| Danger =
}}{{Сусветная спадчына|64}}
'''Тыкаль''' — адно з найбуйнейшых гарадзішч [[цывілізацыя мая|мая]], сталіца Мутульскага царства. Размешчана ў правінцыі Эль-Петэн [[Гватэмала|Гватэмалы]]. Паселішча індзейцаў існавала з VII стагоддзя да н. э. У V - IXV—IX стагоддзях н. э. горад уваходзіў у лік асноўных цэнтраў маянскай культуры. Паводле ацэнак даследчыкаў, насельніцтва яго ў гэты час складала ад 100 да 200 тысяч чалавек. Да канца X стагоддзя, пасля шэрагу паўстанняў, горад быў канчаткова закінуты жыхарамі. Назва '''Тыкаль''' на мове [[мая]] азначае «месца, дзе чуваць галасы духаў». У іерагліфічных надпісах згадваецца больш старажытная назва горада '''Яш-Мутуль''' - — «зялёны звязак».
Тыкаль з ваколіцамі ўключаны ўрадам Гватэмалы ў аднайменны нацыянальны парк. У 1979 годзе нацыянальны парк уключаны ў спіс [[Сусветная спадчына|Сусветнай спадчыны ЮНЕСКА]].
== Гарадзішча ==
Жылая забудова горада займала каля 60 км ². Гарадзішча налічвае сотні каменных збудаванняў, з якіх пакуль раскапаная толькі невялікая частка.
У цэнтры горада размешчана 6 ступеністых пірамід (платформаў) з храмамі на вяршынях. Раннімі даследчыкамі яны былі пранумараваны. Драўляныя элементы канструкцый выкананы з жалезнага дрэва і захаваліся, нягледзячы на шаноўны ўзрост. Добра захаваныя надпісы дапамаглі ўсталяваць даты пабудовы збудаванняў і імёны кіраўнікоў горада. Храм I быў збудаваны каля [[695]] года, Храм III ўу [[810]] годзе, Найбуйнейшы храм-[[Піраміда, збудаванне|піраміда]] IV вышынёй 72 м быў скончаны да 720. Храм V - — 750. Храм VI - — 766. Сярод іншых збудаванняў вылучаюцца палацы кіраўнікоў, храмы меншых памераў, будынак, які служыў, хутчэй за ўсё, турмой (захаваліся рашоткі з драўляных брусоў на вокнах), пляцоўкі для гульні ў мяч (гэтыя своеасаблівыя старажытныя стадыёны звычайныя для гарадоў мая - — гульня, хутчэй за ўсё, мела рытуальны характар).
== Літаратура ==
* John Montgomery: Tikal – — an illustrated history. Hippocrene, New York 2001, ISBN 0-7818-0853-7.
* James & Oliver Tickell: Tikal – — city of the Maya. Tauris Parke Books, London 1991, ISBN 1-85043-223-6.
== Спасылкі ==
{{Гарады мая}}
{{Тыкаль}}
[[Катэгорыя:Сусветная спадчына ў Гватэмале]]
|