Вінцэнт Антонавіч Жук-Грышкевіч: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Радок 24:
| аўтограф =
}}
'''Вінцэнт Антонавіч Жук-Грышкевіч''' ({{ДН|10|2|1903}}, [[вёска Будслаў|в. Будслаў]] — {{ДС|14|2|1989}}, [[Бары (Антарыа)|Бары]], [[Канада]]) — грамадска-палітычны дзеяч, [[настаўнік]].
 
== Біяграфія ==
Вучыўся ў [[Будслаўская беларуская гімназія|Будслаўскай беларускай гімназіі]] да яе ліквідацыі, пасля ў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]], якую скончыў у [[1922]] годзе. У [[1926]] годзе скончыў факультэт славянскай філалогіі і гісторыі [[Пражскі ўніверсітэт|Пражскага ўніверэсітэта]]<ref name="Шм"/>.
Вучыўся ў [[Будслаўская беларуская гімназія|Будслаўскай беларускай гімназіі]] да яе ліквідацыі, пасля ў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]], якую скончыў у 1922 годзе. Вышэйшую адукацыю атрымаў у [[Пражскі ўніверсітэт|Пражскім ўніверэсітэце]] (1926). У 1927—1939 гг. быў настаўнікам Віленскай беларускай гімназіі. Прымаў актыўны ўдзел у грамадска-нацыянальным жыцці. У канцы верасня 1939 быў арыштаваны савецкімі ўладамі, зняволены ў лагерах. У 1942 г. як польскі грамадзянін быў вызвалены, ваяваў у арміі генерала [[Уладзіслаў Андэрс|У. Андэрса]]. Ваюе ў [[Ірак]]у, [[Палесціна|Палестыне]], [[Егіпет|Егіпце]]. Удзельнічае ў знакамітай [[Бітва пад Монтэ-Касына|бітве пад Монтэ Касіна]]. Пасля вайны эміграваў у Ангельшчыну, дзе арганізоўвае і ўзначальвае [[Згуртаванне беларусаў у Вялікай Брытаніі]].<ref name="radabnr">[http://www.radabnr.org/?page_id=106 ВІНЦЭНТ ЖУК-ГРЫШКЕВІЧ]</ref> З 1950 г. жыў у [[Канада|Канадзе]], актыўна ўдзельнічаў у нацыянальным руху. У 1954 годзе — адзін з заснавальнікаў [[Беларуская служба Радыё «Свабода»|Радыё «Вызваленьне»]].<ref name="radabnr" /> Быў старшынёй [[Рада БНР|Рады БНР]] (1971—1982).
 
У [[1927]]—[[1939]] гг. беларускую мову і гісторыю ў [[Віленская беларуская гімназія|Віленскай беларускай гімназіі]]; беларускую мову ў [[Виленская праваслаўная духоўная семінарыя|Праваслаўнай духоўнай семінарыі]] і [[Вышэйшая школа палітычных навук (Вільня)|Вышэйшай школе палітычных навук]] у [[Вільня|Вільні]]<ref name="Шм"/>. Прымаў актыўны ўдзел у грамадска-нацыянальным жыцці.
 
У канцы верасня [[1939]] быў арыштаваны савецкімі ўладамі, зняволены ў лагерах. У [[1942]] г. як польскі грамадзянін быў вызвалены, ваяваў у [[армія Андэрса|арміі]] генерала [[Уладзіслаў Андэрс|У. Андэрса]]. Служыў у [[Ірак]]у, [[Палесціна|Палестыне]], [[Егіпет|Егіпце]], [[Італія|Італіі]]. Удзельнічаў у знакамітай [[Бітва пад Монтэ-Касына|бітве пад Монтэ Касіна]]. У [[1945]]—[[1948]] гг. выкладаў гісторыю і псіхалогію ў вайсковых польскіх школах у Італіі і Вялікабрытаніі<ref name="Шм"/>.
 
Пасля вайны эміграваў у Англію, дзе стаў адным з заснавальнікаў [[Згуртаванне беларусаў у Вялікай Брытаніі|Згуртавання беларусаў у Вялікай Брытаніі]], якое ўзначальваў у [[1947]]—[[1948]] гадах<ref name="radabnr">[http://www.radabnr.org/?page_id=106 ВІНЦЭНТ ЖУК-ГРЫШКЕВІЧ]</ref>. Пры канцы [[1947]] г. увайшоў у кіраўніцтва [[Рада БНР|Рады БНР]]. Заснавальнік [[БХАА «Жыццё»]]<ref name="Шм"/>.
 
У студзені [[1950]] года выехаў у [[Канада|Канаду]], актыўна ўдзельнічаў у нацыянальным руху. У [[Атаўскі ўніверсітэт|Атаўскім універсітэце]] абараніў доктарскую дысертацыю «Лірыка Янкі Купалы». У [[1954]] годзе — адзін з заснавальнікаў [[Беларуская служба Радыё «Свабода»|Радыё «Вызваленьне»]], першы кіраўнік беларускай рэдакцыі у 1954—1956 гадах<ref name="Шм"/><ref name="radabnr" />.
 
Вярнуўся ў Канаду, разам з жонкай Раісай Жук-Грышкевіч пасяліўся ў [[Бары (Антарыа)|Бары]] ([[Антарыа (правінцыя)|Антарыа]]). Стаў адным з заснавальнікаў Каардынацыйнага камітэта беларусаў Канады. У [[1970]]—[[1982]] гадах — [[старшыня Рады БНР]]<ref name="Шм"/>.
 
Быў старшынёй [[Рада БНР|Рады БНР]] (1971—1982).
[[Выява:Vincent Zhuk-Hryshkevich grave in East Brunswick, New Jersey, USA.jpg|thumb|злева|Магіла Вінцэнта Жук-Грышкевіча і яго жонкі]]
 
Пахаваны на [[Беларускія могілкі ў Іст-Брансуіку|Беларускіх могілках]] у [[Іст-Брансуік, Нью-Джэрсі|Іст-Брансуіку]] ([[ЗША]])<ref name="Шм">{{крыніцы/Шматгалосы эпісталярыум|}}</ref>.
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* {{крыніцы/Шматгалосы эпісталярыум|}}
 
{{Старшыні Рады БНР}}