Базілік: Розніца паміж версіямі

| name = Базілік камфорны

'''Базілік камфорны'''<ref name="ЭПБ1">{{Крыніцы/ЭПБ|1}}</ref>, '''Базілік''' (''Ocimum basilicum'') — від [[Кветкавыя|кветкавых]] раслін роду {{Bt-bellat|Базілік (род раслін){{!}}Базілік|Ocimum}} сямейства [[ясноткавыя{{Bt-bellat|ясноткавых]]Ясноткавыя|Lamiaceae}}. Пашыраны пераважна ў [[тропікі|тропіках]] і [[субтропікі|субтропіках]]. У [[Беларусь|Беларусі]] як вострапрыпраўную расліну вырошчваюць базілік камфорны (''Ocimum basilicum''). Менавіта апошні, назва якога паходзіць ад [[грэчаская мова|грэчаскага]] ''basilikos'' — ''каралеўскі'', праз ўжыванне яго як [[прыправы]] і [[спецыі]] стаў вядомы пад назваю базіліку.

Радзіма базіліку, праўдападобна, [[Іран]]. Дзякуючы лекавым якасцям яшчэ ў старажытнасці базіліку прыпісвалася чарадзейная моц. У [[індуізм]]е базілік лічыўся ўлюбёнай раслінай [[Вішну]]. Базілік знойдзены пры раскопках [[егіпецкія піраміды|егіпецкіх пірамідаў]]. Мяркуецца, што ў [[Еўропа|Еўропу]] базілік патрапіў у [[IV стагоддзе да н.э.|IV ст. да н.э.]] разам з ваярамі [[Аляксандр Македонскі|Аляксандра Македонскага]], якія вярталіся з паходу ў [[Азія|Азію]]. Ад таго часу базілік пашырыўся ў [[Міжземнамор'е|Міжземнамор'іМіжземнамор’і]]. Рымляне выкарыстоўвалі базілік пераважна як лекавую расліну, паступова адкрываючы яго вартасці спецыі. У [[ВКЛ]] базілік патрапіў, верагодна, у [[XVI стагоддзе|XVI ст.]] з [[Італія|Італіі]]. У кухарскія кнігі базілік унеслі толькі ў [[XVIII стагоддзе|XVIII ст.]] дзякуючы французскім кухарам, якія адкрылі хутчэй кулінарныя, чым магічныя ўласцівасці базілікубазіліка.

У наш час базілік як прыправа і спецыя вядомы ва ўсім свеце, але найбольш ужываецца ў Італіі, [[Іспанія|Іспаніі]], [[Францыя|Францыі]], [[Грэцыя|Грэцыі]] і [[Грузія|Грузіі]]. Дзеля вырабу спецыі выкарыстоўваецца надземная частка расліны, якая валодае прыемным спецыфічным водарам, што абумоўлены высокім утрыманнем [[эфірныя алеі|эфірнага алею]] (1,5 %) і [[дубільныя рэчывы|дубільных рэчываў]] (6 %), мае злёгку гаркавы смак. Лісце ўжываецца свежае ды сушанае. Сабранае лісце сушаць пры тэмпературы 30 — 3530—35 °C, а потым раздрабняюць. Базілік дадаецца ў [[Салата, страва|салаты]], [[соусы]] ([[італьянская кухня|італьянскія]] ''salsa verde'' — зялёны соус, [[песта]] [[французская кухня|французскі]] — [[Вінегрэтная запраўка|вінегрэт]] і г.д.), [[суп]]ы, мясныя (асабліва з [[бараніна|бараніны]]) і рыбныя стравы, стравы з агародніны ([[спаржа|спаржы]], [[фасоля|фасолі]]), а таксама пры саленні і марынаванні [[агуркі|агуркоў]], [[памідоры|памідораў]], [[кабачкі|кабачкоў]], [[патысоны|патысонаў]], [[баравік]]оў, выкарыстоўваецца дзеля аддушкі [[воцат]]у (крыху свежага лісця дадаецца ў бутэльку з воцатам), араматызацыі [[таматны сок|таматнага соку]]. Не камбінуецца з іншымі прыправамі, апроч [[часнок|часнаку]]. У «[[Літоўская гаспадыня|Літоўскай гаспадыні]]» базілік фігуруе як важная прыправа.