Расціслаў Усяславіч: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Удзел — Віленскае княства: дадаў са зместа артыкула "Расціслаў Рагвалодавіч", які перасылае цяпер сюды
Радок 11:
</blockquote>
Няма адзінай думкі, чым ў тэксце з’яўляецца ''Рагвалодавіч'' — родавым празванне або імем па бацьку. Першае больш верагодна, бо як і ў «Аповесці мінулых часоў» на пачатку гадавога артыкула Васкрасенскага летапісу Рагвалодавічамі называецца род полацкіх князёў цалкам. Таму князя названага ''Расціславам Рагвалодавічам'' прапануюць атаясняць з ''Расціславам Усяславічам'', адзіным вядомым з крыніц Расціславам сярод Ізяславічаў Полацкіх (Рагвалодавічаў) на час іх высылкі ў Візантыю (1129). Калі Рагвалодавіч — імя па бацьку, то невядома які з Рагвалодаў мог быць яго бацькам — прапануюць тоеснасць з [[Рагвалод Усяславіч|Рагвалодам Усяславічам]], само існаванне якога сумнеўнае, або з [[Рагвалод-Васіль Барысавіч|Рагвалодам-Васілём Барысавічам]]. Выказвалася думка, што версія тоеснасці ''Расціслава Рагвалодавіча'' Васкрасенскага летапісу з Расціславам Усяславічам храналагічна немагчымая, таму яе апаненты лічаць Расціслава Рагвалодавіча сынам Рагвалода-Васіля<ref name="Пятроў">История родов русского дворянства… С. ?.</ref>.
 
На аснове Васкрасенскага летапісу «Радство вялікіх князёў Літоўскіх» дае такую генеалогію: ''«У великого князя Володимера Святославича другои сынъ Изяславъ, у Изяслава сынъ Брячиславъ, у Брячислава сынъ Всеславъ, у Всеслава сынъ Борисъ, у Бориса сынъ Рагволодъ, у Рагволода сынъ Ростиславъ, у Ростислава сынъ Давилъ, у Давила сынъ Видъ… у Вида сынъ Троенъ, у Троена сынъ Виденъ, у Витеня сынъ Гедиманъ…»''<ref>ПСРЛ Т. 17, 1907. — С. 573.</ref>.
 
Васкрасенскі летапіс, аднак, дае яскравыя прыклады «канструявання» генеалогій, прычым менавіта ў выпадку Рагвалода-Васіля. У раздзеле «Пра вялікіх князёў разанскіх», пад 1159 годам летапіс паведамляе, што друцкі князь Рагвалод-Васіль унук Юрыя Даўгарукага і, адпаведна, сын [[Барыс Юр'евіч|Барыса Юр’евіча]]. Вядома, крыніцай «канструявання» быў Іпацеўскі летапіс, які пад 1159 годам паведамляе і пра смерць Барыса Юр’евіча, і пра княжанне Рагвалода-Васіля ў Друцку, але не пра іх роднасць.{{sfn|Литвина, Успенский|2006|с=274, прим. 15;}} Такім чынам, паводле Васкрасенскага летапісу, Расціслаў Рагвалодавіч быў прадстаўніком Ізяславічаў, а Рагвалод-Васіль — не, т.-б. не бацькам першага.
Радок 21 ⟶ 23:
 
== Удзел — Віленскае княства ==
У свой час, А. Кіркор пісаў, што ''Расціслаў Рагвалодавіч'' з 1070-х гадоў быў князем у Вільні, т.-б. атрымаў ад Усяслава Полацкага ва ўдзел [[Віленскае княства]]<ref>Kirkor… S. 4.</ref>, але крыніц гэтых звестак не пазначыў. ВідавочнаНапэўна, А. Кіркор так асэнсаваў звесткі Васкрасенскага летапісу, а дату вызначыў самастойна, бо ў «Жывапіснай Расіі» ён выводзіць генеалогію Гедзімінавічаў ад Расціслава Рагвалодавіча, якога назвае сынам Рагвалода-Васіля Барысавіча<ref>Живописная Россия. Т. 3. — Ч. 1: Литовское Полесье. Ч. 2. Белорусское Полесье. — 1882.</ref>. Слушнасць гэтых звестак ставіццасумная, падбо сумнеў,ў прынамсі1070-я таму,гады штосам Рагвавалод-Васіль яшчэ не нарадзіўся. Таксама і Расціслаў Усяславіч, укалі і жыў ужо ў 1070-хя, могто толькібыў нарадзіццанемаўлём.
 
== Нашчадкі ==
Калі дзеці Расціслава Усяслава, у т.л. меркаваныя Давіл і Маўкольд, жылі яшчэ ў 1180—1190 гады, то жыццё яго маладзейшых унукаў у сярэдзіне XIII ст. тэарэтычна магчымае. У кожным разе, нельга выключаць, што познія летапісы прыпісваюць імёны праўнукаў і прапраўнукаў Усяслава Полацкага яго ўнукам, збіўшыся ў ліку пакаленняў{{sfn|Литвина, Успенский|2006|с=275;}}. Надзейных жа звестак пра нашчадкаў Расціслава Усяславіча цяпер няма.
 
На думку В. І. Ульяноўскага, нейкая генеалогія полацкіх Рагвалодавічаў была адной з крыніц пры стварэнні [[Легенда аб Палемоне|легенды пра Палемона]], як пачынальніка дынастыі літоўскіх князёў, толькі імёны князёў былі зменены.<ref>УКРАЇНСЬКИЙ ІСТОРИЧНИЙ ЗБІРНИК (2010) / Головний редактор Т. Чухліб; заступник головного редактора А. Блануца. — К.: Інститут історії України НАН України. — Вип. 13. — Ч. 1. — 252 с.</ref>
 
{{Род Ізяславічаў Полацкіх}}