Германія: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Іван Булва (размовы | уклад) |
Іван Булва (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
||
Радок 210:
== Палітыка ==
Германія — дэмакратычная парламенцкая рэспубліка
=== Заканадаўчая ўлада ===
Парламент складаецца з двух палатаў: вышэйшай ([[Бундэсрат, Германія|Бундэсрат]], 79 крэслаў) і ніжэйшай ([[Бундэстаг]], 709 крэслаў). Выбары у '''Бундэстаг''' праходзяць кожныя 4 гады па прапарцыйнай сістэме. Кіруе палатай яе прэзідэнт (Bundestagspräsident). У '''Бундэсраце''' ажыццяўляецца прадстаўніцтва федэральных земляў. Кожная зямля дэлегуе ў вышэйшую палату ад трох (Брэмен, Саар, Мекленбург і Гамбург) да шасці (Баварыя, Паўночны Рэйн-Вестфалія, Бадэн-Вюртэмберг) сенатараў. ▼
Парламент складаецца з двух палатаў: вышэйшай ([[Бундэсрат, Германія|Бундэсрат]], 79 крэслаў) і ніжэйшай ([[Бундэстаг]], 709 крэслаў). З канца 1949 і па сённяшні дзень галоўнымі палітычнымі сіламі з'яўляюцца дзве партыі: [[Хрысціянска-дэмакратычны саюз Германіі|Хрысціянска-дэмакратычны саюз]] (ХДС), што выступае блокам з [[Хрысціянска-сацыяльны саюз у Баварыі|Хрысціянска-сацыяльным саюзам у Баварыі]] (ХСС) і [[Сацыял-дэмакратычная партыя Германіі]] (СДПГ). На [[Парламенцкія выбары ў Германіі (2017)|апошніх выбарах у Бундэстаг]] [[24 верасня]] [[2017]] традыцыйна перамог блок ХДС/ХСС, набраўшы каля 36 % галасоў (246 крэслаў). На другім месцы (154 крэслы) прыйшла СДПГ. Упершыню, і адразу на адразу трэцім месцы (84 крэслы), у ніжнюю палату прабілася маладая правая папулісцкая партыя [[Альтэрнатыва для Германіі]]. Таксама 5-адсоткавы парламенцкі парог на гэтых выбарах пераадолелі партыі: ліберальная [[Свабодная дэмакратычная партыя (Германія)|Свабодная дэмакратычная партыя]], [[Левыя (партыя Германіі)|Левыя (Die Linke)]], [[Саюз 90/Зялёныя|Зялёныя]]. Паколькі ніводная з партый не набрала абсалютнай большасці галасоў, [[7 лютага]] [[2018]] года ХДС/ХСС ды СДПГ зноў стварылі «вялікую кааліцыю»<ref>[https://ria.ru/world/20180207/1514175581.html?_e_pi_=7%2CPAGE_ID10%2C1887770678 ХДС/ХСС і СДПГ зноў стварылі «Вялікую кааліцыю»]</ref> ▼
▲
▲У Бундэсраце ажыццяўляецца прадстаўніцтва федэральных земляў. Кожная зямля дэлегуе ў вышэйшую палату ад трох (Брэмен, Саар, Мекленбург і Гамбург) да шасці (Баварыя, Паўночны Рэйн-Вестфалія, Бадэн-Вюртэмберг) сенатараў.
=== Выканаўчая ўлада ===
[[File:150515 Bundeskanzleramt (Berlin) Ostseite.jpg|thumb|[[Ведамства федэральнага канцлера Германіі|Рэзідэнцыя Федэральнага канцлера]], [[Берлін]]]]
Прэзідэнт ФРГ выконвае прадстаўнічыя функцыі, а рэальныя паўнамоцтвы мае федэральны канцлер. Прэзідэнт абіраецца Федэральным сходам складам 30 чалавек з ліку Бундэстагу і Бундэсрату, які збіраецца дзеля гэтага кожныя пяць год. У 2017 годзе новым прэзідэнтам стаў [[Франк-Вальтэр Штайнмаер]]. Партыя, якая перамагае на парламенцкіх выбарах, прапаноўвае свайго канцлера і фарміруе ўрад, які павінен мець большасць дэпутатаў у Бундэстазе. Федэральным канцлерам ужо чацвёрты тэрмін запар (з 22 лістапада 2005 года) застаецца [[Ангела Меркель]], пераабраная на пасаду канцлера ў трэці і чацвёрты раз у 2013 і 2018 гадах.
=== Знешняя палітыка ===
Радок 233:
== Адміністрацыйна-тэрытарыяльны падзел ==
Германія — [[федэратыўная дзяржава]], якая складаецца з 16 федэральных зямель (ням. ''Bundesländer'') — 13 вялікіх зямель і 3 гарадоў-земляў (вольныя гарады Берлін, Гамбург і Брэмен, праўда, у склад зямлі Брэмен уваходзяць два падзеленых Ніжняй Саксоніяй гарады: уласна Брэмен ды [[Брэмергафен|Брэмерхафен]]. Кожная зямля мае сваю канстытуцыю, парламент (ландтаг (''Landtag'') для зямель, гарадскі сход (''Gemeinde'') для вольных гарадоў). Правы зямель, як і вольных гарадоў, абмежаваны [[Асноўны закон ФРГ|Асноўным законам ФРГ]]. Для зручнасці кіравання буйныя землі падзеленыя на [[Адміністрацыйная акруга (Германія)|адміністрацыйныя акругі]] (Regierungsbezirk). На муніцыпальным узроўні ФРГ падзелена на 401 раён (Kreise) — 294 сельскіх і 107 гарадскіх.
{| class="wikitable"
|+
| |||