Хваёвыя: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Няма тлумачэння праўкі
дапаўненне
Радок 23:
| grin = 879
}}
'''Хваёвыя''', '''сасновыя''' (''Pinaceae'')  — [[сямейства]] голанасенных раслін.
 
== Апісанне ==
Аднадомныя вечназялёныя і лістападныя дрэвы і сцелістыя кусты. Каранёвая сістэма магутная, з [[мікарыза]]й. Драўніна з выразнымі гадавымі слаямі, трахеіды з аблямаванымі порамі на радыяльных сценках. Лісце (ігліца) чаргаванае, суцэльнае. лінейна-ланцэтнае. іголка-, шыла- або лускападобнае, сядзіць паасобку ці па 2—50 у пучках на ўкарочаных парастках. Лісты ў выглядзе ігліцы ў некаторых відаў зімой ападаюць (напр.напрыклад, ''[[{{bt-bellat||Larix]]''}}, ''[[{{bt-bellat||Pseudolarix]]''}}).
 
== Апісанне ==
Мікрастробілы адзіночпыя, радзей сабраны ў групы, чырвоныя або жоўтыя. Мікраспарафілы шматлікія. ломкія, іншы раз верхняя частка іх загнута накшталт кручка, размешчаны спіральна і на ніжнім баку нясуць па 2 прырослыя мікраспарангіі. Пылковыя зярняты з 2 паветранымі мяшочкамі, радзей без іх (напр., у [[лістоўніца|лістоўніцы]]). Мужчынскі гаметафіт з 2 зарасткавымі клеткамі. Шышкі дравяністыя, складаюцца з тоўстых, свабодных насенных лускавінак, размешчаных спіральна ў пазухах покрыўных лускавінак, кожная з якіх каля асновы з 2 павернутымі семязародкамі. [[Архегоніі]] размешчаны свабодна на жаночым гаметафіце. Насенне часцей са скурастым ці перапончатым крылом (разносіцца ветрам), ці арэхападобнае (напрыклад, у сасны сібірскай). Зародак з 2—18 семязародкамі.
 
Мікрастробілы адзіночпыяадзіночныя, радзей сабраны ў групы, чырвоныя або жоўтыя. Мікраспарафілы шматлікія. ломкія, іншы раз верхняя частка іх загнута накшталт кручка, размешчаны спіральна і на ніжнім баку нясуць па 2 прырослыя мікраспарангіі. Пылковыя зярняты з 2 паветранымі мяшочкамі, радзей без іх (напр., у [[лістоўніца|лістоўніцы]]). Мужчынскі гаметафіт з 2 зарасткавымі клеткамі. Шышкі дравяністыя, складаюцца з тоўстых, свабодных насенных лускавінак, размешчаных спіральна ў пазухах покрыўных лускавінак, кожная з якіх каля асновы з 2 павернутымі семязародкамі. [[Архегоніі]] размешчаны свабодна на жаночым гаметафіце. Насенне часцей са скурастым ці перапончатым крылом (разносіцца ветрам), ці арэхападобнае (напрыклад, у сасны сібірскай). Зародак з 2—18 семязародкамі.
== Пашырэнне ==
 
Сасновыя характэрны для паўночнага паўшар’я, дзе ўтвараюць з [[сасна|сасны]], [[елка|елкі]], [[лістоўніца|лістоўніцы]] і інш. як чыстыя лясы на вялікай плошчы, так і змешаныя з іншымі пародамі.
== Арэал ==
Сасновыя характэрны для паўночнага паўшар’я, дзе ўтвараюць з [[саснаХвоя|сасныхвоі]], [[елка|елкі]], [[лістоўніца|лістоўніцы]] і інш.іншых як чыстыя лясы на вялікай плошчы, так і змешаныя з іншымі пародамі.
 
== Класіфікацыя ==
Паводле [[The Plant List]], сямейства налічвае 11 [[род (біялогія)|родаў]] і 255 [[Біялагічны від|віды]]<ref>{{Cite web|url=http://www.theplantlist.org/1.1/browse/G/Pinaceae/|title=Pinaceae — The Plant List|publisher=www.theplantlist.org|lang=en|accessdate=2018-11-26}}</ref>:
У сямействе вядома 11 [[род, біялогія|родаў]]:
* {{bt-latbel|Abies|aut=[[Mill.]]|Піхта}}
* ''[[Abies]]''
* {{bt-latbel|Cathaya|aut=[[Chun (батанік)|Chun]] et [[Kuang]]|}}
* ''[[Cathaya]]''
* {{bt-latbel|Cedrus|aut=[[Trew]]|Кедр}}
* ''[[Cedrus]]''
* {{bt-latbel|Keteleeria|aut=[[Carrière]]|}}
* ''[[Keteleeria]]''
* {{bt-latbel|Larix|aut=[[Mill.]]|Лістоўніца}}
* ''[[Larix]]''
* {{bt-latbel|Nothotsuga|aut=[[Hu]] ex [[C.N.Page]]|}}
* ''[[Nothotsuga]]''
* {{bt-latbel|Picea|aut=[[A.Dietr.]]|Елка}}
* ''[[Picea]]''
* {{bt-latbel|Pinus|aut=[[L.]]|Хвоя}}
* ''[[Pinus]]''
* {{bt-latbel|Pseudolarix|aut=([[J.Nelson]]) [[Rehder]]|}}
* ''[[Pseudolarix]]''
* {{bt-latbel|Pseudotsuga|aut=[[Carrière]]|Дугласія}}
* ''[[Pseudotsuga]]''
* {{bt-latbel|Tsuga|aut=([[Endl.]]) [[Carrière]]|Тсуга}}
* ''[[Tsuga]]''
 
У некаторых крыніцах від хвоі {{bt|[[Pinus krempfii]]|[[Lecomte]]}} вылучаюць у манатыпны род {{bt-bellat||Ducampopinus|[[A.Chev.]]}} пад назвай {{bt|Ducampopinus krempfii|(Lecomte) A.Chev.}}<ref>{{iw|Revue de Botanique Appliquée et d'Agriculture Tropicale||es|Revue de Botanique Appliquée et d'Agriculture Tropicale}} xxiv. 31 (1944).</ref>, звычайна таксон Ducampopinus [[Хвоя#Таксанамія|разглядаюць у рангу падроду]] хвоі {{bt|Pinus|subgen=Ducampopinus|(A.Chev.) [[A.E.Murray]]}}<ref>Kalmia; Botanic Journal. Levittown, Philadelphia, PA 13: 13 (1983):.</ref>
 
{{зноскі}}
 
== Літаратура ==
* ''Прусакова Б. М.'' Хвоі // Энцыклапедыя прыроды Беларусі. У 5-і т. Т. 5. Стаўраструм  — Яшчур / Рэдкал.: I. П. Шамякін (гал. рэд.) і інш.  — Мн.: БелСЭ, 1986.  — 583 с., іл.
* ''Сапегін Л. М.'' Батаніка. Сістэматыка вышэйшых раслін: вучэбны дапаможнік для студэнтаў устаноў вышэйшай адукацыі па біялагічных спецыяльнасцях.  — Гомель: ГДУ, 2012.  — 337 с. ISBN 978-985-439-644-6
 
{{Бібліяінфармацыя}}
 
[[Катэгорыя:Хваёвыя| ]]