Хатынь (вёска): Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
дрНяма тлумачэння праўкі |
др афармленне |
||
Радок 21:
|вобласць = Мінская
|раён = Лагойскі
|
|карта краіны =
|карта рэгіёна =
Радок 68:
== Гісторыя ==
У пісьмовых крыніцах вёска ўпершыню згадваецца ў 1551 годзе. У гэтым годзе вялікі князь літоўскі [[Жыгімонт II Аўгуст|Жыгімонт Аўгуст]] надаў [[Менскае староства|менскаму старосту]] [[Васіль Тышкевіч|Васілю Цішкевічу]] прывілей набываць ''«землі і дварцы»'' ў Піліповічах,
▲У пісьмовых крыніцах вёска ўпершыню згадваецца ў 1551 годзе. У гэтым годзе вялікі князь літоўскі [[Жыгімонт II Аўгуст|Жыгімонт Аўгуст]] надаў [[Менскае староства|менскаму старосту]] [[Васіль Тышкевіч|Васілю Цішкевічу]] прывілей набываць «землі і дварцы» ў Піліповічах, Слагавішчы ([[Слагавішча]]) і Хатыні, якія належылі [[Беларускія татары|літоўскім татарам]]<ref>[https://www.gstu.by/youth-policy/education/hatyn-simvol-vechnoy-pamyati-i-skorbi-belorusskogo-naroda-k-75-letiyu-tragedii «Хатынь»: символ вечной памяти и скорби белорусского народа. К 75-летию трагедии]</ref>. У той час абшар татарскіх уладанняў на Лагойшчыне знаходзіўся ў [[Хатынскі лес|вялікай пушчы]] абапал дарогі з [[Лагойск|Лагожска]] на [[Плешчаніцы]], з падданымі ў сёлах [[Ніўкі (Лагойскі раён)|Ніўкі]], Хатынь, [[Губа (Лагойскі раён)|Губа]], Слагавішча<ref>{{Крыніцы/Памяць/Лагойскі раён|1}}</ref>. Васіль Цішкевіч купіў у мясцовых татар сярод іншых і сяло Хатынь, прычым татары пазней скардзіліся, што пры пакупцы Цішкевіч іх пакрыўдзіў. Былыя татарскія ўладанні былі затым аб'яднаны ў адзіны маёнтак Губа<ref>[http://www.vln.by/node/97 В. Насевіч - Лагойшчына у складзе Вялікага княства Літоўскага.]</ref>.
У сярэдзіне XVI стагоддзя Хатынь была даволі вялікім сялом. Колькасць жыхароў налічвала 13 службаў. У тыя часы «служба» складалася звычайна з 2—3 і больш «дымоў» — сялянскіх гаспадарак. Адпаведна, колькасць «дымоў» у Хатыні была прыблізна 30—40, а жыло ў вёсцы не менш за 200 чалавек. Заможнасць хатынцаў забяспечвалі «ловы» — паляўнічыя ўгоддзі, бортніцтва, воск, што здабывалі жыхары. Агулам даніна ўладальнікам зямлі [[род Тышкевічаў|Тышкевічам]] складала 20 пудоў мёду і «серабшчызны» — грашовай павіннасці — па 12 грошай ад «сахі» — зямельнага надзелу — штогод<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180326/1522063263-prezentavana-kniga-hatyn-tragedyya-belaruskaga-naroda Прэзентавана кніга «Хатынь. Трагедыя беларускага народа»]</ref>.
== Знішчэнне вёскі ==
У час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], раніцай [[22 сакавіка]] [[1943]] года на скрыжаванні дарог [[Плешчаніцы]]—[[Лагойск]] і [[Казыры]]—Хатынь савецкія партызаны атрада «Мсцівец» абстралялі легкавую машыну, у якой ехаў [[гаўптман]] (капітан) [[Ганс Вёльке]], камандзір адной з рот [[118-ы ахоўны паліцэйскі батальён|118-га паліцэйскага батальёна]], які быў сфарміраваны ў асноўным з палонных чырвонаармейцаў. Вёльке быў першым немцам, які заваяваў залаты алімпійскі медаль у лёгкай атлетыцы. Разам з былым лёгкаатлетам былі забітыя яшчэ некалькі паліцаяў-украінцаў
[[Хатынь (мемарыяльны комплекс)|Мемарыяльны комплекс]] на ўшанаванне памяці жыхароў вёскі Хатынь і іншых беларускіх вёсак, знішчаных акупантамі разам з насельніцтвам у [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]], быў адкрыты [[5 ліпеня]] [[1969]] года.▼
▲У час [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], раніцай [[22 сакавіка]] [[1943]] года на скрыжаванні дарог [[Плешчаніцы]]—[[Лагойск]] і [[Казыры]]—Хатынь савецкія партызаны атрада «Мсцівец» абстралялі легкавую машыну, у якой ехаў [[гаўптман]] (капітан) [[Ганс Вёльке]], камандзір адной з рот [[118-ы ахоўны паліцэйскі батальён|118-га паліцэйскага батальёна]], які быў сфарміраваны ў асноўным з палонных чырвонаармейцаў. Вёльке быў першым немцам, які заваяваў залаты алімпійскі медаль у лёгкай атлетыцы. Разам з былым лёгкаатлетам былі забітыя яшчэ некалькі паліцаяў-украінцаў.<ref>[http://mfront.net/chatyn-chto-spaliu-bielaruskuiu-viosku.html Хатынь: хто спаліў беларускую вёску]</ref>. Паліцаі [[118-ы ахоўны паліцэйскі батальён|118 батальёна]] выклікалі на дапамогу спецыяльны батальён [[Штурмбанфюрар|штурмбанфюрара]] Оскара Дырлевангера. Па дарозе з Лагойска, паліцаі арыштавалі і неўзабаве расстралялі групу мясцовых жыхароў — лесасекаў. Да вечара 22 сакавіка, карнікі па слядах партызанаў выйшлі да вёскі Хатынь, якую спалілі разам з усімі яе жыхарамі. Камандаваў расправай начальнік штаба 118 паліцэйскага батальёна [[Рыгор Мікітавіч Васюра|Рыгор Васюра]], былы старшы лейтэнант Чырвонай Арміі.
▲[[Хатынь (мемарыяльны комплекс)|Мемарыяльны комплекс]] на ўшанаванне памяці жыхароў вёскі Хатынь і іншых беларускіх вёсак, знішчаных акупантамі разам з насельніцтвам у [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] адкрыты [[5 ліпеня]] [[1969]] года.
== Царква Раства Божай Маці ==
На вясковых могілках у XIX
Царква была вырашана прамавугольным зрубам на падмурку (15 х 8,5 х 5,5 аршын). Сцены чляніліся 2 вялікімі і 2 малымі вокнамі. На франтальнай частцы дашчатага даху ўзвышалася 4-слуповая [[званіца]]<ref>{{Крыніцы/Памяць/Лагойскі раён|2}}</ref>.▼
▲На вясковых могілках у XIX ст. была пабудавана царква ў гонар Раства Божай Маці. З'яўлялася помнікам народнага драўлянага дойлідства. Была прыпісана да [[Спаса–Праабражэнская царква (Лагойск)|Спаса–Праабражэнскай царквы]] ў [[Лагойск|Лагойску]]. У 1895 годзе царква была адрамантавана. На пачатку XX ст. разбурана савецкімі ўладамі.
▲Царква была вырашана прамавугольным зрубам на падмурку (15 х 8,5 х 5,5 аршын). Сцены чляніліся 2 вялікімі і 2 малымі вокнамі. На франтальнай частцы дашчатага даху ўзвышалася 4-слуповая званіца<ref>{{Крыніцы/Памяць/Лагойскі раён|2}}</ref>.
{{зноскі}}
| |||