Францыск Скарына: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Радок 101:
 
=== Пераезд у Вільню ===
Каля 1520 года Францыск Скарына пераехаў у сталіцу Вялікага Княства Літоўскага Вільню. Выказваецца меркаванне, што прыезд Скарыны быў выкліканы падрыхтоўкай да друку толькі што прынятага Статуту, які вялікі князь абяцаў надрукаваць «вялікай колькасцю кніг бітымі літарамі»<ref>Гячяускас Э. Франциск Скорина  — секретарь вильнюсского епископа Иоанна из князей Литовских. с. 62.</ref>. Друк так і не адбыўся, але мяркуецца, што шрыфт для выдання быў адліты, ён пазней выкарыстоўваўся для набору «Малой падарожнай кніжкі» і [[Апостал, Скарына|Апостала]]<ref>Немировский, с. 414</ref>.
[[Файл:Didzioji 19.JPG|thumb|Друкарня Францыска Скарыны па [[Шкляная вуліца (Вільня)|Шкляной вуліцы]] ў Вільні]]
У пачатку [[1520-я|1520-х]] гг. ён заснаваў у доме [[Якуб Бабіч|Якуба Бабіча]]<ref>Аб гэтым свядчыць адзіны з 10-ці захаваўшыхся экзэмпляраў Апостала запіс на 188 лісце: «''Совершися в дому почтивого мужа Якуба Бабича, наистаршего бурмистра славнаго и великаго места Виленскаго''».</ref> першую ва [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропе]] [[Віленская друкарня Скарыны|друкарню]] і пачаў тут кнігадрукаванне. Каля 1522  г. выдаў [[Малая падарожная кніжка|«Малую падарожную кніжку»]], якая складаецца па меншай меры з 21 часткі: <!-- Пакуль так «Пісаныя рэчы», -->[[Псалтыр, Скарына 1522|Псалтыр]], «[[Часасловец]]», «Акафіст жываноснай труне Гасподняй», «Канон жываноснай труне Гасподняй», «Акафіст архангелу Міхаілу», «Канон архангелу Міхаілу», «Акафіст Іаану Прадцечы», «Канон Іаану Прадцечы», «Акафіст Багародзіцы», «Канон Багародзіцы», «Акафіст апосталам Пятру і Паўлу», «Канон апосталам Пятру і Паўлу», «Акафіст цудатворцу Міколе», «Канон цудатворцу Міколе», «Акафіст крыжу Гасподняму», «Канон крыжу Гасподняму», «Акафіст Ісусу», «Канон Ісусу», «Шасцідневец», «Канон пакаяльны», «Паслядоўнасць царкоўнага збору»<ref>Немировский, с. 419</ref>; а таксама «[[Апостал, Скарына|Апостал]]», які выйшаў асобным выданнем у 1525 годзе. Некаторыя часткі «Малой падарожнай кніжкі», магчыма, выходзілі як асобныя выпускі.
 
У Вільні Скарына выконваў функцыі сакратара [[віленскі біскуп|віленскага біскупа]] [[Ян з княжатаў літоўскіх|Яна з князёў літоўскіх]]. У самым раннім дакуменце, датаваным кастрычнікам 1523 года, ён пазваны «egregio et honorabilibus Francisco Phisico»<ref>БАН ЛитССР, ф. 389, №  12, л. 607 об.  — 612; Голинченко Г.  Я.  Цит. соч. с. 62.</ref> (гэта значыць «''паважаны і шаноўны Францыск Фізік''», гэты тытул звычайна адносілі да дактароў медыцыны). 20 сакавіка 1526 года «egregio viro Francisco, medicinae doctore» (паважаны муж, пан Францыско, доктар медыцыны) удзельнічаў пры рэгістрацыі граматы на заснаванне касцёла ў мястэчку [[Горад Вяйсіеяй|Вісіце]]<ref>Немировский, с. 421</ref>. У Вільні Францыск Скарына ажаніўся з Маргарытай, удавой віленскага радцы Юрыя Адверніка, мабыць, аднаго з былых фундатараў друкарні ў Вільні, і жыў у яе камяніцы на [[Нямецкая вуліца, Вільня|Нямецкай вуліцы]] недалёка ад палаца князёў Слуцкіх. Няма звестак аб тым, што Скарына меў у Вільні ўласны дом. Верагодна, усе сродкі ён аддаваў на выдавецкую справу. Фінансавае становішча асветніка палепшылася пасля таго, як яго жонка Маргарыта перамагла ў судовым працэсе са сваякамі за яе віленскі дом ([[1529]]).
У пачатку [[1520-я|1520-х]] гг. ён заснаваў у доме [[Якуб Бабіч|Якуба Бабіча]]<ref>Аб гэтым свядчыць адзіны з 10-ці захаваўшыхся экзэмпляраў Апостала запіс на 188 лісце: «''Совершися в дому почтивого мужа Якуба Бабича, наистаршего бурмистра славнаго и великаго места Виленскаго''».</ref> першую ва [[Усходняя Еўропа|Усходняй Еўропе]] [[Віленская друкарня Скарыны|друкарню]] і пачаў тут кнігадрукаванне. Каля 1522 г. выдаў [[Малая падарожная кніжка|«Малую падарожную кніжку»]], якая складаецца па меншай меры з 21 часткі: <!-- Пакуль так «Пісаныя рэчы», -->[[Псалтыр, Скарына 1522|Псалтыр]], «[[Часасловец]]», «Акафіст жываноснай труне Гасподняй», «Канон жываноснай труне Гасподняй», «Акафіст архангелу Міхаілу», «Канон архангелу Міхаілу», «Акафіст Іаану Прадцечы», «Канон Іаану Прадцечы», «Акафіст Багародзіцы», «Канон Багародзіцы», «Акафіст апосталам Пятру і Паўлу», «Канон апосталам Пятру і Паўлу», «Акафіст цудатворцу Міколе», «Канон цудатворцу Міколе», «Акафіст крыжу Гасподняму», «Канон крыжу Гасподняму», «Акафіст Ісусу», «Канон Ісусу», «Шасцідневец», «Канон пакаяльны», «Паслядоўнасць царкоўнага збору»<ref>Немировский, с. 419</ref>; а таксама «[[Апостал, Скарына|Апостал]]», які выйшаў асобным выданнем у 1525 годзе. Некаторыя часткі «Малой падарожнай кніжкі», магчыма, выходзілі як асобныя выпускі.
 
У Вільні Скарына выконваў функцыі сакратара [[віленскі біскуп|віленскага біскупа]] [[Ян з княжатаў літоўскіх|Яна з князёў літоўскіх]]. У самым раннім дакуменце, датаваным кастрычнікам 1523 года, ён пазваны «egregio et honorabilibus Francisco Phisico»<ref>БАН ЛитССР, ф. 389, № 12, л. 607 об. — 612; Голинченко Г. Я. Цит. соч. с. 62.</ref> (гэта значыць «''паважаны і шаноўны Францыск Фізік''», гэты тытул звычайна адносілі да дактароў медыцыны). 20 сакавіка 1526 года «egregio viro Francisco, medicinae doctore» (паважаны муж, пан Францыско, доктар медыцыны) удзельнічаў пры рэгістрацыі граматы на заснаванне касцёла ў мястэчку [[Горад Вяйсіеяй|Вісіце]]<ref>Немировский, с. 421</ref>. У Вільні Францыск Скарына ажаніўся з Маргарытай, удавой віленскага радцы Юрыя Адверніка, мабыць, аднаго з былых фундатараў друкарні ў Вільні, і жыў у яе камяніцы на [[Нямецкая вуліца, Вільня|Нямецкай вуліцы]] недалёка ад палаца князёў Слуцкіх. Няма звестак аб тым, што Скарына меў у Вільні ўласны дом. Верагодна, усе сродкі ён аддаваў на выдавецкую справу. Фінансавае становішча асветніка палепшылася пасля таго, як яго жонка Маргарыта перамагла ў судовым працэсе са сваякамі за яе віленскі дом ([[1529]]).
 
=== Скарына і Лютэр ===