Алег Вешчы: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 74:
[[Выява:Oleg RC.png|thumb|Алег на [[Мініяцюра|мініяцюры]] [[Радзівілаўскі летапіс|Радзівілаўскага летапісу]] (XV ст.)]]
 
'''Алег''', '''Але́г Ве́шчы''' ({{lang-sla|Ольгъ}}, ? — [[912]], паводле іншых звестак [[922]]) — [[князь наўгародскі]] (з [[879]]), [[вялікі князь кіеўскі]] ([[882]]—[[912]]). Родзіч і пераемнік князя [[Рурык]]а, валадар у перыяд дзяцінства рурыкавага сына князя [[Ігар Рурыкавіч|Ігара]].
 
Паходжанне Алега вызначаецца толькі прыкладна, летапіс называе яго родзічам Рурыка («от рода ему суща»), т.б., напэўна, аднаго з ім роду. Калі прынімаць агулам праўдападобную, на думку большасці даследчыкаў, версію тоеснасці старажытнарускага Рурыка дацкаму конунгу [[Рорык Ютландскі|Рорыку (Хрорыку)]] з [[Ютландыя|Ютландыі]], то абодва былі з дынастыі дацкіх [[Дынастыя Ск’ёльдунгаў|Ск’ёльдунгаў]]<ref>''Малингуди Я.'' Русско-византийские договоры в X в. в свете дипломатики // Византийский Временник. -- Т.57. -- М., 1997. -- С. 58-87;</ref>. Ускоснае пацверджанне гэтаму згадка конунга Хэльгі, валадарыўшага ў Ютландыі пры канцы IX ст.<ref>''Мельникова Е. А.'' ''Олгъ/Ольгъ/Олег<Helgi>Вещий'': К истории имени и прозвища первого русского князя // Ad fontem / У источника: Сборник статей в честь С. М. Каштанова. -- М., 2005.</ref>. Магчыма, пацверджаннем ёсць і згадка «Алегава шчыта» на браме Канстанцінопаля<ref name=":0">''Мельникова Е. А.'' Сюжет смерти героя "от коня" в древнерусской и древнескандинавской традициях // От Древней Руси к новой России. Юбилейный сборник, посвящённый чл.-корр. РАН Я.Н.Щапову. -- М., 2005;</ref>, бо ў народнай этымалогіі прозвішча Ск’ёльдунгаў маглі выводзіць ад слова «шчыт» («ск’ёльд»). Урэшце, само імя «Алег» сведчыць за дацкае паходжанне князя, скандынаўскае «Helgi», у паганскія часы значыла «святы»/«свяшчэнны» — не было распаўсюджаным, арэал ужывання ахопліваў дацкі і ў меншай ступені нарвежскі рэгіён Старажытнай Скандынавіі. На Русі імя гучала ў зыходнай форме — менавіта як Хэльгі, што пацвярджае г.зв. [[Кембрыджскі дакумент]] (X ст.), дзе згадваецца рускі валадар Хэлгу (падзеі прыпадаюць на пачатак 940-х). На славянскай глебе этымалогія імя Хэльгі была пераасэнсавана і прычынілася з’яўленню эпітэта «вешчы» адносна князя Алега<ref>''Николаев С.Л.'' К этимологии и сравнительно-исторической фонетике имен северогерманского (скандинавского) происхождения в "Повести временных лет" // Вопросы ономастики. -- Екатеринбург, 2017. -- Т.14. -- №2;</ref>.