Аляксандр I (імператар расійскі): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
выдаленне неправеранай інфармацыі пра старцаў і падобнае
Радок 53:
'''Аляксандр I Паўлавіч''', ({{ДН|23|12|1777|12}}, [[Санкт-Пецярбург]] — {{ДС|1|12|1825|19|11}}, [[Таганрог]]) — імператар [[Расійская імперыя|Расійскай імперыі]] з [[23 сакавіка|11 (23) сакавіка]] [[1801]] па [[1 снежня|19 лістапада (1 снежня)]] [[1825]]), старэйшы сын імператара [[Павел I, імператар расійскі|Паўла I]] і [[Марыя Фёдараўна|Марыі Фёдараўны]].
 
У пачатку кіравання правёў умерана ліберальныя рэформы, распрацаваныя Тайным камітэтам і {{нп3|Міхаіл Міхайлавіч Спяранскі|М. М. Спяранскім|ru|Сперанский, Михаил Михайлович}}. У знешняй палітыцы лавіраваў паміж [[Брытанская імперыя|Вялікабрытаніяй]] і {{нп3|Першая імперыя|Францыяй|ru|Первая империя}}. У [[1805]]—[[1807]] удзельнічаў у антыфранцузских кааліцыях. У [[1807]]—[[1812]] часова зблізіўся з Францыяй. Вёў паспяховыя войны з [[Асманская імперыя|Турцыяй]] ([[1806]]—[[1812]]) і [[Швецыя]]й ([[1808]]—[[1809]]). Пры Аляксандры I да Расіі былі далучаны тэрыторыі Усходняй [[Грузія|Грузіі]] (1801), [[Фінляндыя|Фінляндыі]] (1809), [[Бесарабія|Бесарабіі]] (1812), [[Азербайджан]]а ([[1813]]), былога [[Герцагства Варшаўскае|герцагствыгерцагства Варшаўскага]] ([[1815]]). Пасля [[Вайна 1812 года|Айчыннай вайны 1812]] узначаліў у [[1813]]—[[1814]] антифранцузскуюантыфранцузскую кааліцыю еўрапейскіх дзяржаў. Быў адным з кіраўнікоў [[Венскі кангрэс|Венскага кангрэса]] 1814—1815 і арганізатараў [[Свяшчэнны саюз|Свяшчэннага саюза]].
 
У апошнія гады жыцця нярэдка гаварыў аб намеры зрачыся ад пасаду і «выдаліцца ад свету», так што пасля яго нечаканай смерці ад [[брушны тыф|брушнога тыфа]] ў Таганрозе ўзнікла легенда аб «старцы [[Фёдар Кузьміч|Фёдары Кузьмічы]]». Паводле гэтай легенды, у Таганрозе памёр і быў затым пахаваны не Аляксандр, а яго двайнік, у то час як цар яшчэ доўга жыў старцам-пустэльнікам у [[Сібір]]ы і памёр у [[1864]].
 
== Нараджэнне і імя ==