Глабальнае пацяпленне: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
→Прадухіленне і адаптацыя: вікіфікацыя |
JerzyKundrat (размовы | уклад) |
||
Радок 144:
* За апошнія паўстагоддзя тэмпература на паўднёвым захадзе Антарктыкі, на [[Антарктычны паўвостраў|Антарктычным паўвостраве]], узрасла на 2,5 °C. У [[2002]] годзе ад шэльфавага [[Ледавік Ларсена|ледавіка Ларсена]] плошчай 3250 км² і таўшчынёй звыш 200 метраў, што знаходзіцца на Антарктычным паўвостраве, адшчапіўся [[айсберг]] плошчай звыш 2500 км², што фактычна азначае разбурэнне ледавіка. Увесь працэс разбурэння заняў усяго 35 дзён. Да гэтага ледавік заставаўся стабільным на працягу 10 тысяч гадоў, з канца апошняга ледавіковага перыяду. На працягу тысячагоддзяў магутнасць ледавіка памяншалася паступова, але ў другой палове XX стагоддзя хуткасць яго раставання істотна ўзрасла. Раставанне ледавіка выклікала выкід вялікай колькасці айсбергаў (звыш тысячы) у [[мора Уэдэла]] <ref>[http://elementy.ru/news/164684 Навіны навукі: разбурэнне шэльфавых ледавікоў Антарктыды - прамая пагроза экалагічнаму балансу планеты]</ref>.
* Руйнуюцца і іншыя ледавікі. Так, улетку [[2007]] ад шэльфавага [[ледавік Роса|ледавіка Роса]] адшчапіўся айсберг даўжынёй 200 км і шырынёй 30 км; крыху раней, увесну 2007 года, ад антарктычнага мацерыка адшчапілася ледзяное поле даўжынёй 270 км і шырынёй 40 км. Скопішча айсбергаў перашкаджае выйсцю халодных вод з [[мора Роса]], што выклікае парушэнне экалагічнага балансу (адным са следстваў, напрыклад, з'яўляецца пагібель [[пінгвін]]аў, якія страцілі магчымасць дасягнуць звыклых крыніц харчавання з-за таго, што лёд у моры Роса трымаўся даўжэй звычайнага).
* Адзначана паскарэнне працэсу дэградацыі [[вечная мерзлата|вечнай мерзлаты]]. З пачатку 1970-х гадоў тэмпература шматгадовамерзлых грунтоў у Заходняй Сібіры падвысілася на 1,0 °C, у цэнтральнай Якутыі - на 1-1,5 °C. На поўначы [[Аляска|Аляскі]] з сярэдзіны 1980-х гадоў тэмпература верхняга пласта мерзлых парод павялічылася на 3 °C.<ref>[http://articles.excelion.ru/science/geografy/55448055.html Глабальнае пацяпленне і раставанне вечнай мерзлаты: ацэнка рызык для вытворчых аб'ектаў ТЭК РФ]</ref>▼
* У перыяд з 1960 па 2018 гг. назіраўся значны рост сярэдняй тэмпературы паверхні мора ў глабальным маштабе. А з 1993 па 2018 гг. узровень мора ў свеце ў сярэднім штогод падымаўся на 3,15 ± 0,3 мм, у 2018 годзе гэты паказчык дасягнуў максімуму. У перыяд з 1980 па 2018 гады ўзровень вады ў прыбярэжных марскіх акваторыі [[Кітай|Кітая]] штогод павялічваўся ў сярэднім на 3,3 міліметра<ref>[http://zviazda.by/be/news/20191029/1572348761-try-milimetry-u-god zviazda.by]</ref>.
▲* З пачатку 1970-х гадоў тэмпература шматгадовамерзлых грунтоў у Заходняй Сібіры падвысілася на 1,0 °C, у цэнтральнай Якутыі - на 1-1,5 °C. На поўначы [[Аляска|Аляскі]] з сярэдзіны 1980-х гадоў тэмпература верхняга пласта мерзлых парод павялічылася на 3 °C.<ref>[http://articles.excelion.ru/science/geografy/55448055.html Глабальнае пацяпленне і раставанне вечнай мерзлаты: ацэнка рызык для вытворчых аб'ектаў ТЭК РФ]</ref>
== Нататкі ==
| |||