Марцін Хайдэгер: Розніца паміж версіямі

{{вызнч|1=Марцін}} {{вызн|1=Ха́йдэгер}} ({{lang-de|Martin Heidegger}}; [[26 верасня]] [[1889]] — [[26 мая]] [[1976]]) - нямецкі філосаф, адзін з заснавальнікаў і галоўны прадстаўнік экзістэнцыялізму. Вучыўся ў езуіцкайіезуіцкай школе, скончыў тэалагічны факультэт ў Фрайбургскім універсітэце (1911). Прафесар марбургскага і Фрайбургскага універсітэтаў. У аснове яго філасофскай сістэмы - аналіз чалавечага існавання. Асноўным крытэрыем яго ідэалістычнай філасофіі з'яўляецца часовасць. Апрыёрнымі формамі чалавечай асобы ён лічыў трывогу, неспакой, страх і да т.п., а першаснай формай стыхійнай, неразвітай свядомасці - "настрой". Гэтыя формы складаюць суб'ектыўнае быццё чалавека, якое ён называў "быццём-у-свеце". Вучэнне пра апрыёрныя формы распрацоўвалася ім як вучэнне пра быццё ("фундаментальная анталогія"). Каб зразумець "сэнс быцця", чалавек павінен адмовіцца ад усіх практычна-мэтавых установак, асэнсаваць сваю "тленнасць" і "смяротнасць". Толькі адчуваючы на сабе пастаянна "позірк смерці", чалавек у стане ўбачыць значнасць і напоўненасць кожнага моманту жыцця і вызваліцца ад "ідалаў грамадскага быцця" - мэт, "ідэалаў", "наавуковых абстркцый". Разглядаючы мову як "дом быцця", сапраўднае сканцэнтраванне культуры, ён распрацоўваў ідэі "спекулятыўнай філалогіі" з мэтай праяснення "ісцін быцця" (перш за ўсё ў творах паэтаў-рамантыкаў і сімвалістаў).