Розніца паміж версіямі "Старажытная гісторыя Беларусі"

'''Старажытная гісторыя Беларусі''' — перыяд у [[Гісторыя Беларусі|гісторыі Беларусі]] ад з'яўленняз’яўлення людзей да ўтварэння першых дзяржаў на тэрыторыі сучаснай Беларусі — прыкладна да [[IX стагоддзе|IX стагоддзя]].

== Старажытны [[Каменны век на Беларусі|каменны век]] век ([[палеаліт]]). Перашапачатковае засяленне тэрыторыі ==

Найстаражытнейшыя рэшткі дзейнасці людзей былі знойдзены на стаянках [[Юравічы, Калінкавіцкі раён|Юравічы]] і [[Бердыж]], якія датуюцца прыкладна 26 — 24 тысяч гадоў таму. Нарэшце, гэтыя даты дазваляюць у любым выпадку аднесці з'яўленнез’яўленне першага насельніцтва на тэрыторыі Беларусі да верхняга палеаліта, якое магло жыць тут толькі пасля адступлення ці зыходу ледавіка. Колькасць насельніцтва ў верхнім палеаліце не перавышала некалькіх сотняў<ref>[[Эдуард Міхайлавіч Загарульскі|Загорульский Э. М.]] Начало формирования населения Белоруссии (дославянский период). — Мн., 1996</ref>. Тэрыторыю Беларусі насялялі маманты, на якіх першыя людзі паспяхова палявалі — напрыклад, у Бердыжы былі знойдзены косткі, якія належалі прыкладна 50 асоб мамантаў. У Юравічах былі знойдзены першыя рэшткі матэрыяльнай культуры — пласцінка з біўня маманта з простай арнаментацыяй. Каля 16 тысяч гадоў таму адбылося новае моцнае пахаладанне, і сучасная тэрыторыя Беларусі была зноў пакінутая.

Апошні ледавік зышоў прыблізна 13 - — 8 тыс. гадоў таму, пасля чаго на тэрыторыі Беларусі пачаўся [[мезаліт]] (IX—V тысячагод. да н.э.). Па меры таяння і адступлення ледавіка клімат рабіўся ўсё больш цёплым, тэрыторыя паступова пакрывалася лесам. Пераходзячы з месца на месца, чалавек паступова рухаўся на поўнач. Першае сталае (аўтахтоннае) насельніцтва на тэрыторыі Беларусі ўтварылася ў VIII — VIIVIII—VII тысячагод. да н.э. Быў вынайдзены [[лук]] і стрэлы з крамянёвымі наканечнікамі, які змяніў характар палявання. У эпоху мезаліту на тэрыторыі Беларусі, чалавек прыручыў першую жывёлу — сабаку. Пачалося інтэнсіўнае асваенне новых тэрыторый. На Беларусі вядома 120 мезалітычных стаянак трох асноўных археалагічных культур ([[Грэнская культура|грэнскай]], [[Свідэрская культура|свідэрскай]] і [[Сожская культура|сожскай]]), а агульная колькасць насельніцтва складала каля 4,5 — 6 тыс. чалавек.

У эпоху [[неаліт]]у (4-3 тыс. гадоў да н.э.) клімат стаў яшчэ цяплейшым. Прысвойваючая гаспадарка дасягнула свайго росквіту. На Беларусі да неаліту адносяцца плямёны [[Нёманская культура|нёманскай]], [[Днепра-данецкая культура|днепра-данецкай]], [[Нарвенская культура|нарвенскай]] і [[Верхнедняпроўская культура|верхнедняпроўскай]] культур. Вывучэнне могілак днепра-данецкай культуры на Украіне даказалі, што прадстаўнікі гэтай культуры належалі да паўночных еўрапеоідаў ці позніх [[краманьёнцы|краманьёнцаў]]. Асноўным заняткам неалітычных плямёнаў было [[рыбалоўства]], усе астатнія заняткі не былі так распаўсюджаныя. Гэта з'яўляеццаз’яўляецца галоўнай асаблівасцю неаліта на тэрыторыі сучаснай Беларусі, таму што звычайна падчас неаліта праходзіла [[неалітычная рэвалюцыя]] і пераход ад прысвойваючай да вытворчай гаспадаркі.

Істотная рыса неаліту — з'яўленнез’яўленне [[Кераміка|керамічнай]] вытворчасці. З гліны выраблялі посуд. Яго ляпілі і абпальвалі на вогнішчы. Пасудзіны ўпрыгожваліся арнаментам, які, відаць, меў рэлігійны сэнс. Удасканальваліся спосабы апрацоўкі каменя, пашыралася шліхтаванне сякер, долатаў, цёслаў, матык. Людзі пачалі пераходзіць да здабычы крэменю шахтным спосабам. Старажытныя шахты былі выяўлены каля в.[[Краснае Сяло|Краснага Сяла]] ([[Ваўкавыскі раён]]).