Масавы лік: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі |
Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 7:
Веданне масавага колькасці дазваляе ацаніць масу ядра і атама. Калі вядома масавае лік, то маса М атама і яго ядра ацэньваецца з наступнага суадносін М ≈ А · mN, дзе mN ≈ 1,67 · 10-27 кг – маса нуклонов. Напрыклад, у склад атама алюмінія-27 і яго ядра ўваходзіць 27 [нуклонаў] (13 пратонаў і 14 нейтронаў). Яго маса прыкладна роўная 27 · 1,67 · 10-27 кг ≈ 4,5 · 10-26 кг. Калі неабходна атрымаць масу ядра з большай дакладнасцю, то трэба ўлічыць, што нуклоны ў ядры звязаныя сіламі ядзернага прыцягнення, і таму ў адпаведнасці з суадносінамі E = mc2 маса ядра памяншаецца. У масу атама таксама варта дадаць сумарную масу электронаў на арбітах вакол ядра. Аднак усе гэтыя папраўкі не перавышаюць 1%.
Адрозненне масы аднаго грам-атама дадзенага ізатопа ад М. ч. Ўяўляе сабой дэфект масы ў адносінах да вуглярода 12С. Вуглярод 12С прыняты за стандарт вымярэння атамнай адзінкі масы (а. А. М.) У мас-спектраскапіі, яго атамная маса прымаецца за 12 адзінак. Бо дэфект мас ўсіх ядраў значна менш а. а. м., то ва ўсіх вядомых ізатопаў М. ч. ёсць бліжэйшы цэлы лік да атамнай масе элемента.
Ва ўсіх ядзерных рэакцыях і радыеактыўных працэсах сума М. ч. Зыходных часціц роўная суме М. ч. Канчатковых часціц, што адлюстроўвае закон захавання барионного зарада. Пры бэта-працэсе М. ч. Застаецца пастаянным, змяняецца толькі суадносіны паміж лікам нейтронаў і пратонаў у ядры. М. ч. павялічваецца на адзінку пры захопе нейтрона з выпусканнем фатона. У астрафізіцы такая з'ява мае месца пры адукацыі хім. элементаў у s- і r-працэсах нейтроннага захопу (гл. таксама Паходжанне хімічных элементаў). Ізатопы розных элементаў, якія маюць ядра з розным зарадам, але з аднолькавым М. ч., Наз. ізабарны. Элемент з найбольшым дэфектам мас пры дадзеным М. ч. Явл. стабільным ў адносінах да ўсіх працэсаў слабога ўзаемадзеяння. Пры няцотныя М. ч. Залежнасць поўнай энергіі ядра ад Z мае адзін мінімум. Пры A цотным са зменай Z чаргуюцца цотна-цотныя і няцотныя-няцотныя ядра, залежнасць поўнай энергіі ядра ад Z мае неск. мінімумаў, якія адказваюць неск. стабільным ізабарны. Адрозненне хім. св-ў розных ізатопаў вядзе ў астрафізіцы да важнага эфекту іх фракцыянавання. Пры ядзернай шчыльнасці рэчыва ў нетрах нейтроннай зоркі разам з нейтронах могуць прысутнічаць моцна переабагащэнне нейтронамі ізатопы <ref>{{Cite news|title=Массовое число|author=|url=http://www.astronet.ru/db/msg/1188430}}</ref>.
| |||