Свята-Ушэсцеўская царква (Мазалава): Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дрНяма тлумачэння праўкі
Радок 35:
|Commons = Historical images of Mazałava
}}
'''Свя{{націск}}та-Ушэ{{націск}}сцеўская царква{{націск}}''' — мураваны праваслаўны храм у аграгарадку [[Мазалава (Мсціслаўскі раён)|Мазалава]] [[Мсціслаўскі раён|Мсціслаўскага раёна]] [[Магілёўская вобласць|Магілёўскай вобласці]], помнік архітэктуры [[класіцызм]]у.
 
== Гісторыя ==
У 2-й палове [[XIV стагоддзе|XIV стагоддзя]] [[Лугвен Альгердавіч|Лугвенам]], сынам [[Вялікія князі літоўскія|вялікага князя літоўскага]] [[Альгерд]]а ў Мазалаве быў заснаваны манастыр. Манастыр размяшчаўся на заходняй ускраіне вёскі. У 1631 годзе [[архімандрыт]]ам у ім служыў будучы ўніяцкі царкоўны дзеяч [[Рафаіл Корсак]]. У 1665 годзе манастыр быў пашыраны дачкой мсціслаўскага [[стольнік]]а Мікалая Сухадольскага Марыянай і стаў называцца Спаса-Праабражэнскім. У 1743 годзе кляштарманастыр перавялі ва [[Уніяцтва|ўніяцтва]], але ў 1778 годзе вярнулі праваслаўным. Пры манастыры дзейнічалі 2 царкоўнапрыходскія школы для дзяўчат і хлопчыкаў<ref name = "ref1"/>.
 
У 1799 годзе на сродкі графіні Чарнышовай у манастыры была ўзведзена Узнясенская царква царква, перабудаваная ў 1827—1832 гадах паводле праекта архітэктара [[Аўраам Іванавіч Мельнікаў|Аўрама Мельнікава]].
 
У пачатку [[XX стагоддзе|XX стагоддзя]] манастыр налічваў 75 манашак і ўключаў 2 царквы: у гонар Узнясення Гасподняга і імя свяціцеля Мікалая Цудатворца (не захавалася). Свята-Мікалаеўская царква была збудавана ў 1880 годзе з цэглы, уяўляла сабой прамавугольны ў плане будынак, які быў перакрыты цыліндрычным [[скляпенне]]м і чляніўся на бакавых сценах прамавугольнымі з [[люкарна]]мі [[аконны праём|аконнымі праёмамі]]<ref name = "ref1">[https://hram.by/Ушэсцеўская_царква_Мазалава_Мсціслаўскі_Раён Ушэсцеўская царква] на сайце [[Праваслаўная архітэктура Беларусі (сайт)|Праваслаўная архітэктура Беларусі]]</ref>.
 
За савецкім часам манастыр быў зачыненызакрыты, знішчаны ўсе будынкі, акрамя Узнясенскай царквы. У 1991 годзе будынак перададзены адноўленаму прыходу, пачаліся рэстаўрацыйныя працыработы. У 2007 годзе царква была занесена ў [[Дзяржаўны спіс гісторыка-культурных каштоўнасцей Рэспублікі Беларусь]] як аб’ект культурнай спадчыны рэгіянальнага значэння. Станам на 2016 год, былі завершаны вонкавыя работы: дароблены дах, купал пакрыты [[нітрыд]]ам [[Тытан (хімічны элемент)|тытана]], які імітуе [[золата]]<ref>[https://horki.info/navina/6557.html Як працягваецца аднаўленне царквы ў Мазалава ў Мсціслаўскім раёне?]</ref>.
 
== Архітэктура ==
Помнік архітэктуры пераходнага перыяду ад [[барока]] да [[класіцызм]]у. Мураваны амаль квадратны ў плане трохнефнытрох[[неф]]ны чатырохстаўповы храм, да якога па восі ўсход-захад прымыкаюць паўкруглая [[апсіда]], [[прытвор]] і чатырох’ярусная вежа-[[званіца]] (над галоўным уваходам) са шпілем. [[Сяродкрыжжа]] завершана [[купал]]ам на круглым у плане светлавым [[барабан (архітэктура)|барабане]]. Галоўны і бакавыя ўваходы з чатырохкалоннымі [[порцік]]амі [[іанічны ордар|іанічнага ордара]] завершаныя трохвугольнымі [[франтон]]амі. У аздабленні фасадаў выкарыстаныя гарызантальны [[руст]], дэкаратыўная скульптура, [[пілястры]], прафіляваныя карнізы[[карніз]]ы. Нефы перакрытыя [[крыжовыя скляпенні|крыжовымі скляпеннямі]] на [[папружная арка|папружных арках]]. Дах і завяршэнне званіцы не захаваліся. Аконныя праёмы з лучковымі завяршэннямі размешчаны ў 2 ярусы: вялікія  — у ніжнім, маленькія  — у верхнім<ref>Збор помнікаў гісторыі і культуры Беларусі, т.5, с.314</ref>.
 
Унутраная прастора 4 слупамі[[слуп]]амі падзелена на 3 нефы, перакрытыя крыжовымі скляпеннямі на падпружных арках. Пры ўваходзе [[хоры]]. Меўся мясцовашанаваны абраз «Маці Божая», прывезены з [[Чарнігаўская губерня|Чарнігаўскай губерні]] і падараваны графіняй Чарнышовай.
 
== Зноскі ==
Радок 56:
== Літаратура ==
* {{Крыніцы/Архітэктура Беларусі (1993)|}}
* Праваслаўныя храмы Беларусі: энцыклапедычны даведнік / А.  М.  Кулагін; [рэдакцыйны савет: Г.  П.  Пашкоў, Л.  В.  Календа].  — Мінск: Беларуская Энцыклапедыя, 2007.  — 653 с. 2000 экз. ISBN 978-985-11-0389-4.
 
== Спасылкі ==
* {{hram.by|263}}
* {{radzima|2738}}
* {{ГБ|http://globus.tut.by/mazolovo_m/index.htm#church}}
 
[[Катэгорыя:Праваслаўныя храмы Мсціслаўскага раёна]]