Бяроза (горад): Розніца паміж версіямі

Побач з яўрэйскім малітоўным домам і касцёлам у Бярозе існавала ўніяцкая царква. Першыя звесткі пра яе месцяцца ў дакуменце [[1618]] года, у якім апісваюцца межы зямель касцёла, а таксама ідзе гаворка пра землі «''рускага папа з царквы''».

 

 

[[Казімір Леў Сапега]], малодшы з двух сыноў славутага канцлера, быў перакананаым каталіком, ён фундаваў шэраг касцёлаў і кляштараў, сярод якіх быў [[Бярозаўскі кляштар картэзіянцаў|картузскі кляштар у Бярозе]]. Закладка першага нарожнага каменя з вялікай урачыстасцю адбылася ў [[1648]] годзе, дзе прысутнічалі сам заснавальнік, а таксама [[біскуп луцкі]] [[Андрэй Гембінскі]] і рымскі [[нунцый]] ксёндз [[Ян дэ Торэс]].

 

Пераход бярозаўскага ўладання да [[Картузы|картузаў]] быў надзвычайным момантам у гісторыі мястэчка, што перш за ўсё адлюстравалася ў падтрымцы новымі ўладальнікамі развіцця гандлю і рамёстваў. Асаблівую ўвагу надаваў кляштар дакладнасці вагаў на бярозаўскіх кірмашах. «''Жадаем мець дакладнасць і справядлівасць у вагах'', — піша ксёндз Хрысціян Бекерс, — ''таму спецыяльна за кошт кляштара накіроўваем хадака ў сталічні горад Вялікага Княства Літоўскага Вільню, каб прынёс інфармацыю… колькі гарнцаў уваходзіць у віленскую бочку, каб потым ён мог важыць у нашым мястэчку Бярозе згодна віленскіх мераў пры продажы і пакупцы збожжа, напояў, піва, мёду і г. д.''». У кляштарнай хроніцы ад [[1767]] года сустракаецца павучэнне малазямельных сялян пра пажаданне займацца «''гандлем або рамяством, адпавядаючым мясцовым умовам, напрыклад, вырабам скураў і гэтак далей''».

 

У [[1679]] годзе кляштар атрымаў ад [[Спіс каралёў польскіх|караля]] і [[Спіс вялікіх князёў літоўскіх|вялікага князя]] [[Ян Сабескі|Яна Сабескага]] прывілей на кірмаш у свята Адшукання Святога Крыжа (паводле падання, кляштар заснавалі на месцы ў пушчы, дзе [[Леў Сапега]] знайшоў драўляны крыж у часе палявання), што спрыяла больш шырокім гандлёвым магчымасцям мястэчка. Акрамя кірмашу на Святую Тройцу, у Бярозе адбываліся таргі ў дзень праваслаўнага Прычашчэння. Старанні картузаў на паляпшэнне гаспадарчых спраў у Бярозе не здолелі прынесці вялікага выніку, мястэчка да сярэдзіны [[19 стагоддзе|XIX стагоддзя]] было маленькім, небагатым населеным пунктам. Яно некалькі разоў гарэла, цярпела ад чумы.

Значэнне і статус Бярозы пад кіраўніцтвам картузаў не змянілася. Уладу ў мястэчку, згодна з загадам пракурора картузіі, выконваў кляштарны [[ураднік|ўраднік]].

 

Файл:Biaroza-Kartuskaja. Бяроза-Картуская (XVIII).jpg|Кляштар, [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]]

Файл:Biaroza Kartuskaja. Бяроза Картуская (1837) (2).jpg|Абмеры [[XIX стагоддзе|XIX ст.]]

Як і ўся Беларусь, Бяроза з'яўлялася часткай «[[Мяжа аселасці яўрэяў|мяжы аселасці]]» і была заселена яўрэямі. У пачатку 30-х гадоў XX стагоддзя [[яўрэі]] складалі 53 % насельніцтва.

 

Файл:Biaroza Kartuskaja, Klaštarnaja. Бяроза Картуская, Кляштарная (1906).jpg|Кляштар, агульны выгляд

Файл:Biaroza Kartuskaja, Klaštarnaja. Бяроза Картуская, Кляштарная (1925) (2).jpg|Кляштар, шпіталь

* Сінагога (XIX ст.)

* Царква (1618; грэка-каталіцкая)

Бяроза (Рэшткі былога кляштару картэзіянцаў).jpg| Рэшткі былога кляштара картэзіянцаў

Бяроза. Вежа кляштара.jpg|Вуглавая вежа кляштара