|
|Подпіс = Юры Туронак у [[2010]] г.
}}
'''Юры Туронак''' ({{lang-pl|Jerzy Turonek}}; , [[26 красавіка]] [[1929]], [[Дукшты]], цяпер [[Уцянскі павет]], [[Літва]] — [[2 студзеня]] [[2019]], [[Варшава]]) — беларускі дзеяч і [[гісторык]], працаваў і жыў у [[Польшча|Польшчы]].
== Біяграфія ==
Сын лекара, беларускага грамадскага дзеяча [[Браніслаў Туронак|Браніслава Туронка]]. Нарадзіўся [[27 красавіка]] [[1929]] г. у Вільні. [[2 чэрвеня]] быў ахрышчаны (хросныя — мамін швагер Адольф Валентыновіч і сястра бацькі Фартуната Вайніловіч) ў парафіяльным касцёле ў [[Старыя Дукшты|Старых ДукштДукштах]]ах кс. [[Зянон Буткявічус|Зянонам БуткявічусБуткявічусам]]ам, дзе быў памылкова аформлены метрыковы запіс, паводле якога Ю. Туронак нарадзіўся [[26 красавіка]] ў [[Горад Дукштас|Дукштах]].
У маі [[1942]] г. скончыў Дукштанскую пачатковую школу. У верасні 1942 г. спрабаваў паступіць у праектаваную літоўскую гімназію ў [[Гарадскі пасёлак Відзы|Відзах]], але з-за недастатковасці кандыдатаў гімназія не адкрылася. Пасля чаго без уступных экзаменаў паступіў у Першую віленскую гімназію, дзе на працягу месяца настаўнікі правяралі падрыхтаванасць Ю. Туронка да заняткаў. У выніку, [[27 кастрычніка]] [[1942]] г., атрымаў статус вучня гімназіі. Але ў верасні [[1945]] г., не скончыўшы гімназію, сумесна з маці, бабуляй, братамі Андрэем і Міхасём пераехалі на Беласточчыну.
== Навукова-даследчыцкая дзейнасць ==
У цэнтры навуковых зацікаўленняў Ю. Туронка — палітычная і культурная гісторыя Беларусі першай паловы XX ст. А свайго роду стрыжнёвай постаццю гэтага перыяду, вакол якой так ці інакш абарачаюцца многія даследаваныя аўтарам сюжэты, выступае адзін з пачынальнікаў беларускага нацыянальнага руху, кнігавыдавец, навуковец і педагог [[Вацлаў Іваноўскі]] (1880-19431880—1943)<ref>[http://www.belhistory.eu/stanisla%D1%9E-rudovich-kim-by%D1%9E-vacla%D1%9E-ivano%D1%9Eski/ belhistory.eu]</ref>. Паводле сведчання самога даследчыка, вывучэннем гэтага деяча ён заняўся з сярэдзіны 1970-х гадоў. На працягу наступнага дзесяцігоддзя ў польскім друку з’явіліся некалькі прысвечаных яму артыкулаў, якія ўрэшце склаліся ў асобную манаграфію «Вацлаў Іваноўскі і адраджэнне Беларусі», што ўпершыню выйшла па-польску ў Варшаве ў 1992 годзе, а затым была перакладзена на беларускую мову.
== Выбраная бібліяграфія ==
=== Кнігі і брашуры ===
* Białoruś pod okupacją niemiecką (Warszawa 1993)
* Wacław Iwanowski i odrodzenie Białorusi»" (Warszawa 1992)
* Książka białoruska w II Rzeczypospolitej 1921—1939 (Warszawa 2000)
* Беларуская кніга пад нямецкім кантролем (1939—1944) (Мінск 2002).
* Мадэрная гісторыя Беларусі / Юры Туронак. — Вільня: Інстытут беларусістыкі, 2006. — 877, [1] с., [12] л. іл. — ISBN 978-80-86961-13-2.
* За кардонам Бацькаўшчыны: успаміны / Юры Туронак. — Мн.: Медысонт, 2010. — 274, [1] с., [1] л. партр. — (Бібліятэка часопіса «Беларускі Гістарычны Агляд»). — ISBN 978-985-6963-02-8.
* Мой экскурс у гісторыю быў вынікам асабістага выбару / Юры Туронак // Адзінец, А. Паваенная эміграцыя: скрыжаваньні лёсаў: зборнік успамінаў / Аляксандр Адзінец; [каментары А. Гардзіенкі]. — Мн.: Медисонт, 2007. — 703 с., [14] л. іл. — С. 571 — 582571—582. — (Бібліятэка Бацькаўшчыны; Кн. 11). — ISBN 978-985-6530-47-3.
=== Артыкулы ===
{{DEFAULTSORT:Туронак Юрый}}
[[Катэгорыя:Постаці беларускай гістарыяграфіігістарыяграфіі]]
[[Катэгорыя:Беларусы ў Польшчы]]
| 