Рыжскі дагавор (1920): Розніца паміж версіямі

'''Рыжскі дагавор 1920 года''' (''Дамова аб замірэнні і прэлімінарных умовах міру паміж РСФСР і УССР з аднаго боку і Польшчай з другога'') — савецка-польскі папярэдні мірны дагавор, заключаны ў [[Рыга|Рызе]] [[12 кастрычніка]] [[1920]] з мэтай заканчэння [[Польска-савецкая вайна|Польска-савецкай вайны]] [[1919]]—[[1921]] гадоў. У дагаворы былі зацверджаны ўмовы папярэдняга міру і перамір'яперамір’я, заключаныя паміж [[Польская Рэспубліка, (1918—1939)|Польскай Рэспублікай]] з аднаго боку і [[РСФСРРасійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|Расійскай Федэрацыйнай Сацыялістычнай Рэспублікай Саветаў]] разам з [[УССРУкраінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Украінскай Сацыялістычнай Рэспублікай Саветаў]]. Ратыфікавана польскім Соймам [[22 кастрычніка]] [[1920]] года<ref>[http://isap.sejm.gov.pl/DetailsServlet?id=WDU19201010667 Ustawa z dnia 22 października 1920 r. o ratyfikacji umowy o preliminaryjnym pokoju i rozejmie]{{ref-pl}}</ref>. Канчаткова дагавор быў замацаваны ў выглядзе [[Рыжскі мірны дагавор (1921)|Рыжкага мірнага дагавора]] [[18 сакавіка]] [[1921]] года.

Паводле дагавора войскі [[Польская Рэспубліка, 1918—1939|Польскай Рэспублікі]] і [[РСФСР]] мусілі спыніцца на лініі [[Бягомль]]—[[Заслаўе]]—[[Негарэлае]]—[[Тураў]]. Беларуская дэлегацыя ні ад [[Беларуская Народная Рэспубліка|БНР]], ні ад [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]] увогуле не была запрошана на перамовы.

У выніку пагаднення тэрыторыя [[Беларусь|Беларусі]] падзялялася на дзве часткі: [[Заходняя Беларусь|Заходнюю Беларусь]], якая перадавалася савецкім бокам Польшчы, і [[БССРСавецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|ССРБ]] на ўсходзе, якая складалася з шасці паветаў<ref>[[Анатоль Грыцкевіч|Анатолій Грыцкевіч]]. [http://bp21.org.by/ru/art/a080229.html А загінуў у антыфашысцкім змаганні] // [[Народная Воля]], № 31—32, 29.02.2008</ref>.

Дагавор выклікаў абурэнне сярод дзеячаў [[Беларуская Народная Рэспубліка|Беларускай Народнай Рэспублікі]], таму [[20 кастрычніка]] [[1920]] года ў Рызе была праведзена [[Нацыянальна-палітычная нарада (1920)|Беларуская нацыянальна-палітычная нарада]], якая прыняла спецыяльную рэзалюцыю адносна Рыжскага дагавора 1920 года, у якой адзначалася, што «''РСФСР і Польшча, не маючы агульных межаў і бязлітасна спусташаючы дагэтуль Беларусь, змагаючыся на яе тэрыторыі, цяпер палічылі магчымым вырашаць лёс беларускага народа і распараджацца ягонымі землямі без удзелу яго прадстаўнікоў, ігнаруючы справядлівыя дамаганні беларускага народа і яго законнага ўрада, не дапусцілі да ўдзелу ў перамовах яго правамоцнай дэлегацыі''», а таксама што нягледзячы на пратэсты дэлегацыі БНР падпісалі дагавор з мэтай увесці ў зман беларускі народ і яго кіраўнікоў, прызнаючы незалежнасць Беларусі, але абыходзячы пытанне прызнання беларускага ўрада. Рэзалюцыя пастанаўляла лічыць дагавор неабавязковайнеабавязковым для беларускага народа, і «''ўсімі спосабамі і сродкамі працягваць барацьбу за незалежную Беларускую Народную Рэспубліку з усімі яе ворагамі''».<ref>[http://www.praunik.org/kalandar/17 Калі Беларусі няма...] // www.praunik.org</ref>

Заключэнне дагавора вылілася ў хвалю пратэстаў у беларускім грамадстве, адным з якіх быў [[Слуцкае паўстанне|Слуцкі збройны чын]].