Няміга (рака): Розніца паміж версіямі

Упершыню згадваецца [[Слова пра паход Ігараў|«Словам пра паход Ігараў»]] у апавяданні пра бітву Яраславічаў з [[Усяслаў Брачыславіч|Усяславам Брачыславічам]], які ''«разшибе славу Ярославу, скочи влъкомъ до Немиги съ Дудутокъ. На Немизѣ снопы стелютъ головами, молотятъ чепи харалужными… Немизѣ кровави брезѣ не бологомъ бяхуть посѣяни, посѣяни костьми рускихъ сыновъ»''. Таксама ў сувязі з бітвай рака згадваецца [[Аповесць мінулых гадоў|«Аповесцю мінулых гадоў»]] пад 1067 годам:

<blockquote>«''Ярославичи же трие — Изяслав, Святослав, Всеволод — совокупивше вои, идоша на Всеслава, зиме суще велице. И придоша ко Меньску, и меняне затворишася в граде. Си же братья взяша Менеск, исекоша муже, а жены и дети вдаша на щиты, и поидоша к Немизе; и Всеслав поиде противу. И совокупишася обои на Немизе, месяца марта в 3 день. …И бысть сеча зла, и мнози падоша, и одолеша Изяслав, Святослав, Всеволод, Всеслав же бежа''».</blockquote>

 

Нарэшце ў 1821 годзе [[Зарыян Даленга-Хадакоўскі]] атоесніў Нямігу з пратокай у Мінску<ref>Меркаванне не апублікаванае, аб гэтым гл.: Прийма Ф. Я. «Слово о полку Игореве» в русском историко-литературном процессе первой трети XIX века. Л., 1980. С. 124.</ref>. Затым Пагодзін, да якога ў 1836 годзе трапілі паперы Даленгі-Хадакоўскага, пацвердзіў яго меркаванне. Да такой самай думкі прыйшоў Н. П. Барсаў<ref>Барсов Н. П. Очерки русской исторической географии. С.85</ref>, хоць і даваў тэксту Слова нетрадыцыйную інтэрпрэтацыю. Да аналагічных высноў прыйшоў Кудрашоў, які пісаў, што больш за ўсё падстаў атаясамліваць з Нямігай з Слова раку Нямігу, што з'яўляецца прытокам ракі Свіслачы, на абодвух берагах якой размешчаны Мінск<ref>Кудряшов К. В. Про Игоря Северского, про землю Русскую: Историко-географический очерк о походе Игоря Северского на половцев в 1185 году. М., 1959. С.56</ref> і спасылаўся на падобнае меркаванне Лонгінава<ref>Лонгинов А. В. Историческое исследование сказания о походе Северского князя Игоря Святославича на половцев в 1185 г. Одесса, 1892. С. 170.</ref>. Такім чынам, атаясненне Нямігі з ракой у Мінску цяпер з'яўляецца традыцыйным у гістарыяграфіі.

 

 

Раней выток Нямігі быў каля скрыжавання вуліцы Грушаўскай і Разінскага завулка, дзе было балота, а цяпер толькі вільготная нізіна. Працякала ад Грушаўкі на месцы сучасных праспекта Дзяржынскага, вуліцы Мяснікова, [[Вуліца Няміга|вуліцы Няміга]] і ўпадала ў раку Свіслач насупраць [[Траецкае прадмесце|Траецкага прадмесця]], там дзе цяпер мост з вуліцы Нямігі на вуліцу М. Багдановіча. Да [[XIX стагоддзе|XIX ст.]] Няміга моцна абмялела, але здараліся вялікія паводкі, які затаплялі вуліцу Нямігу і раён [[Нізкі рынак, Мінск|Нізкага рынку]]. У 1912 годзе было прынятае рашэнне завесці Нямігу ў калектар, але гэтаму перашкодзіла 1-я сусветная вайна, план пачалі ажыццяўляць толькі ў 1924 годзе, да 1926 года ў калектар была запушчана ніжняя частка ракі, у вярхоўях Няміга цякла па паверхні да 1955 года. Сёння Няміга невялікі ручай і працякае ў бетонным калектары, на 400—500 метраў паўднёвей старога рэчышча пад вуліцай Няміга.<ref name="История Минска. Мн. 1957. С. 10—11"/> Але не гледзячы на бетонны калектар, на месцы колішняга рэчышча Нямігі здараюцца паводкі, як напрыклад [[25 ліпеня]] [[2004]], [[24 ліпеня]] [[2007]], [[23 ліпеня]] [[2009]], [[26 ліпеня]] [[2010]] гадоў. Цяпер раку можна прасачыць ад чыгуначнай станцыі Мінск-Таварная, дзе яна цячэ ў вельмі вузкай трубе, якая пад вуліцай К. Цэткін далучаецца да калектара дыяметрам 80 см, які ў сваю чаргу пад скрыжаваннем вуліц Мяснікова і Нагіна ўпадае ў калектар дыяметрам 1,75 метра. За 200 м да рэчышча Свіслачы калектар Нямігі далучаны да калектара «Цэнтр», які ўпадае ў Свіслач на некалькі кіламетраў ніжэй за месца натуральнага вусця Нямігі.

 

=== Сучасныя здымкі ===

Nemiga ruslo.jpg|Разінскі завулак, частка рэчышча

Niamiha flood 260514 4.jpg|Паводка на месцы ракі