Вікіпедыя

Косаўскі палац: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др Фотаздымкі, дробная інфармацыя.
Радок 54:
У час [[Першая сусветная вайна|Першай сусветнай вайны]] палац быў разрабаваны і часткова разбураны<ref name="Экспресс"/>. Знікла калекцыя рэдкіх [[Манускрыпт|рукапісаў]], [[Скульптура|скульптуры]], [[Карціна|карціны]] і ўсе каштоўнасці<ref name="Лисёнок"/>. Незваротна знішчылі [[парк]] і [[Аранжарэя|аранжарэі]]<ref name="Экспресс"/>. Да нашых дзён ад іх захаваліся толькі трохі [[бэз]]авых і [[глог]]авых кустоў<ref name="Лисёнок"/>. Многія з каштоўнасцей былі вывезены за межы краіны. З [[1921]] да [[1939]] года палац належаў Польшчы. Пасля праведзенай рэстаўрацыі ён выкарыстоўваўся ў якасці адміністрацыі староства {{нп3|Косаўскі павет, Палескае ваяводства|Косаўскага павета|pl|Powiat kosowski (województwo poleskie)}} і вучылішча [[садаводства]]<ref name="Офиц"/><ref name="Лисёнок"/>. Да [[1939]] года ў шэрагу залаў захаваліся печы і каміны.
 
З верасня [[1939]] года да [[1941]] года ў палацы размяшчаліся часцічасткі [[Рабоча-сялянская Чырвоная армія|Чырвонай арміі]].
 
Самыя вялікія разбурэнні будынкі атрымалі на працягуцягам [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]], хоць [[Акупацыя|акупанты]] не кранулі палаца<ref name="Naviny"/>. На яго тэрыторыі і ў горадзе былі створаны 4 [[гета]], у якіх было знішчана практычна ўсё [[Яўрэі|яўрэйскае]] насельніцтва Косава, з чаго колькасць яго жыхароў памяншылася ў сем разоў<ref name="Экспресс"/>. У [[1944]] годзе адбыўся велізарны пажар, распачаты мясцовымі [[Партызаны|партызан]], які знішчыў усе астатнія памяшканні і дэкаратыўную аздобу<ref name="Офиц"/>. Былі пашкоджаны падмуркі, частка сцен абвалілася, адсутнічаў дах, толькі часткова ацалелі [[вітраж]]ы. Палац быў спалены, паколькі партызаны баяліся, што захопнікі могуць зладзіць у ім засаду. Пажар не спыняўся 10 дзён, а слуп дыму вісеў над маёнткам на працягу месяца. Разам з палацам быў спалены і дом [[Тадэвуш Касцюшка|Касцюшкі]], у якім змяшчаўся нямецкі штаб<ref name="Экспресс"/>.
 
Пасля вайныў [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|савецкі час]] палац і ўся зямля пры ім сталі ўласнасцю Дзяржаўнага ляснога фонду, вынікам дзейнасці якога стала знішчэнне ўсіх каштоўных парод дрэў. На тэрасах былі пасаджаны [[Хвоя|хвоі]], якія на працягу многіх гадоў хавалі пабудовы<ref name="Tomin">[http://www.tomin.by/news/cult/628-ivacevichi-kozlovich1 Tomin.by/Дворец Пусловских (Коссовский замок)] {{ref-ru}}</ref>.
Радок 62:
У [[1947]] годзе Косаўскі райвыканкам распачаў работы па частковаму прыстасаванню замка пад дзіцячы дом. Аднак работы аказаліся не пад сілу выканкаму і былі спынены.
 
Архітэктарамі дзяржаўнага прадпрыемства «Брэстрэстаўрацыяпраект» былі распрацаваныя генеральны план аднаўлення палаца і сядзібы Тадэвуша Касцюшкі, а таксама рэканструкцыі парку як адзінага палацава-паркавага ансамбля. НаУ 2016 год2007г у Косаўскім замку вядуццараспачаліся рэстаўрацыйныя працы, якія працыягваюцца і ў 2019г.
 
Паводле пастановы Савета Міністраў ад 3 чэрвеня 2016 года № 437 Косаўскі замак быў уключаны ў лік 27 аб'ектаў, выдаткі на захаванне якіх (у частцы капітальных выдаткаў) могуць фінансавацца з рэспубліканскага бюджэту<ref>[http://www.government.by/ru/solutions/2511 Постановление Совета Министров от 03.06.2016 № 437 О некоторых вопросах обеспечения сохранности историко-культурных ценностей] {{ref-ru}}</ref>.
Радок 72:
Будаўніцтва Палаца Пуслоўскіх працягвалася каля 10 гадоў<ref name="Лисёнок"/>. [[Горад Варшава|Варшаўскі]] архітэктар [[Францішак Яшчалд]] замяніў распаўсюджаны на той час палацава-паркавы [[класіцызм]] [[готыка|гатычнай]] старажытнасцю. Шэраг даследчыкаў падкрэсліваюць аналогію Косаўскага палаца з {{нп3|Палац Гогенцолернаў, Каменец Замбкавіцкі|замкам|pl|Pałac w Kamieńcu Ząbkowickim}} [[Дынастыя Гогенцолернаў|Гогенцолернаў]] у {{нп3|Вёска Каменец Замбкавіцкі|Камянцы Замбкавіцкім|pl|Kamieniec Ząbkowicki}} (Польская [[Сілезія]]). Архітэктурны стыль палаца быў вызначаны як рэтраготыка. У той час такая архітэктура стваралася, як палітычны пратэст супраць афіцыйнай ідэалогіі царскай [[Расійская імперыя|Расіі]]<ref name="Экспресс"/>.
 
Ансамбль быў пабудаваны на штучна створаным [[Узгорак|пагорку]], а палац разам з паркам займаў плошчу ў 40 га. Па восі сіметрыі былі размешчаны ўваходны [[порцік]], клумбы, фігуры, алеі, палац, тэрасы, а сама вось закончваласясканчалася возерам з выспай. Уезд на тэрыторыю комплексу ажыццяўляецца праз 3 порцікі. Галоўны ўваход быў размешчаны ў напрамку [[Гарадскі пасёлак Ружаны|Ружан]], на поўнач вёў Паўночны порцік. На горад Косава быў накіраваны Паляўнічы порцік, але да гэтага часу [[Археалогія|археолагі]] не змаглі выявіць яго дакладнае месцазнаходжанне<ref name="Лисёнок"/>.
 
=== Архітэктура галоўнага будынка ===
Радок 81:
 
Дзякуючы такім тыпова гатычным формам<ref name="ЛАЗ"/>, як зубчастыя [[вежа|вежы]] з зубчастымі завяршэннямі і шчылепадобнымі праёмамі, прарэзаныя вузкія [[Байніца|байніцы]], вуглавыя [[контрофорс]]ы, спічастыя абрысы вокнаў, насценныя [[Фіял, архітэктура|фіялы]], [[Машыкуль|машыкулі]] і гэтак далей, ансамбль нагадвае хутчэй абарончы аб'ект, чым палац. Таму яго часам называюць «маленькі замак»<ref name="Офиц"/><ref name="Лисёнок"/>. Кожная з 12 вежаў васьмікутнай формы ў плане і сімвалізуе адзін з месяцаў года. Вышэй, чым астатнія, чатыры вежы, размешчаныя ў цэнтры, якія прызначаны для ўраджайных мая, чэрвеня, ліпеня і жніўня. Найбольш высокімі з'яўляюцца тыя, якія сімвалізуюць ліпень і жнівень<ref name="Офиц"/>.
 
<br />
 
== Інтэр'ер ==
Радок 133 ⟶ 135:
[[Файл:Kosaŭskі palac (novaja brama), 2016.jpg|250px|міні|Новая брама]]
Як і многія іншыя палацы і замкі, Косаўскі палац мае сваі легенды. Напрыклад, мясцовыя жыхары расказваюць, што для аховы палаца яго ўласнік трымаў [[Леў|льва]], якога пускалі ўначы блукаць па калідорах<ref name="Офиц"/>.
[[Файл:Косаўскі Палац.jpg|alt=Косаўскі палац Пуслоўскіх 2017-2018|міні|Косаўскі палац Пуслоўскіх пасля завяршэння галоўных вонкавых рэстаўрацыйных прац. Выгляд 2017-2018]]
 
Існуе таксама легенда, што існуе падземны праход, па якім за адну гадзіну можна дабрацца да іншай [[Ружанскі палац|рэзідэнцыі Сапегаў]], якая знаходзіцца ў Ружанах, у 20 км ад Косава. Пры гэтым праход такі шырокі, што ў ім можна ехаць на {{нп3|Карэта|карэце|ru|Карета}}, запрэжанай {{нп3|Тройка коней|тройкай коней|ru|Тройка лошадей}}<ref name="Офиц"/>.
 
Музыкальная легенда распавядае, што калі нехта пляскае ў ладкі, стоячы пад акном на другім паверсе, то з усходняга боку аркі будынка чуваць меладычныя гукі<ref name="Офиц"/>.
 
Мясцовыя жыхары таксама кажуць, што графіня Пуслоўская вельмі любіла ездзіць у {{нп3|Санкі|санках|ru|Сани}}, таму граф загадваў пакрываць частку парка соллю, каб можна было працягваць катанні нават у летні час.<gallery>
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1925) (2).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. 1925|Замку ў 1925г.
 
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1915-18).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. 1915-18|Палац на здымку падчас Першай Сусветнай вайны
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1930-39).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. 1925|Фрагмент палаца на здымку 30-х гадоў
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1925).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. 1925|Палац у 1925г.
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (F. Drazdoŭski, 1924-32) (2).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. |Палац у зімовы час. 1924-1932
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1901-39).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. |Косаўскі палац на старым здымку
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (1919-39) (2).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace.
Файл:Kosaŭ, Pusłoŭski. Косаў, Пуслоўскі (15.08.1937).jpg|alt=Косаўскі палац. Kosava Palace. 1937|Палац на здымку 15.08.1937
</gallery><br />
== У філатэліі ==
 
Радок 148 ⟶ 158:
* [[Троіцкі касцёл, Косава|Троіцкі касцёл]]
 
== Відэа ==
{{зноскі}}
https://www.youtube.com/watch?v=F7lphry3JfU<nowiki/>{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Косаўскі_палац"