Тунэльны эфект: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др афармленне |
|||
Радок 11:
У 1927 годзе нямецкі фізік [[Хунд, Фрыдрых|Фрыдрых Хунд]] стаў першым, хто матэматычна выявіў «тунэльны эфект» пры разліках спакою [[Двух'ямны патэнцыял|двух’ямнага патэнцыялу]]<ref name="Nimtz" />. У 1928 годзе незалежна адзін ад аднаго формулы тунэльнага эфекту прымянілі ў сваіх працах рускі навуковец [[Георгій Гамаў]] і амерыканскія навукоўцы {{iw|Рональд Гёрні||en|Ronald Wilfred Gurney}} і [[Кондан, Эдвард Улер|Эдвард Кондан]] пры распрацоўцы тэорыі [[альфа-распад]]у<ref>[http://ufn.ru/ufn30/ufn30_4/Russian/r304d.pdf Г. Гамов. Очерк развития учения о строении атомного ядра (I. Теория радиоактивного распада) // [[УФН]] 1930. В. 4.]</ref><ref>{{cite journal |first=R. W. |last=Gurney |first2=E. U. |last2=Condon |title=Quantum Mechanics and Radioactive Disintegration |journal=Nature |volume=122 |issue= 3073|pages=439 |year=1928 |bibcode = 1928Natur.122..439G |doi = 10.1038/122439a0 }}</ref><ref>{{cite journal |first=R. W. |last=Gurney |first2=E. U. |last2=Condon |title=Quantum Mechanics and Radioactive Disintegration |journal=Phys. Rev |volume=33 |issue=2 |pages=127–140 |year=1929 |doi=10.1103/PhysRev.33.127 |bibcode = 1929PhRv...33..127G }}</ref><ref>{{cite interview |last=Bethe |first=Hans |subject-link=Hans Bethe |interviewer=Charles Weiner; [[Jagdish Mehra]] |title=Hans Bethe - Session I |url=https://www.aip.org/history-programs/niels-bohr-library/oral-histories/4504-1 |program=Niels Bohr Library & Archives, American Institute of Physics, College Park, MD USA |place=Cornell University |date=27 October 1966 |accessdate=1 May 2016}}</ref><ref name="Nuc&RadChem">{{cite book| last=Friedlander |first=Gerhart |last2=Kennedy |first2=Joseph E. |last3=Miller |first3=Julian Malcolm |title=Nuclear and Radiochemistry |edition=2nd |year=1964 |publisher=John Wiley & Sons |location=New York | isbn=978-0-471-86255-0 | pages=225–7}}</ref>. Абодва даследаванні адначасова рашалі [[ураўненне Шродзінгера|ўраўненне Шродзінгера]] для мадэлі ядзернага патэнцыялу і матэматычна абгрунтоўвалі сувязь паміж радыеактыўным паўраспадам часціц і іх радыеактыўным выпраменьваннем імавернасцю тунэлявання.
Наведаўшы семінар Гамава, нямецкі навуковец [[Макс Борн]] паспяхова развіў яго тэорыю, выказаўшы здагадку, што «эфект тунэлявання» не абмяжоўваецца сферай ядзернай фізікі, а мае значна больш шырокае дзеянне, бо ўзнікае па законах [[квантавая механіка|квантавай механікі]] і, такім чынам, выкарыстоўваецца і ў дачыненні для апісання з’яў у многіх іншых сістэмах<ref name = "разаві">{{cite book |first=Mohsen |last=Razavy |title=Quantum Theory of Tunneling |pages=4, 462 |publisher=World Scientific |year=2003 |isbn=9812564888 }}</ref>. Пры [[Аўтаэлектронная эмісія|аўтаномнай эмісіі]] з металу ў вакуум, да прыкладу, па {{нп5|Закон Фаўлера — Нордгейма|закону Фаўлера
У 1957 годзе вывучэнне [[паўправаднікі|паўправаднікоў]], развіццё [[транзістар]]ных і [[дыёд]]ных тэхналогій прывялі да адкрыцця тунэлявання электронаў у механічных часціцах. У 1973 годзе амерыканец [[Джозефсан, Браян Дэвід|Дэвід
У 2016 годзе было адкрыта і «{{нп5|квантавае тунэляванне вады||en|Quantum tunneling of water}}»<ref>{{cite web | url =http://journals.aps.org/prl/abstract/10.1103/PhysRevLett.116.167802|authors=Kolesnikov et al.|title=Quantum Tunneling of Water in Beryl: A New State of the Water Molecule|work=[[Physical Review Letters]]| doi=10.1103/PhysRevLett.116.167802|date=22 April 2016| accessdate =23 April 2016}}</ref>.
| |||