|
| Заўвагі = часам пазначаюць літарай v
}}
'''Колькасць рэчыва''' — [[фізічная велічыня]], якая характарызуе колькасць аднатыпных структурных адзінак, якія змяшчаюцца ў рэчыве. Пад структурнымі адзінкамі маюцца на ўвазе любыя часціцы, з якіх складаецца рэчыва ([[атам]]ы, [[Малекула|малекулы]], [[ іёніон]]ы, [[электрон]]ы або любыя іншыя [[Часціца , (фізіка )|часціцы]]). Адзінка вымярэння колькасці рэчыва ў [[СІ, міжнародная сістэма адзінак вымярэння|СІ]] — [[моль]]. ▼
▲'''Колькасць рэчыва''' — [[фізічная велічыня]], якая характарызуе колькасць аднатыпных структурных адзінак, якія змяшчаюцца ў рэчыве. Пад структурнымі адзінкамі маюцца на ўвазе любыя часціцы, з якіх складаецца рэчыва ([[атам]]ы, [[Малекула|малекулы]], [[іён]]ы, [[электрон]]ы або любыя іншыя [[Часціца, фізіка|часціцы]]). Адзінка вымярэння колькасці рэчыва ў [[СІ, міжнародная сістэма адзінак вымярэння|СІ]] — [[моль]].
== Ужыванне ==
Гэтая фізічная велічыня выкарыстоўваецца для вымярэння макраскапічных колькасцяўколькасцей рэчываў у тых выпадках, калі для колькаснага апісання вывучаемых працэсаў неабходна прымаць да ўвагі мікраскапічную будову рэчыва, напрыклад, у [[Хімія|хіміі]], пры вывучэнні працэсаў [[электроліз]]у, або ў [[Тэрмадынаміка|тэрмадынаміцы]], пры апісанні [[Ураўненне стану|ураўненняўўраўненняў стану]] [[Ідэальны газ|ідэальнага газу]].
Пры апісанні хімічных рэакцый, колькасць рэчыва з'яўляеццаз’яўляецца больш зручнай велічынёй, чым [[маса]], так якбо малекулы ўзаемадзейнічаюць незалежна ад іх масы ў колькасцях, кратных цэлым лікам.
Напрыклад для [[Хімічная рэакцыя|рэакцыі]] [[Гарэнне|гарэння]] [[вадарод]]у (2H<sub>2</sub> + O<sub>2</sub> → 2H<sub>2</sub>O) патрабуецца ў два разы большая колькасць рэчыва вадароду, чым [[кісларод]]у. Пры гэтым маса вадароду, які удзельнічае ў рэакцыі, прыкладна ў 8 разоў менш масы кіслароду (так якбо атамная маса вадароду прыкладна ў 16 разоў менш атамнай масы кіслароду). Такім чынам, выкарыстанне колькасці рэчыва палягчае інтэрпрэтацыю ураўненняўўраўненняў рэакцый: суадносіны паміж колькасцямі рэагуючых рэчываў непасрэдна адлюстроўваецца каэфіцыентамі ува ураўненняхўраўненнях.
Так як выкарыстоўваць у разліках непасрэдна колькасць малекул нязручна, таму што гэты лік у рэальных вопытах занадта вялікі, замест вымярэння колькасці малекул «у штуках», іх вымераюцьвымяраюць у [[Моль|молях]]. Фактычная колькасць адзінак рэчывы ў 1 молемолі называецца [[Лік Авагадра|лікам Авагадра]] (N<sub>A</sub> = 6,022 141 79 (30)· {{e|23}} моль<sup>−1</sup>) (правільней — '''пастаянная Авагадра''', бо ў адрозненне ад колькасці гэтая велічыня мае адзінкі вымярэння).
Колькасць рэчыва абазначаеццапрынята абазначаць лацінскай n (эн) і не рэкамендуецца пазначацьабазначаць грэцкайгрэчаскай літарай <math>\nu</math> (ню), паколькі гэтай літарай у хімічнай тэрмадынамікі пазначаецца стэхіаметрычны каэфіцыент рэчывырэчыва уў рэакцыі, а ён, па азначэнні, дадатны для прадуктаў рэакцыі і адмоўны для рэагентаў. Аднак у школьным курсе шырока выкарыстоўваецца менавіта грэцкаягрэчаская літара <math>\nu</math> (ню).
Для вылічэння колькасці рэчыва на падставе яго [[Маса|масы]] карыстаюцца паняццем ''[[малярная маса]]'': <math>n = m / M</math>, дзе m — маса рэчывырэчыва, M — малярная маса рэчывырэчыва. Малярная маса — гэта маса, якая прыпадае на адзін моль дадзенага рэчыва. Малярная маса рэчывырэчыва можа быць атрымана здабыткам малекулярнай масы гэтага рэчыва на колькасць малекул у 1 молемолі — на лік Авагадра. Малярная маса (вымераная ў г / моль) колькасна супадае з адноснай малекулярнай масай.
Згодна з [[Закон Авагадра|законам Авагадра]], колькасць [[газ]]ападобнага рэчывырэчыва гэтак жа можна вызначыць на падставе яго [[аб'ём]]у: <math>n</math> = V / V<sub>m</sub>, дзе V — аб'ёмаб’ём газу (пры [[Нармальныя ўмовы|нармальных умовах]]), V<sub>m</sub> — [[малярны аб'ём]] газу пры [[нармальныя ўмовы|н. у.]], роўны 22,4 л/моль.
Такім чынам, справядліваясправядліва формула, якая аб'ядноўваеаб’ядноўвае асноўныя разлікі з колькасцю рэчывырэчыва:
: <math>n = \frac{m}{M} = \frac{N}{N_A} = \frac{V}{V_m}.</math>
{{chem-stub}}
| 