Міхаіл Псел: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 29:
 
=== Багаслоўскія працы ===
Найпадрабязнейшая на цяперашні час (2019) бібліяграфія багаслоўскіх твораў Псела, вылучаных ў вялізнай творчай спадчыны, змешчана ў кнізе архімандрыта Амвросія (Пагодзіна)<ref>Гл.: Михаил Пселл. Богословские сочинения / Пер. с греч. пред. и прим. архимандрита Амвросия (Погодина). — СПб., 1998. — С. 30-31, 33-45.</ref>, апроч гэтага, указанні на некаторыя рэлігійна-філасофскія трактаты і агульны агляд твораў змешчаны у К. Крумбахера<ref>Krumbacher K. Geschichte der Byzantinischen Literatur (527—1453). — Munchen, 1891. — S. 177—178.</ref>, у Ліксіконе багаслоўя і Царквы<ref>Lexicon fur theologie und Kirche. Freiburg im Breisgau, 1962. Bd. 7. — S. 398—399.</ref> і Каталіцкай Энцыклапедыі<ref>Adrian Fortescue. Michael Psellus // The Catholic Encyclopedia. 1911. V. XII. — P. 545.</ref>. Да дагматычных твораў Псела залічаюць вершы «Пра догмат»<ref>Περί δόγματος // PG. V. 122. Col. 811—818.</ref>, а таксама пачатковыя раздзелы Διδασκαλία Παντοδάπη («Усебаковага вучэння»), дзе змешчана спавяданне веры, разглядаецца траісты догмат, тлумачыцца хрысціянская тэрміналогія<ref>Раздзелы 1-19, гл.: Διδασκαλία Παντοδάπη // PG. V. 122. Col. 819—876.</ref>. Адзіны літургічны твор Псела, прысвечаны цалкам тлучэнню еўхарыстычных абрадаў — вершаваная паэма «Пра літургічную ахвяру». Казанні Псела — «Слова на Дабравешчанне», на Усекнавенне галавы Іаана Хрысціцеля, на перанясенне мошчаў архідыякана Стэфана, пра цуды Архістратыга Міхаіла, на Вялікдзень і інш. Найважнейшае экзэгетычны твор — тлумачэнне на біблейскую кнігу «Песнь песняў»<ref>Михаил Пселл. Богословские сочинения. — С. 103—276.</ref>. Трактаты па антрапалогіі найбольш шматлікія, гэта раздзелы «Усебаковага вучэння» — «Пра розум» (р. 20-26), «Пра душу» (р. 27-31), «Пра дабрадзейнасці» (р. 48-58)<ref>Διδασκαλία Παντοδάπη // PG. V. 122. Col. 687—725.</ref>, а таксама значная частка выдання трактатаў Псела «Philosophica Minora», дзе сярод іншых змешчаны трактат «Пра прадвызначэнне смерці»<ref>Michaelis Pselli Philosophica Minora (далее Phil. Min.) / Ed. D.J. O’Meara. Leipzig, 1989. V. II. S. 160—162; гл. таксама: Михаил Пселл. Богословские сочинения. С. 97-102.</ref>, які абвяргае вучэнне пра безумоўнае прадвызначэнне Богам усіх падзей у жыцці чалавека. Трактаты па дэманалогіі ўяўляюць з сябе сінтэз антычных і святаайцоўскіх вучэнняў пра дэманаў. Гэта творы — «Пра дэманаў»<ref>Περί δαιμόνων // Phil. Min. V. II. S. 158—159.</ref>, «Пра дзеі дэманаў»<ref>Περί ενέργειας δαιμόνων // PG. V. 122. Col. 819—876.</ref>, «Некаторыя ўяўленні элінаў пра дэманаў»<ref>Τίνα περί δαιμόνων Δοξάζουσιν Έλληνες // PG. V. 122. Col. 875—882.</ref>, «Распалажэнне дэманаў у элінаў»<ref>Ἑλληνικαί διατάξεις περί δαιμόνων // Phil. Min. V. II. S. 123—126.</ref>. Апроч пералічанага ў Псела ёсць цікавыя трактаты: «Пра багаслоўе і раздзяленне з вучэннем элінаў»<ref>Περί θεολογίας καί διακρίσεως δογμάτων Ἑλληνικῶν // Phil. Min. V. II. S. 117—120. // Phil. Min. V. II. S. 117—120.</ref> — прысвечаны пошуку пунктаў судакранання антычнасці і хрысціянства, а таксама «Адмаўленне вучэння арыгеністаў пра аднаўленне целаў, і часткова яго абвяржэнне», дзе Псел выкрывае вучэнне пра ўсеагульнае аднаўленне, называючы яго «неразумным няслаўем»<ref>Ἔκθεσις τοῦ δόγματος τῶν Ὠριγενιαστῶν τῆς τών σωμάτων ἀναστάσεως καί μερική τούτου ἀνατροπή // Phil. Min. V. II. S. 75-76.</ref>.
 
У найболей аб’ёмным выданні багаслоўскіх твораў Псела «Michaelis Pselli theologica» апублікаваны трактаты, прысвечаныя тлумачэнню твораў свяціцеля [[Рыгор Багаслоў|Рыгора Багаслова]], а таксама пэўных выслоўяў Святога Пісання<ref>Michaelis Pselli theologica / Ed. P. Gautier. Leipzig, 1989. V.1.</ref>. Выданне «Michaelis Pselli poemata» змяшчае вершаваныя творы — багаслужбовыя каноны (служба Сімеону Метафрасту і Касьме Маюмскаму), вершы пра стварэнне Адама, яго выгнанне і пра Антыхрыста (καί περί τοῦ Ἀντιχρίστου), літургічную паэму Псела, палемічныя творы — вершы супраць Латынян, пра Хрышчэнне, «да душы», — піітычны верш, які працягвае, напэўна, жанр «сповезі», заснаваны яшчэ блажэнным Авгусцінам, а таксама кароткія вершы пра святы і розныя рэлігійныя тэмы.
 
Найбольш поўны на цяперашні час (2019) агляд біяграфіі і літаратурнай творчасці Псела дае манаграфія расійскіх навукоўцаў [[Павел Уладзіміравіч Безабразаў|П. У. Безабразава]] і [[Якаў Мікалаевіч Любарскі|Я. М. Любарскага]]<ref>Гл.: Безобразов П. В. Любарский Я. Н. Две книги о Михаиле Пселле. — СПб., 2001.</ref>.
 
== Псеўда-Псел ==