|
=== Пачатковы этап (2004-2006) ===
Вікіпедыя на беларускай мове была запушчана вясной 2004 года. Першы запіс па-беларуску на галоўнай старонцы гэтага раздзелу з'явіўся 6 красавіка 2004 года, першыя артыкулы - 12 жніўня. Пасля гэтага на працягу двух з паловай гадоў у беларускай Вікіпедыі суіснавалі ўсерозныя арфаграфіі беларускай мовы. Акрамя афіцыйнай нормы, названай яе супернікамі «наркамаўкай», і розных варыянтаў тарашкевіцы выкарыстоўваліся дзеясловіца, шупоўка і іншыя. З-за суіснавання розных правапісаў маглі існаваць па 2 артыкула аб адным аб'екце, напрыклад «Гішпанія» І «Іспанія». Таксама ў Беларускай Вікіпедыі выкарыстоўвалася і лацінка, што было дазволена правіламі. Такая неўрэгуляванасцьНеўрэгуляванасць пытанняў суіснавання ў раздзеле некалькіх арфаграфіяў тармазілі развіццё раздзелу, выклікаючы канфлікты і «вайны арфаграфічныхвойны правак». Яшчэ адной праблемай для часткі была рускамоўнасць большай часткі жыхароў Беларусі{{крыніца?}}.
21 лютага 2005 года колькасць артыкулаў у раздзеле дасягнула 1000, а 6 снежня - 2000.
=== Канфлікт і падзел праекта (2006-2007) ===
У лютым 2006 года група незадаволеных сітуацыяй у праекце удзельнікаўўдзельнікаў звярнулася на Мэта-вікі з запытам аб адкрыцці новага моўнага раздзелу, заснаванага на выкарыстанні выключна афіцыйнай нормы арфаграфіі беларускай мовы. Першая заяўка была адхіленая, але ў снежні таго ж года створана новая. З'явіўся беларускі раздзел у афіцыйным правапісе ў Вікі-інкубатары. Да гэтага моманту агульны беларускі раздзел налічваў каля 3 800 артыкулаў у абедзвюх арфаграфіях. Зварот перарос ў канфлікт - іншая група ўдзельнікаў пачала кампанію ў інтэрнэце (у асноўным у блогасферы), накіраваную на недапушчэнне адкрыцця раздзелу на «наркамаўцы». Пры гэтым ініцыятары адкрыцця новага раздзелу называліся «наркаманамі» (гульня слоў з наркамаўка, руск. Норкомовка) і раскольнікамі, афіцыйны правапіс - «камуністычным», а сама ініцыятыва - якая шкодзіць "беларускасці"{{крыніца?}}. Некаторыя блогеры заклікалі рэгістравацца на Мэта-вікі і галасаваць супраць адкрыцця раздзелу, інструкцыі па галасаванні прыкладаліся.
27 сакавіка 2007 года па рашэнні Фонду Вікімедыя, быў ажыццёўлены перанос існуючага (агульнага) беларускага раздзелураздзела, які налічваў каля 6 700 артыкулаў, на адрас be-x-old.wikipedia.org, далейшы яго лёс планавалася вырашыць пазней. Задавальненне заяўкі на стварэнне часткіраздзела ў афіцыйнай арфаграфіі было ажыццёўлена не праз стварэнне новага дамена з запрошваючым прэфіксам bel:, а шляхам пераносу зместу «наркамаўскага» Вікі-інкубатара, які змяшчаў на той момант больш 3565 артыкулаў, на вызвалены дамен be.wikipedia.org. Гэтае рашэнне выклікала буйны скандал у беларускім сегменце інтэрнэту, які суправаджаеццасуправаджалася пратэстамі цэлага шэрагу беларускіх удзельнікаў Вікіпедыі. Сайт geektimes.ru так апісваў працу сайта be.wikipedia.org ў той дзень:{{крыніца?}}<blockquote>Яшчэ сёння раніцай па адрасе be.wikipedia.org быў артыкул, напісаны класічным правапісам. Цяпер ён знішчаны і адчыняецца незапоўненая старонка. Але пакуль яшчэ застаўся лагатып з надпісам класічным правапісам.</blockquote><blockquote>Разам з першым артыкулам зніклі ўсе артыкулы, што былі створаныя пачынаючы з 2004-га года. Таксама раней зарэгістраваныя карыстальнікі не могуць цяпер уваходзіць пад сваімі лагінамі. «Памылка ўваходу: Не існуе ўдзельніка ці ўдзельніцы. Праверце напісанне, альбо выкарыстайце форму ніжэй, каб стварыць новы акаўнт ўдзельніка ці ўдзельніцы », - такія словы бачаць былыя карыстальнікі беларускай «Вікіпэдыі» пры спробе ўвайсці на сайт.</blockquote>У той жа дзень удзельнік Yury Tarasievich размясціў на галоўнай старонцы праекту паведамленне:{{крыніца?}}<blockquote>''УВАГА. Гэта беларускамоўны праект, якая робіцца выключна ў нарматыўнай беларускай мове. Пастановаю уладаў Вікіпедыі ён перанесены пад гэтую даменную назву. ГЭТА НЕ РАНЕЙШЫ ПРАЕКТ BE.WIKIPEDIA.ORG.Калегі вікіпедысты, мы добра ведаем, што шмат каму беларуская мова не мова, калі яна нарматыўная -- дык, калі ласка, агледзьцеся, ці вы сапраўды хочаце супрацоўнічаць у праекце, які прынцыпова працуе толькі ў нарматыўным варыянце беларускай мовы.''</blockquote>
=== Сучасны этап ===
15 сакавіка 2008 года ў Беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным беларускім правапісе створаны 10-тысячны артыкул.
16 мая 2010 года ў Беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе створаны 20-тысячны артыкул.
16 лістапада 2010 года ў Беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе створаны 25-тысячны артыкул — ''[[Рудольф I Габсбург]]''.
22 жніўня 2012 года раздзел беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе абагнаў па колькасці артыкулаў раздзел беларускай Вікіпедыі ў класічным правапісе (46 045 артыкулаў да 46 044) . Актыўны рэдактар і арбітр рускамоўнага падзелу Марк Бернштэйн тлумачыць гэта тым, што прыток новых рэдактараў ў Вікіпедыю ў афіцыйным беларускім правапісе, куды большы, чым носьбітаў беларускай мовы на "тарашкевіцы". ▼29 лістапада 2010 г. на форуме Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе было узнята пытанне аб неабгрунтаванасці (у адпаведнасці з Вікіпедыя: АІ) выкарыстання на галоўнай старонцы праекта Вікіпедыя назвы «Акадэмічная» датычна афіцыйнага правапісу. Само вызначэнне «Акадэмічная» замест першапачатковага «наркамаўкі» было прапанавана адміністратарам Вікіпедыі ў дадзеным правапісе Yury Tarasievich без прывядзення якіх-небудзь крыніц. Тым не менш прапанову сумеснага звароту з мэтай змены назвы на «Афіцыйная» (руск. Афіцыйная) у адпаведнасці з прыведзенымі на форуме аўтарытэтнымі крыніцамі было сустрэта варожа: у прыватнасці, у выпадку падобнага звароту выказвалася пагроза сіметрычных дзеянняў.
▲22 жніўня 2012 года раздзел беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе абагнаў па колькасці артыкулаў раздзел беларускай Вікіпедыі ў класічным правапісе (46 045 артыкулаў да 46 044). Актыўны рэдактар і арбітр рускамоўнага падзелу Марк Бернштэйн тлумачыць гэта тым, што прыток новых рэдактараў ў Вікіпедыю ў афіцыйным беларускім правапісе, куды большы, чым носьбітаў беларускай мовы на "тарашкевіцы".
15 верасня 2012 года колькасць артыкулаў у раздзеле беларускай Вікіпедыі ў афіцыйным правапісе перавысіла 50 000.
|
