Witaj: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''''Witaj''''' ({{lang-be|Дзень добры}}, з [[верхнялужыцкая мова|верхнялужыцкай]] і [[ніжнялужыцкая мова|ніжнялужыцкай мовах]] — моўны праект, які распаўсюджвае сістэму двухмоўнага выхавання і навучання на [[Нямецкая мова|нямецкай]] і [[Лужыцкія мовы|сербалужыцкіх мовах]] у дашкольных установах і школах [[Лужыца|Лужыцы]] (у землях [[Саксонія (федэральная зямля)|Саксонія]] і [[Брандэнбург]]), мэтай якога з'яўляецца захаванне і развіццё моў [[Лужычане|лужыцкіх сербаў]] — славянскай [[Нацыянальная меншасць|нацыянальнай меншасці]], што жыве на ўсходзе [[Германія|Германіі]].
{{пішу||}}
Witaj — моўны праект, які распаўсюджвае сістэму двухмоўнага выхавання і навучання на [[Нямецкая мова|нямецкай]] і [[Лужыцкія мовы|сербалужыцкіх мовах]] у дашкольных установах і школах [[Лужыца|Лужыцы]] (у землях [[Саксонія (федэральная зямля)|Саксонія]] і [[Брандэнбург]]), мэтай якога з'яўляецца захаванне і развіццё моў [[Лужычане|лужыцкіх сербаў]] — славянскай [[Нацыянальная меншасць|нацыянальнай меншасці]], што жыве на ўсходзе [[Германія|Германіі]].
[[Файл:WITAJ-Brandenburg.PNG|міні|150x150пкс|Дзіцячыя сады-Witaj у Брандэнбургу ў [[2009|2009 годзе]]]]
[[Файл:Лужицкие-детские-сады-в-Саксонии-2009.png|міні|185x185пкс|Дзіцячыя сады-Witaj ў Саксоніі ў 2009 годзе]]
 
== Гісторыя ==
Спробы рэалізацыі праектаў па фарміраваню сістэм двухмоўнай адукацыі для дзяцей ранняга ўзросту да прымянення ў Германіі ажыццяўляліся ў [[Канада|Канадзе]] і ў некаторых краінах [[Еўропа|Еўропы]], мовы карэнных народаў якіх знаходзяцца пад [[Ступень захаванасці мовы|пагрозай знікнення]]. Такім праектам, напрыклад, з'яўляецца брэтонская ''Diwan'' у [[Францыя|Францыі]]. Абапіраючыся на існуючы вопыт іншых краін, арганізатары праекта ''Witaj'' пачалі яго працу 1 сакавіка [[1998|1998]] года]] ў адным з раёнаў [[Котбус|Котбуса]] — Зілоў ({{Lang-de|Sielow}}), дзе ў дзіцячым садзе была набрана першая група з 12 дзяцей. Навучанне сербалужыцкім мовам у групах, якія працуюць па гэтай праграме, ажыццяўляецца метадам апускання ў моўнае асяроддзе, пры якім зносіны выхавальніка з дзецьмі адбываюцца толькі на серболужыцкай мове. Многія з удзельнікаў у праграме вучацца затым у пачатковых школах, у якіх выкладанне большасці прадметаў вядзецца на сербалужыцкай мове. Адзін з першых удзельнікаў праекта ''Witaj'' у [[2006|2006]] годзе]] паступіў у котбусскуюкотбускую [[Ніжнялужыцкая гімназія|Ніжнялужыцкую гімназію]] (''Niedersorbische Gymnasium'').
 
Да [[2009|2009 годзе]] года ў Брандэнбургу і Саксоніі налічвалася 5 дзіцячых садкоў, якія працавалі па праграме ''Witaj''<ref>{{Кніга}}{{проверенокніга|1аўтар = Budarjowa L. |10загаловак = Aktualna analyza serbskeho šulstwa |2012спасылка = http://www.sorbischer-schulverein.de/downloads/2009-Analyse-sorbisches-Schulwesen.pdf |выданне = |месца = Budyšin/Bautzen |выдавецтва = Serbske šulske towarstwo z.t., Serbski institut Budyšin |год = |старонкі = 7 |isbn = |ref =}}</ref>:
 
* Дзіцячы сад «Mato Rizo» у Котбусе (Зілоў) (Брандэнбург) — 55 дзяцей;
* Дзіцячы сад «Villa Kunterbunt» у Котбусе (Брандэнбург) — 68 дзяцей;
* Дзіцячы сад «Milenka» у Роне (Саксонія) — 35 дзяцей;
* Дзіцячы сад «Pumpot» у Хойерсвердзн[[Хойерсверда]] (Саксонія) — 26 дзяцей;
* Дзіцячы сад у Мальшвіцы[[Мальшвіц]]ы (Саксонія) — 39 дзяцей;
 
Акрамя таго, па прыкладу дзіцячых садоў-Witaj ў нямецкамоўных дзіцячых садках былі створаны асобныя групы-Witaj — 11 у Саксоніі і 8 у Брандэнбургу<ref>{{Кнігакніга|годаўтар = Budarjowa L. |isbnзагаловак = Aktualna analyza serbskeho šulstwa |refспасылка =}}{{проверено http://www.sorbischer-schulverein.de/downloads/2009-Analyse-sorbisches-Schulwesen.pdf |1выданне = |10месца = Budyšin/Bautzen |2012выдавецтва = Serbske šulske towarstwo z.t., Serbski institut Budyšin |год = |старонкі = 5 |isbn = |ref =}}</ref>. У адрозненне ад астатніх сербалужыцкіх дзіцячых садоў у якія працуюць па праграме Witaj дзяцей прыводзяць са змешаных нямецка-лужыцкіх або цалкам нямецкамоўных сем'яў.
 
Матэрыялы па рэалізацыі праекта публікуюцца ў часопісе «[[Serbska šula]]».
 
== Вядомыя супрацоўнікі ==
 
* [[Інгрыд Хусцетава]] (нар. 1956) — нижнелужицкаяніжнялужыцкая пісьменніца.
 
== Гл. таксама ==
Радок 27 ⟶ 26:
* [[Лужыцкія мовы]]
* [[Моўнае гняздо]]
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* Beata Brězanowa, [https://web.archive.org/web/20131206211710/http://witaj-sprachzentrum.de/files/Sesu_2011-3_cylk.pdf 10 lět po załoženju Rěčneho centruma WITAJ], [[Serbska šula]], стр. 74 — 76, № 3, 2011
 
== Спасылкі ==
* {{cite web|url=http://www.witaj-sprachzentrum.de/index.php/de|title=Rěčny centrum Witaj. Sprachzentrum|accessdate=|lang=de|description=Афіцыйная старонка моўнага цэнтра ''Witaj''|archivedate=2012-12-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CrANGEda?url=http://www.witaj-sprachzentrum.de/index.php/de}}
* {{cite web|url=http://www.witaj.de/|title=WITAJ-Website des Sorbischen Schulvereins|accessdate=|lang=de|description=Сайт ''Witaj'' Асацыяцыі сербалужыцкіх школ (Serbske šulske towarstwo)|archivedate=2012-12-12|archiveurl=https://www.webcitation.org/6CrANwJ6H?url=http://www.witaj.de/}}
 
[[Катэгорыя:Лужыцкія грамадскія арганізацыі]]
[[Катэгорыя:Культура Саксоніі]]
[[Катэгорыя:Лужыцкія мовы]]
[[Катэгорыя:Старонкі з недагледжанымі перакладамі]]