Паўночная Карэя: Розніца паміж версіямі

'''Паўно́чная Карэ́я''' ({{lang-ko|조선}}), афіцыйная назва — '''Карэ́йская Наро́дна-Дэмакраты́чная Рэспу́бліка''', '''КНДР''' ({{lang-ko|조선민주주의인민공화국}}) — дзяржава ва [[Усходняя Азія|Усходняй Азіі]] ў паўночнай частцы [[Карэйскі паўвостраў|Карэйскага паўвострава]]. Плошча 120 тыс км². Неафіцыйная назва краіны, шырока ўжываецца ў сродках масавай інфармацыі — '''Паўно́чная Карэ́я'''. Мяжуе з [[Кітай|Кітаем]] на поўначы, з [[Расія]]й на паўночным усходзе. На поўдні мяжуе з [[Рэспубліка Карэя|Рэспублікай Карэя]] і аддзяляецца ад яе дэмілітарызаванай зонай. З захаду абмываецца водамі [[Жоўтае мора|Жоўтага мора]], з усходу — [[Японскае мора|Японскім морам]]. Сталіца і найбуйнейшы горад — [[Пхеньян]].

Рэльеф горны. Вышэйшая кропка — вулкан [[Пэктусан]]. [[Кымгансан]] ("алмазныя горы") вядомыя маляўнічымі краявідамі. Карысныя выкапні: вугаль, руды чорных і каляровых металаў. Клімат мусонны, умераны і субтрапічны. Рэкі невялікія, найбуйнейшая — Амнакан ([[Ялуцзян]]). Горныя раёны пакрытыя лясамі. Лясістасць, дасягаешто раней дасягала двух трацінаў, моцна скарацілася.

Горы займаюць чатыры пятых тэрыторыі КНДР. пераважнаГоры горнаявысокія краінаі нізкія, раздзеленыя, як правіла, вузкімі і глыбокімі далінамі. Мараплаўцы даўніх часоў адзначалі, што праз сіметрычныя валы горных хрыбтоў, карэйская зямля нагадвае ім мора ў вялікім хваляванні. Менавіта ў КНДР горы дасягаюць максімальных для Карэйскага паўвострава вышынь — у Паўднёвай Карэі няма гор вышэй за 2000 м. На поўначы краіны знаходзяцца [[Паўночная-Карэйскія горы]] (гараз найвышэйшым пунктам — гарой [[Пэктусан]], 2750(2744 м) на мяжы з Кітаем. Пэктусан (або Пэкту) — патэнцыйна актыўны вулкан, насвяшчэнная поўднігара аддля абедзьвух Карэй, іх — чароўным чынам уплецены і ў міфалогію Кімаў. Далей на поўдзень ляжаць [[Усходне-Карэйскія горы]] (Тхэбэк), што прасціраюцца да самага поўдня паўвострава. Але менавіта на КНДР прыпадае іх самая прыгожая частка [[Кымгансан]] — "алмазныя горы", вядомыя маляўнічымі краявідамі). Раўнінныя ўчасткі займаюць каля 20 % краіны, пераважна на захадзе, па ўзбярэжжы [[Жоўтае мора|Жоўтага мора]]. [[КарысныяНягледзячы выкапні]]:на [[антрацыт]]становішча іў [[бурыскладкаватым вугаль]]поясе, жалезнаяПаўночную руда,Карэю каляровыяамаль металыне ([[вальфрам]],закранаюць [[цынк]]землятрусы, [[свінец]],што [[золата]],хранічна [[нікель]],назаляюць [[малібдэн]]),суседнім магнезіт,паўночна-ўсходняму [[графіт]]Кітаю і Японіі.

Рэкі горныя, багатыя гідраэнергіяй. Найбольшыя з іх [[Рака Тэданган|Тэданган]], [[Рака Туманган|Туманган]]. Рака [[Ялуцзян|Амнанкан]] (кітайская назва Ялуцзян) дэмаркуе карэйска-кітайскую мяжу і з'яўляецца самай доўгай карэйскай рэчкай (790 км).

ЛясыКалісьці займаюцьлясы займалі тэрыторыю каляў 9 млн [[гектар]]аў. Пачынаючы з 1985 года, паводле дадзеных касмаздымкаў, Паўночная Карэя страціла 40 % лясоў. Сёння лясамі пакрытыя пераважна ўстромкія гарахсхілы гор. Растуць даурская лістоўніца, карэйскі кедр, аянская елка, чырвоная хвоя. Дрэвы перавіты ліянамі, у падлеску шмат папарацей, [[бамбук]]у. З [[Лекавыя расліны|лекавых раслін]] найбольш вядомы [[жэньшэнь]]. Жывёльны свет добра захаваўся ў гарах: водзяцца лісіцы, кабаны, гаралы, казулі, плямістыя алені, ізюбры, каланкі, часам можна сустрэць леапарда, рысь і [[Белагруды мядзведзь|белагрудага мядзведзя]]. Мора багатае рыбай, [[Трэпангі|трэпангамі]], [[кальмары|кальмарамі]]. РэзерватыСтвораны рэзерваты — Хвангпо, Янгам.