Ені Лінд: Розніца паміж версіямі

'''Е́ні Лінд''', '''Жэні Лінд''' ({{ДН|6|10|1820}}, {{МН|Стакгольм||}} — {{ДС|2|11|1887}}) — шведская [[оперная спявачка]] (лірыка-каларатурнае [[сапрана]]). першая шведская оперная зорка сусветнага маштабу, ўладальніца ўнікальнага голасу, праславілася сваім вытанчаным экспрэсіўным выкананнем і вывастранай вакальнай тэхнікай. А дзякуючы бліскучаму верхняму рэгістрау магла выконваць партыі драматычнага сапрана. За свой чысты, свежы і моцны голас была названая сучаснікамі "«шведскім салаўём"».

Ені Лінд нарадзілася ў раёне Клара ў цэнтральным [[:ru:Стокгольм|СтакгольмеСтакгольм]]е 6 кастрычніка 1820 года. Яна была пазашлюбным дзіцем 22-х гадовага Нікласа Ёнаса Лінда, музычна адоранага бухгалтара, і Ганны Марыі Фельбург, якая паходзіла з сям'ісям’і сярэдняга класа, працавала настаўнікам і трымала невялікі пансіянат для дзяўчынак. Жылі яны ў сціснутых эканамічных абставінах. От маці яна атрымала ў спадчыну моцную волю, а ад бацькі здольнасці да музыкі.

З 9 гадоў Ені вучылася спяваць пры [[:ru:Королевский_драматический_театр|Каралеўскім тэатры Стакгольма]]. Спачатку выступала ў дзіцячых партыях. Потым была прынята ў трупу тэатра. Першы поспех прыйшоў пасля выканання партыі Агаты ў оперы [[:ru:Вебер,_Карл_Мария_фон|Карла Марыі Вебера]] "«Вольны стралок"» ў 1838 годзе. Пасля прэм'ерыпрэм’еры яна прачнулася знакамітай і стала ўлюбёнкай Стакгольма. Затым яе голас моцна пашкодзіўся і яна з'ехалаз’ехала ў [[:ru:Париж|Парыж]], каб вучыцца ў знакамітага выкладчыка вакалу, майстра італьянскай школы [[:ru:Родригес_Гарсиа,_Мануэль_Патрисио|Мануэля Гарсія-малодшага]]. Майстар вынес вердыкт: галаса няма. Але год ўпартай вучобы вывеў Ені на новы ўзровень майстэрства. Голас быў выратаваны. Ені вярнулася ў Каралеўскую Оперу Стакгольма, паспяхова гастралявала па [[:ru:Скандинавия|Скандынавіі]]. У 1940 годзе ў Капенгагене яна сустрэлася з [[:ru:Андерсен,_Ханс_Кристиан|Гансам Хрысціянам Андэрсанам]], для якога стала апошняй любоўю. Ён прысвячаў ёй казкі і складаў вершы ў яе гонар. Але яна глядзела на яго толькі як на сябра.

У 1844 годзе па запрашэнні [[:ru:Мейербер,_Джакомо|Джакама Мейербера]] Ені паехала ў [[:ru:Берлин|Берлін]], дзе дэбютавала ў партыі Нормы ў оперы [[:ru:Беллини,_Винченцо|БелінБеліні]]<nowiki/>і. З гэтага моманту яна стала еўрапейскай зоркай. Яна атрымлівала ангажэмент у тэатрах Германіі і Аўстрыі. Сярод яе прыхільнікаў былі [[:ru:Шуман,_Роберт|Роберт Шуман]], [https://be-tarask.wikipedia.org/wiki/%D0%93%D0%B5%D0%BA%D1%82%D0%B0%D1%80_%D0%91%D1%8D%D1%80%D0%BB%D1%96%D1%91%D0%B7 Гектар Берліёза], [[:ru:Мендельсон,_Феликс|Фелікс Мендэльсон]], які быў неўзаемна закаханы ў яе і з якім у яе захаваліся цёплыя адносіны да самай смерці [[:ru:Мендельсон,_Феликс|Мендэльсона]]. Яна выконвала партыі ў операх [[:ru:Лючия_ди_Ламмермур|"«Лючыя дэ Лямермур"»]], [[:ru:Сомнамбула_(опера)|"«Самнамбула"»]], [[:ru:Весталка_(опера)|"«Вясталка]]"», [[:ru:Свадьба_Фигаро|"«Вяселле Фігаро"»]].

Пасля поспеху ў Германіі і Аўстрыі Лінд паехала ў [[:ru:Лондон|Лондан]], дзе 4 мая 1847 года спявала ў спектаклі "«[[:en:Robert_le_diable|Robert le diable]]"» [[:ru:Мейербер,_Джакомо|Мейербера]]. На спектаклі прысутнічала каралева Вікторыя. На наступны дзень The Times выйшла з станоўчым отзывом. Лiнд правяла ў Лондане 2 паспяховых года і ў 1849 годзе абвясціла аб сыходзе з оперы. Ёй было 29. На апошнім спектаклі ў Лондане 10 мая 1849 года прысутнічала [[:ru:Виктория_(королева_Великобритании)|каралева Вікторыя]] і каралеўская сям'ясям’я.

У 1950 годугодзе Лінд пагадзілася на делавую прапанову шоўмена [[:ru:Барнум,_Финеас_Тейлор|Барнума]] і адправілася ў гастрольнае турнэ па Амерыцы. [[:ru:Нью-Йорк|Нью-Ёрк]] сустрэў Лінд захоплена. Выдаткі на рэкламу хутка сябе акупілі. На канцэртах яна выконвала рамансы, арыі з опер, любімыя шведскія народныя песні. Ёй наносілі візіты знатныя асобы Амерыкі. Канцэрты прыносілі велізарныя прыбыткі, якія Ені выдаткоўвала на дабрачыннасць. Выканаўшы абавязацельствы перад Барнумам, Лінд працягнула сваё гастролькі турнэ самастойна. Падчас тура Ені сустрэла [[:ru:Голдшмидт,_Отто|Ота Голдшмидта]], брытанскага кампазітара нямецкага паходжання. Яна выйшла за яго замуж 5 лютага 1852 года і разам яны вярнуліся ў Еўропу, дзе Ені пазней нарадзіла траіх дзяцей.

У 1855 годугодзе яны пасяліліся ў Англіі. На працягу 20 гадоў Лінд перыядычна давала канцэрты. Гэтую частку свайго творчага жыцця яна прысвяціла араторыям і песням. Апошні яе канцэрт ў 1883  г. быў дабрачынным. А з 1882 года на працягу некалькіх гадоў Лінд выкладала вакал у [[:ru:Королевский_колледж_музыки|Каралеўскім музычным каледжы]] Лондана.

Валодала голасам вялікага дыяпазону, прыгожага [[тэмбр голасу|тэмбртэмбру]]у і крыштальнай чысціні (яе называлі «шведскім салаўём»). Сярод партый, у тым ліку драматычнае сапрана: Норма, Аміна («[[Норма, опера|Норма]]», «[[Самнамбула, опера|Самнамбула]]», [[В. Беліні]]), Аліса («[[Роберт-Д'ябал]]» [[Дж. Меербер]]а), Амалія («[[Разбойнікі, опера|Разбойнікі]]» [[Джузэпэ Вердзі|Дж. Вердзі]]), Адзіна («[[Любоўны напітак,напой (опера)|Любоўны напітанапой]]к» [[Г. Даніцэці]]) і інш. Яе творчасць — значны этап у станаўленні шведскага нацыянальнага рамантызму.

Але Ені Лінд была незвычайнай прымадоннай. Яна не любіла тэатральную фальш, інтрыгі, качавое жыццё. Яна зарабляла велізарныя грошы, большую частку якіх аддавала на дабрачыннасць. Яна была далёкая ад мітусні тэатральнага жыцця, але з трапятаннем ставілася да музыкі. Мноства аб'ектаўаб’ектаў у Еўропе і Амерыцы названы ў яе гонар: вуліцы, паркі, школы. У Каліфорніі ёсць горад [[:en:Jenny_Lind,_California|Jenny Lind, California]]. У 2006 годзе ў Швецыі была ўведзена ў абарачэнне банкнота 50 крон з партрэтам Ені Лінд на фоне будынка каралеўскай оперы.