Японія: Розніца паміж версіямі

[[Файл:FujiWestView2157.jpg|thumb|left|[[Фудзіяма]]]]

Для Японіі характэрны горны '''рэльеф''' — каля 75 % тэрыторыі займаюць горы і ўзвышшы. На востраве [[Хакайда]] галоўныя хрыбты (Токаты, Хідака, Кітамі) выцягнуты з поўначы на поўдзень. На поўначы вострава Хонсю 3 паласы сярэдневышынных гор — Дэва і Асахі на захадзе, Оў — у цэнтры, Кітакамі і Абукума — на ўсходзе; на поўдні хрыбты [[Хіда (хрыбет)|Хіда]], Акаісі, Кісо, у цэнтры — тэктанічная ўпадзіна Фоса-Магна. Найвышэйшы пункт Японіі — [[Фудзіяма]] (3776 м.). Горны рэльеф пераважае і на астравах [[востраў Кюсю|Кюсю]], [[Востраў Сікоку|Сікоку]] і [[Астравы Рукю|Рукю]]. На нізіны і міжгорныя ўпадзіны прыпадае каля 20 % тэрыторыі, найбуйнейшыя [[Раўніна Канто|Канто]] і Этыга (на [[востраў Хонсю|востраве Хонсю]]) і Ісікары (на востраве Хакайда). Актыўная вулканічная дзейнасць на заходнім узбярэжжы астравоў. Больш за 150 [[вулкан]]аў, у т.л. 15 дзеючых ([[Вулкан Асама|Асама]], [[Вулкан Бандай|Бандай]], Токаты, Міхара і іншыя). На ўсходнім узбярэжжы частыя [[землетрасенне|землетрасенні]] (да 1,5 тысяч у год), адны з найбольш разбуральных — [[Землетрасенне ў Японіі, 1923|землетрасенне 1923 года]], [[Землетрасенне ў Японіі, 2011|землетрасенне 2011 года]].

Японія бедная на '''карысныя выкапні'''. У невялікай колькасці маюцца каменны вугаль, [[жалезныя руды|жалезная руда]], [[марганец]], храміты, [[медзь]], [[цынк]], [[волава]], [[ртуць]], [[сурма]], [[вапняк]]і, [[каалін]], невялікія запасы [[нафта|нафты]] і газу.

'''Клімат''' мусонны, на большай частцы тэрыторыі [[субтрапічны клімат|субтрапічны]], на поўначы — умераны, на поўдні — [[трапічны клімат|трапічны]]. На клімат Японіі ўплываюць цячэнні [[Курасіа, цячэнне|Курасіа]] на поўдні і ўсходзе, [[Цусімскае цячэнне|Цусімскае]] на захадзе, халоднае [[Цячэнне Аясіа|Аясіа]] на паўночным усходзе. Сярэдняя тэмпература студзеня ад −5 °C на Хакайда да 6 °C на поўдні Японскіх астравоў і 16 °C на архіпелагу Рукю, ліпеня адпаведна 22 °C, 27 °C і 28 °C. [[Ападкі|Ападкаў]] на большай частцы тэрыторыі 1700—2000 мм, на поўдні да 4000 мм за год. Штогод бывае 15—20 [[тайфун]]аў, пераважна восенню.

'''Рэкі''' кароткія, паўнаводныя, багатыя гідраэнергіяй; найбуйнейшыя — [[Рака Сінана|Сінана]], [[Рака Тонэ|Тонэ]], [[Рака Ісікары|Ісікары]], Тэсіа. Шмат азёр, найбуйнейшае [[Возера Біва|Біва]] (716 км²).

'''Глебы''' на поўначы падзолістыя і балотна-лугавыя, на поўдні і поўначы Хонсю — буразёмы, на поўдні — жаўтазёмы і чырваназёмы. '''Расліннасць''' пераважна лясная — пад лесам і хмызнякамі 66 % тэрыторыі. На поўначы Хакайда пераважаюць хвойныя лясы ([[елка]] і [[піхта]]), на паўднёвым захадзе Хакайда і на Хонсю — субтрапічныя вечназялёныя лясы ([[магнолія]], [[бамбук]]), у гарах — [[хвоя]], [[кіпарыс]], [[туя]]. На поўдні Кюсю і на архіпелагу Рукю трапічныя лясы з пальмаў, фікусаў, сагаўнікаў, папарацей і інш. '''Жывёльны свет''' разнастайны, ёсць [[эндэмік]]і і рэлікты. З [[сысуны|млекакормячых]] трапляюцца воўк, [[барсук]], [[янотападобны сабака]], японскі чорны мядзведзь, [[японскі макак]]; з [[птушкі|птушак]] — дзяцел, сойка, жураўлі, дрозд, арол. Пашыраны [[паўзуны]], [[яшчаркі]], [[чарапахі]]. Прыбярэжныя раёны багаты рыбай, [[крабы|крабамі]], [[малюскі|малюскамі]]. Каля 25 % плошчы — '''ахоўныя тэрыторыі'''. 28 нацыянальных паркаў ([[Нацыянальны парк Бандай-Асахі|Бандай-Асахі]], Іосіна-Кумана, Сайкай, Сікоцу-Тоя, [[Нацыянальны парк Фудзі-Хаконэ-Ідзу|Фудзі-Хаконэ-Ідзу]]) і 55 квазінацыянальных паркаў (падпарадкоўваюцца прэфектурным урадам); шэраг падводных паркаў на мелкаводдзях, запаведнікі, рэзерваты і заказнікі.