Кірыл Летаўт: Розніца паміж версіямі

'''Каятан Кірыл Летаўт''' ({{ДН|||1801}}, [[Расійская імперыя]] — {{ДС|1|1|1892}}, [[Львоў]], [[Аўстра-Венгрыя]]) — [[уніяцтва|грэка-каталіцкі]] манах [[Свята-Дабравешчанская царква і базыльянскі кляштар (Малыя Ляды)|Дабравешчанскага кляштара]] ў [[Малыя Ляды|Малых Лядах]], які атрымаў вядомасць як апошні [[базыльяне|базыльянін]] гістарычнай Літвы (ці апошні беларускі базыльянін<ref name = "ref2"/>).

Дакладнае месца нараджэння Кірыла Летаўта невядома. Род Летаўтаў быў дастаткова пашыраны ў [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікім Княстве Літоўскім]], з-за чаго складана вызначыць з якой часткі Беларусі ён паходзіў. [[Ян Пазняк]] адзначаў, што ''«прозвішча Летаўт выразна кажа, што быў ён "gente Lituanus" і нарадзіўся дзесьці ў Літве паміж 1800 і 1810 гг.»''<ref name = "ref1"/>. Сам манах пры гэтым адчуваў сабе палякам у культурным плане і быў гарачым польскім патрыётам, зрэшты як і пераважная большасць яго калегаў у той час<ref name = "ref3">''Толочко Вл.'' [http://shron2.chtyvo.org.ua/Chyn_sv_Vasylia_Velykoho/Zapysky_Tom_6_Vypusk_1-2.pdf Останній василіянин з Литви] // Записки чина св. Василія Великого. Том VI. Вып. 1-2. — Львів, 1935. — С. 318.</ref>.

Кірыл Летаўт з 1826 па 1831 гг. служыў кляштарным прапаведнікам у Лядах (зараз — вёска [[Малыя Ляды]] [[Смалявіцкі раён|Смалявіцкага раёна]]). Ужо ў 1831 годзе, калі пасля [[Паўстанне 1830—1831 гадоў|паўстання]] пачаліся ганенні на базыльянаў, Летаўта як «упорнага» саслалі ў вязніцу, у [[Тадулінскі Свята-Успенскі манастыр|Тадулінскі кляштар]], які сярод іншых кляштараў таксама быў месцам ссылкі базыльянаў<ref name = "ref2">[http://pawet.net/library/history/bel_history/_rhist/2030/%D0%90%D0%BF%D0%BE%D1%88%D0%BD%D1%96_%D0%B1%D0%B5%D0%BB%D0%B0%D1%80%D1%83%D1%81%D0%BA%D1%96_%D0%B1%D0%B0%D0%B7%D1%8B%D0%BB%D1%8C%D1%8F%D0%BD%D1%96%D0%BD_XIX_%D1%81%D1%82..html#_ftn25 Лаўрэш Леанід. Апошні беларускі базыльянін XIX ст. // Наша Слова. № 28 (1439), 10 ліпеня 2019]</ref>.

Праз нейкі час пасля атрымання волі а. Кірыл Летаўт жыў у [[Вільня|Вільні]], дзе сябраваў са спадарствам Рэнігераў і Максевічаў, а таксама пазнаёміўся з суддзём Казімірам Максевічам<ref>Лаўрэш Леанід. Яшчэ раз пра Летаўта // Наша Слова. № 31 (1442), 24 ліпеня 2019</ref>. Для сваіх сяброў а. Кірыл рабіў фотаздымкі ў віленскай студыі [[Юзаф Чаховіч (фатограф)|Юзафа Чаховіча]]. Рэдактар «[[Беларуская крыніца|Беларускай крыніцы]]» па адным з такіх здымкаў апісаў базыльяніна як ''«старца з шляхетнымі і поўнымі дабрыні рысамі твару»''. Пасля [[Паўстанне 1863-1864 гадоў|паўстання 1863-64 гадоў]] ганенні на базыльянінаўніята аднавіліся. Хаваючыся, ён жыў у доме Мамерта Рэнігера, дзе штодзённа служыў імшу. Таксама, у той час Летаўт у значнай ступені страціў зрок.

СтарыКірыл базыльянінЛетаўт смуткаваў па манаскім жыцці, таму праз нейкі час Казімір Максевіч адвёз яго ў кляштар базыльянаў у [[Дабромыль|Дабромылі]] (Усходняя Галіцыя). Летаўта везлі праз добра ахоўваную мяжу на малым вазку апранутага ў сялянскую вопратку<ref name = "ref1">Pozniak Jan. Ostatni bazyljanin litewski // Preglad Wilenski. № 21-22, 20 grudnia 1932. S. 10-12.</ref>. 6 жніўня 1885 года манах напісаў ліст да Казіміра Маскевіча, дзе ўзгадваў і кланяўся лекарам, якія адведвалі яго ў Вільні. Гэта быў апошні ўласнаручна напісаны ліст а. Кірыла, пасля чаго ён цалкам страціў зрок і займеў уласнага сакратара (спачатку — Е. Ламніцкага, потым — Д. Ткачука). У лісце ад 2 мая 1889 года маецца прыпіска ад Д. Ткачука, дзе паведамляецца, што ''«на сваім 90-м годзе жыцця а. Летаўт цалкам здаровы»''. У адным з наступных лістоў ад 24 кастрычніка 1890 года базыльянін узгадаў пра дапамогу ад рускага ўрада, а менавіта пра прызначанае яму міністрам утрыманне ў памеры 99 рублёў.

* ''Толочко Вл.'' [http://shron2.chtyvo.org.ua/Chyn_sv_Vasylia_Velykoho/Zapysky_Tom_6_Vypusk_1-2.pdf Останній василіянин з Литви] // Записки чина св. Василія Великого. Том VI. Вып. 1-2. — Львів, 1935. — С. 317—326.