]]. У гады кіравання Ціта Югаславія выконвала ролю пасярэдніка паміж Захадам і найболей адыёзнымі камуністычнымі рэжымамі (мааісцкі Кітай, [[Кампучыя]]).
 
Рэжым Ціта гуляў на супярэчнасцях паміж дзяржавамі капіталістычнай і сацыялістычнай сістэм, што дазваляла Югаславіі ў пасляваенныя дзесяцігоддзі даволі хутка развівацца.
Радок 133:
Фактарамі распаду югаслаўскай федэрацыі сталі смерць Ціта і фіяска праводжанай яго пераемнікамі нацыянальнай палітыкі, распад сусветнай сацыялістычнай сістэмы, воплеск нацыяналізму ў Еўропе (прычым не толькі ў краінах Цэнтральна-Усходняга рэгіёна).
 
З прычыны нарастальных нацыянальных рознагалоссяў па завяшчанні [[Іосіп Броз Ціта|Ціта]] пасля яго смерці пост прэзідэнта краіны быў скасаваны, а на чале краіны ўстаў Прэзідыум, члены якога (главы саюзных рэспублік і аўтаномных абласцей) штогод змянялі адзін аднаго па чарзе. Кароткачасовы эканамічны цуд у сярэдзіне 1980-х гг. скончыўся імклівай інфляцыяй і развалам эканомікі, што прывяло да абвастрэння адносін паміж эканамічна больш развітымі [[Харватыя]]й і [[Славенія]]й, і астатнімі рэспублікамі.
 
У 1990 г. ва ўсіх шасці рэспубліках СФРЮ былі праведзеныя мясцовыя выбары. Перамогу на іх усюды атрымалі нацыяналістычныя сілы.
 
Падчас грамадзянскай вайны і распаду ад Вялікай Югаславіі ў канцы [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] аддзяліліся чатыры з шасці саюзных рэспубалік ([[Славенія]], [[Харватыя]], [[Боснія і Герцагавіна]], [[Рэспубліка Македонія|Македонія]]). Тады жа на тэрыторыю спачатку [[Боснія і Герцагавіна|Босніі і Герцагавіны]], а затым аўтаномнага края [[Косава і Мятохія|Косава]] былі ўведзеныя міратворчыя сілы [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]] пад кіраўніцтвам [[Злучаныя Штаты Амерыкі|ЗША]]. У [[Косава і Мятохія|Косава]], пад падставай урэгулявання cагласна мандату [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]] міжэтнічнага канфлікту паміж [[сербы|сербскім]] і [[албанцы|албанскім]] насельніцтвам, [[Злучаныя Штаты Амерыкі|ЗША]] і іх саюзнікі правялі ваенную аперацыю па захопу і фактычнаму аддзяленню ад Югаславіі і Сербіі гэтага аўтаномнага края, які апынуўся пад [[пратэктарат]]ам [[Арганізацыя Аб’яднаных Нацый|ААН]]. Тым часам Югаславія, у якой у пачатку [[XXI стагоддзе|XXI стагоддзя]] заставалася дзве рэспублікі, ператварылася ў [[Сербія і Чарнагорыя|Малую Югаславію (Сербія і Чарнагорыя)]]. На сённяшні дзень, пасля правядзення [[рэферэндум]]а аб незалежнасці ў Чарнагорыі, апошнія астаткі ранейшай федэрацыі сышлі ў гісторыю, [[Сербія]] і [[Чарнагорыя]] таксама сталі незалежнымі дзяржавамі.
[[Выява:Breakup of Yugoslavia.gif|right|thumb|Адміністрацыйны падзел СФР Югаславія]]