няма тлумачэння праўкі
др (робат Дадаем: ja:ケーストゥティス) |
Няма тлумачэння праўкі |
||
|
{{вызнч|1=Кейстут Гедзімінавіч}} (''Кестуть'' (1342, 1371), ''Кестутей'' (1345), ''Кистютий'' (1352), ''Kinstut rex'' (1356, 1382); ~[[1297]] — [[15 жніўня]] [[1382]], [[Вёска Крэва|Крэва]]), князь троцка-жамойцкі, гарадзенскі ([[1341]]-[[1345]]), уладар [[Троцкая палова|Троцкай паловы]] [[ВКЛ]] ([[1345]]-[[1381]]), [[вялікія князі літоўскія|вялікі князь літоўскі]] (1381-1382)
[[Выява:Kiejstut seal 1379.PNG|left|mini|180px|пячатка Кейстута]]
Кейстут - сын вялікага князя літоўскага Гедыміна. Яшчэ пры жыцці бацькі атрымаў у надзел Жмудзь, Трокі, Гародню і Бярэсце - вузкую і доўгую паласу ўздоўж заходняй мяжы Літоўскага княства, якая прылягала да валодання Тэўтонскага ордэна і Мазовіі. У 1341 - 45 гадах Кейстут прымае ўдзел у ваенных прадпрыемствах братоў;
ў 1342 г. заключае ад свайго імя гандлёвы дагавор з Англіяй, па якому англічане атрымалі свабодны ўезд у яго ўладанні. Напор крыжакоў прымусіў літоўскіх князёў прызнаць неабходнасць аднаўлення ўлады вялікага князя і згуртавання ўсіх князёў Гедымінава роду. Першымі прыйшлі да гэтай свядомасці Альгерд і Кейстут, народжаныя ад адной маці, злучаныя паміж сабой вузамі дружбы і якія выдаваліся палітычным тактам і ваеннымі здольнасцямі. У 1345 г. Кейстут, па папярэдняй ўгаворы з братам, заняў Вільню, дзе сядзеў малодшы сын Гедыміна, Яўнут, і запрасіў на вялікае княжанне Альгерда. Насельніцтва не аказала супраціву новаму парадку. З таго часу, да самай смерці Альгерда, браты дзейнічаюць заўсёды салідарна. Альгерд цікавіўся за ўсяго больш адносінамі да Русі і збіраннем пад сваёй уладай рускіх зямель; Кейстут быў цалкам аддадзены інтарэсам карэннай Літвы і Жмудзі. На яго долю выпала ахова заходняй мяжы Літоўскага княства ад націску крыжакоў, і гэтую задачу ён выконваў каля паўстагоддзя з вялікім поспехам.
Пастаянная барацьба за родную зямлю, адданасць веры і звычаяў бацькоў зрабілі Кейстута любімым героем літоўскага народа; шлюб яго з жмудзінкай Бірутай яшчэ больш зблізіць яго з насельніцтвам. І нямецкія, і польскія летапісцы гавораць аб Кейстуце, як аб бездакорным рыцары.
Пасля смерці Альгерда Кейстут прызнаў вялікім князем яго сына ад другога шлюбу, Ягайла, якога выбраў сабе ў пераемнікі сам памерлы. Дзякуючы бязмежнаму аўтарытэту, якім карыстаўся Кейстут ў Літве і Жмудзі, ён аказаў вялікія паслугі Ягайлу ў барацьбе яго з братамі і даў яму магчымасць зацвердзіцца на вялікакняжацкім троне.
Папулярнасць Кейстута стала, аднак, трывожыць Ягайла, і ён склаў супраць Кейстута таемны дагавор з Тэўтонскім ордэнам. Даведаўшыся пра гэта, Кейстут раптам напаў на Вільню, захапіў Ягайла і сам заняў вялікакняжацкі трон (1381); Ягайла атрымаў бацькоўскія землі Крэва і Віцебск. Ягайлу хутка ўдалося вераломна захапіць дзядзьку ў палон; Кейстут быў заключаны ў Крэўскі замак і там задушаны. Цела яго ўрачыста спалілі ў Вільні па язычніцкаму абраду.
== Нашчадкі ==
| |||