Міхал Юзаф Масальскі: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 46:
| Commons =
}}
'''Міхал Юзаф Масальскі''' (каля [[1700]] [[ {{ДС|26|1|1768]]}}) — дзяржаўны і ваенны дзеяч [[вялікіВялікае гетманКняства літоўскіЛітоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]],. [[Пісар вялікі пісар літоўскі]] (з [[1726]]), [[ваявода мсціслаўскі]] (з [[1737]]), кашталян [[кашталян віленскітроцкі|троцкі]] (з [[1742]]) і [[кашталян віленскі|віленскі]] (з [[1744]]), [[гетман]] [[гетман польны літоўскі|польны]] ([[1744]]—[[1762]]) і [[гетман вялікі літоўскі|вялікі]] [[Вялікае Княства Літоўскае|літоўскі]] (з [[1762]])<ref>[[Андрэй Мацух|Мацух А.]] Масальскі Міхал Юзаф // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 274.</ref>.
 
== Біяграфія ==
З княжацкага роду [[Масальскія|Масальскіх]] гербу ўласнага, сын [[Ян Антоній Масальскі|Яна]], [[старосты гарадзенскія|старосты гарадзенскага]], і Ганны з [[Валовічы|Валовічаў]].
 
Навучаўся ў [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскім універсітэце]]. Займаў некалькі дзяржаўных пасадаў, у тым ліку гарадзенскага судовага старосты ([[1726]]). З [[1718]] бесперапынна ўдзельнічаў у соймах. Выступаў як прыхільнік каралеўскага двара і прыдворнай партыі [[Чартарыйскія|Чартарыйскіх]].
Падчас цяжкага палітычнага становішча ў [[Рэч Паспалітая|Рэчы Паспалітай]], выступаў за абранне каралём [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіслава Ляшчынскага]]. Пазней перайшоў на бок прыхільнікаў [[Чартарыйскія|Чартарыйскіх]], падтрымліваючы іх праекты рэформ. У [[1764]] г. сфарміраваў у [[ВКЛ|Вялікім княстве Літоўскім]] генеральную канфедэрацыю, якая з дапамогай расійскіх войск выбрала [[С. А. Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]] на паспаліты сталец. Пазней разарваў сувязь з Чартарыйскімі, і дрэнна ставіўся да новага караля, таму імкнуўся заручыцца падтрымкай расійскай імператрыцы [[Кацярына II|Кацярыны II]].
 
У часы бескаралеўя па смерці [[Аўгуст Моцны|Аўгуста Моцнага]] абіраўся маршалкам канвакацыйнага сойму ([[1733]]). Падтрымліваў абранне [[Станіслаў Ляшчынскі|Станіслава Ляшчынскага]], аднак у [[1736]] вызнаў каралём [[Аўгуст Сас|Аўгуста Саса]].
== Гл. таксама ==
* [[Род Масальскіх]]
 
У [[1741]] пры падтрымцы [[Сапегі|Сапегаў]] атрымаў [[Урад (Вялікае Княства Літоўскае)|урад]] маршалка [[Вярхоўны Трыбунал Вялікага Княства Літоўскага|Вярхоўнага Трыбунала]], дзе бараніў іх правы ў спрэчках з [[Радзівілы|Радзівіламі]].
{{зноскі}}
 
Як прыхільнік партыі [[Чартарыйскія|Чартарыйскіх]] падтрымліваў іх праекты рэформ. У [[1764]] сфарміраваў у [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]] генеральную канфедэрацыю, якая з дапамогай расійскіх войскаў абрала каралём [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]].
 
Прыняцце канвакацыйным соймам пастановы аб стварэнні [[Ваенная камісія Вялікага Княства Літоўскага|Ваеннай камісіі Вялікага Княства Літоўскага]], якая абмяжоўвала правы гетманаў, прычынілася да разрыву з Чартарыйскімі. У пазнейшы час дрэнна ставіўся да новага караля і вялікага князя, імкнуўся стварыць моцную групоўку [[Масальскія|Масальскіх]], а таксама вярнуць ранейшыя правы гетманам<ref>[[Андрэй Мацух|Мацух А.]] Масальскі Міхал Юзаф // {{Крыніцы/ЭВКЛ|2к}} С. 275.</ref>.
 
{{Зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/ЭВКЛ|2}}
* Вялікае княства Літоўскае : энцыклапедыя. У 2 т. Т. 2. — Мінск, 2006.
* Wielka encyklopedia PWN. Т. 17. ― Warszawa, 2001.
* Wielka ilustrowana encyklopedja powszechna. T. 10. — Krakόw, [1931].