Тахтамыш: Розніца паміж версіямі
| [недагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) Няма тлумачэння праўкі |
JerzyKundrat (размовы | уклад) дрНяма тлумачэння праўкі |
||
Радок 1:
{{вызнч|1=Тахтамыш}} (тат. Туктамыш хан, Tuqtamış xan) (?—[[1406]]) — хан [[Залатая Арда|Залатой Арды]], сын Туй-хаджы аглана, нашчадка сына [[Джучы]].
У выніку міжусобнай барацьбы вымушаны быў у 1370-я г. шукаць прыстанішча ў сярэднеазіяцкага эміра [[Тамерлан]]а (Цімура). Пасля паражэння золата-ардынскага цемніка Мамая ў [[Кулікоўская бітва|Кулікоўскай бітвы 1380]], пры дапамозе Тамерлана, авалодаў стальцом [[Залатая Арда|Залатой Арды]] і выпраіў паслоў да рускіх князёў з навінамі аб сваім уцарэнні. Князі прынялі паслоў з павагаю і ў сваю чаргу адправілі паслоў з падарункамі для новага [[хан, тытул|хана]]. Жадаючы разагнаць боязь, якая апанавала татараў пасля Кулікоўскай бітвы, Тахтамыш загадаў абабраць рускіх паслоў і захапіць іх караблі, а сам у [[1382]] з вялікім войскам пайшоў на [[Масква|Маскву]] і захапіў яе. Умацаваўшы сваё становішча ў Залатой Ардзе, прымае рашэнне весці барацьбу супраць Тамерлана, якому быў абавязаны стальцом. У вайне 1389-95 разбіты і ўцёк у
Быў паселены са сваёй дружынай у [[Ліда|Лідзе]] ў асабняку, які доўгі час называлі Тахтамышавым дваром. Прызнаваўся многімі татарскімі феадаламі ханам у выгнанні. Вялікі князь [[Вітаўт]] разлічваў вярнуць Тахтамышу рэальную ўладу ў Залатой Ардзе і атрымаць ад яго ярлык на [[Вялікае княства Уладзімірскае]] (цэнтр у Маскве, заставалася васалам Арды). У 1397 і 1398 Тахтамыш удзельнічаў разам з Вітаўтам у двух паходах на [[рака Дон|Дон]] і ў [[Крым]] супраць Цімур-Кутлака — золатаардынскага стаўленіка Цімура. 3 гэтых паходаў Вітаўт і Тахтамыш прывялі шмат татарскіх сем'яў (з крымскіх татар — праціўнікаў Цімур-Кутлука), якія добраахвотна перасяліліся ў ВКЛ і былі размешчаны на р. Вака і ў в. Сорак Татар (цяпер у Літве), у Брэсцкім, Лідскім, Мінскім, Навагрудскім, Трокскім паветах, каля Чаркас і Канева (Украіна).
| |||