Рыжскі мірны дагавор (1921): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
{{Іншыя значэнні|Рыжскі дагавор, 1920}}
{{Дагавор
| назва = Рыжскі мірны дагавор 1921
Радок 20:
| wikisource =
}}
{{Савецка-польская вайна}}
'''Рыжскі мірны дагавор 1921''' — пагадненне пра спыненне [[Польска-савецкая вайна|савецка-польскай вайны 1919—1921 гадоў]] і нармалізацыю адносін. Заключаны [[18 сакавіка]] [[1921]] у [[Рыга|Рызе]] паміж [[Расійская Савецкая Федэратыўная Сацыялістычная Рэспубліка|РСФСР]] і [[Украінская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|УССР]] з аднаго боку і [[Польшча]]й з другога.
{{Савецка-польская вайна}}
 
== Перадгісторыя ==
== Переадгісторыя ==
{{main|СавецкаПольска-польскаясавецкая вайна 1920}}
Савtwrf-польская вайна была развязана Полmiчай пры актыўнай матэрыяльна-ваеннай падтрымцы краін [[Антанта|Антанты]]. Яшчэ з канца [[1918]] г. кіруючыя колы Польшчы спрабавалі захапіць памежныя з ёй тэрыторыі Беларусі, Украіны і Літвы. Польшча не прызнавала [[Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка Беларусі|ССРБ]] як суб’ект міжнароднага права. Для барацьбы з польскімі войскамі ў лютым 1919 г. савецкае камандаванне ўтварыла [[Заходні фронт (Грамадзянская вайна ў Расіі)|Заходні фронт]]. Адначасова ўрады [[ССРБ]], [[Літбел ССР|Літоўска-Беларускай ССР]] і [[РСФСР]] неаднойчы прапаноўвалі польскаму ўраду «вырашыць палюбоўна і міралюбіва ўсе спрэчныя і тэрытарыяльныя пытанні». Аднак Польшча не адказвала на іх заклікі. Імкнучыся да тэрытарыяльных захопаў беларускіх, украінскіх і літоўскіх зямель, польскія войскі ў 2-й палове лютага 1919 г. пачалі наступаць у раёне [[Коўна]]—[[Гродна]] і ў напрамках [[Баранавічы]], [[Пінск]]. [[21 красавіка]] [[1921]] г. яны захапілі [[Вільня|Вільню]], а [[8 жніўня]] — [[Мінск]]. [[СНК РСФСР]] спрабаваў дасягнуць мірнага пагаднення з Польшчай за кошт значных тэрытарыяльных уступак — аж да р. [[Бярэзіна]], на якой стабілізаваўся фронт. Але яго прапановы былі адхілены. Польскія кіруючыя колы хоць і не разлічвалі на большыя тэрытарыяльныя захопы, аднак выконвалі свае абавязацельствы перад саюзнікамі і прымалі актыўны ўдзел у спробе эадушыць савецкую уладу.