Габрыэль Лянкевіч: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Sniezhanj (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Sniezhanj (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{цёзкі2|Лянкевіч}}
{{архітэктар}}
'''Габрыэль Лянкевіч''' ({{lang-pl|Gabriel Lenkiewicz}}; {{ДН|15|3|1722}}, каля [[Полацк]]а — {{ДС|10|11|1798}}, [[Полацк]]<ref ці name=":0">[[Рым]https://www.jezuici.krakow.pl/cgi-bin/rjbo?b=enc&n=3603&q=0 Grzebień, L. (Ed.), ''Encyklopedia Wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy'', 1996.]</ref>) — рымска-каталіцкі дзеяч, [[педагог]], [[архітэктар]].
 
== Біяграфя ==
З шляхецкага роду [[Лянкевічы|Лянкевічаў]]. З15 жніўня [[1745]] годаг. члену [[езуітыВільнюс|ОрдэнаВільні]] ўступіў у [[Таварыства езуітаўІсуса]]. У [[1747]]—[[1748]] прэфект будаўніцтва [[Касцёл Святых Апосталаў Пятра і Паўла, Бабруйск|касцёла Пятра і Паўла ў Бабруйску]]. У [[1748]]—[[1751]] вывучаў філасофію на [[Беларусь|Беларусі]], у [[1752]]—[[1754]] матэматыку, астраномію і архітэктуру (у [[Т. Жаброўскі|Т. Жаброўскага]]) ў [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскай акадэміі]], у [[1754]]—[[1758]] тэалогію ў [[Варшава|Варшаве]]. У [[1757]] высвечаны на ксяндзаг. У [[1762]]—[[1765]] навучаўся ў Рымскім езуіцкім калегіуме. У [[1765]]—[[1768]] выкладаў філасофію і матэматыку ў [[Нясвіж]]ы, у [[1768Варшава|Варшаве]]—[[1773]] — архітэктурувысвечаны ўна Полацку, тамсама прэфект будоўліксяндза.
 
З [[1762]] па [[1765]] гг. вывучаў архітэктуру ў езуіцкім ''Collegium Romanum'' ([[Рым]]). Пасля вяртання на Радзму — прафесар філасофіі і матэматыкі ў [[Нясвіжскі езуіцкі калегіум|Нясвіжы]] ([[1765]]—[[1768]]), а потым — прафесар архітэктуры і прэфект будаўніцтва ў [[Полацкі езуіцкі калегіум|Полацкім езуіцкім калегіуме]] ([[1768]]—[[1773|1773)]]<ref name=":0" />.
У [[1768]] годзе выканаў праект перабудовы капліцы ў [[касцёл Св. Яна (Вільнюс)|касцёле Св. Яна]] ў [[Вільня|Вільні]]<ref>{{крыніцы/Архітэктура Беларусі (1993)|Лянкевіч Габрыэль}}</ref>.
 
Пасля выдання ў [[1773]] папескаег. папскай булы ''[[Dominus ac Redemptor]]'' пра скасаванне ордэнаТаварыства Ісуса разам з [[Станіслаў Чарневіч|Станіславам Чарневічам]] дамогсяпаспрыяў захаваннязахаванню дзейнасці езуітаў у межах [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] і адкрыцця ў [[1780]] г. у Полацку навіцыята[[Навіцыят|навіцыяту]]. У [[1782]]—[[1786]] гг. — рэктар [[ПолацкіПолацкага езуіцкі калегіум|полацкагаезуіцкага калегіума]].
 
[[8 кастрычніка]]У [[17851783]]—[[10 лістапада]]г. [[1798]]стаў адным з трох асістэнтаў [[генеральныГенерал вікарыйОрдэна езуітаў|генеральнага вікарыя Таварыства Ісуса]]., а з [[128 сакавікакастрычніка]] [[1785]], неўзабавег. перад сваім абраннем,—[[10 даведаўся, што папалістапада]] [[Пій VI1798]] дазволіўг. дзейнасцьсам Ордэназаймаў ўпасаду Расіі. Спрычыніўся да рэарганізацыігенеральнага ордэнавікарыя. На пачатак яго кіравання Беларуская правінцыя налічвала 172 езуіты (95 святароў, 23 студэнты, 48 братоў, 6 навіцыяў). Было 6 калегіумаў з цэнтрам у Полацку. ЗаахвочваўКарыстаючыся былыхдазволам членаў([[12 сакавіка]] [[1785]] г.) папы [[Пій VI|Пія VI]] на дзейнасць езуітаў ў Расіі, разгарнуў паспяховую дзейнасць па рэарганізацыі Ордэна: заахвочваў былых езуітаў да вяртання ў Ордэн, папулярызоўваў яго сярод моладзі ў Заходняй Еўропе і .г.д. У [[1787]] г. адчыніў пры полацкімПолацкім калегіуме друкарню. УПолацк ператварыўся ў культурна-навуковы цэнтр з багатай бібліятэкай, лабараторыяй, музеем прыродазнаўчых навук. Поспех беларускіх езуітаў спрыяў актывізацыі прыхільнікаў езуітаў на кантыненце. Напрыклад, у [[1793]] г. князь [[Парма|Пармы]] ў [[Італія|Італіі]] папрасіў у ягоГ. Лянкевіча накіраваць колькіху княства некалькі братоў-езуітаў. уАўтар княствашэрагу архітэктурных праектаў<ref name=":0" />. ПератварыўУ Полацк[[1768]] угодзе культурна-навуковывыканаў цэнтрпраект зперабудовы багатайкапліцы бібліятэкай,ў лабараторыяй,[[касцёл музеемСв. натуральныхЯна (Вільнюс)|касцёле навукаўСв. АўтарЯна]] шэрагуў архітэктурных[[Вільня|Вільні]]<ref>{{крыніцы/Архітэктура праектаўБеларусі (1993)|Лянкевіч Габрыэль}}</ref>.
 
== Крыніцы ==