Дом Грынгаўза: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Спасылкі: вікіфікацыя з дапамогай AWB
Няма тлумачэння праўкі
Радок 42:
'''Дом па [[Вуліца Інтэрнацыянальная, Мінск|вуліцы Інтэрнацыянальнай]], 14''' — будынак у [[Мінск]]у, размешчаны ў квартале, які прымыкае да [[Верхні Горад|Верхняга Горада]]. Пабудаваны ў [[XIX ст.]] з [[цэгла|цэглы]].
 
== АрхітэктураГісторыя ==
У [[XIX стагоддзе|XIX стагоддзі]] на гэтым зямельным пляцы існавала драўляная і мураваная забудова, якая належала мінскім мяшчанам Радштэйнам. У [[1877]] годзе яны прадалі свой пляц з будынкамі мешчаніну Гілелю Вечарэвіну. Гэтыя будынкі былі значна пашкоджаны падчас [[Пажар 1881 года ў Мінску|вялікага пажару 1881 года]]. Пасля пажару Вечарэвін ўзгадніў у [[Мінская гарадская ўправа|Мінскай гарадской управе]] праект на ўзнаўленне свайго мураванага двухпавярховага дома з надбудовай трэцяга паверха<ref name="spadchina"/>.
Вырашаны аналагічна [[Дом па вуліцы Інтэрнацыянальнай, 12, Мінск|дому № 12]] і з'яўляецца яго працягам. Трохпавярховы, накрыты [[Двухсхільны дах|двухсхільным дахам]]. Мае сіметрычную аб'ёмна-прасторавую кампазіцыю [[фасад]]а. Галоўны [[фасад]] [[Чляненне, архітэктура|расчлянёны]] [[карніз]]нымі паясамі. [[Аконны праём|Аконныя праём]]ы 1-га паверха — прамавугольныя, на 2-м паверсе [[лучковая арка|лучковыя]] без [[ліштвы|ліштваў]] з прамымі [[сандрык]]амі, на 3-м наверсе — паўцыркульныя. У цэнтры высокі [[лучковая арка|лучковы]] арачны [[праезд]], фланкіраваны [[руст]]аванымі [[Лапатка, архітэктура|лапаткамі]]. Сіметрычна па фасадзе размешчаны невялікія [[балкон]]ы. Выкарыстоўваецца як жылы.
 
У [[1885]] годзе новы ўладальнік пляца купец Невах Грынгаўз з боку [[Турэмная вуліца (Мінск)|Турэмнай вуліцы]] пачаў будаўніцтва новага вялікага мураванага дома, якое было цалкам скончана ў [[1886]] годзе<ref name="spadchina"/>.
 
Гэта было прамавугольнае ў плане двухпавярховае збудаванне, накрытае [[Двухсхільны дах|двухсхільным дахам]]. Сіметрычны па [[Кампазіцыя (архітэктура)|кампазіцыі]] галоўны [[фасад]], які фланкіравалі [[Лапатка (архітэктура)|лапаткі]] з [[руст]]ам і [[філёнга]]мі, быў падзелены на 2 [[Ярус (архітэктура)|ярусы]] прафіляванай [[цяга (архітэктура)|цягай]]. У цэнтры будынка знаходзілася шырокая праязная арка, перакрытая [[Скляпенне|скляпеннямі]]. Абапал аркі былі выкананы такія ж самыя лапаткі, як на вуглах будынка. [[Аконныя праёмы|Аконныя]] і дзвярныя праёмы першага паверха прамавугольныя, на другім паверсе — [[Лучковая арка|лучковыя]] з [[сандрык]]амі. На другім паверсе знаходзіліся два [[балкон]]ы з металічнымі кратамі. Адначасова на тэрыторыі пляца быў пабудаваны вялікі двухпавярховы [[флігель]], а таксама комплекс [[гаспадарчыя пабудовы|гаспадарчых пабудоў]]<ref name="spadchina"/>.
 
У [[1894]] годзе гэтыя будынкі набыў мінскі банкір [[Леапольд Лур’е]]. Паводле інвентарызацыі [[1910]] года ўсе памяшканні ў доме Лур’е выкарыстоўваліся пад жылыя кватэры (у будынку было 6 кватэр)<ref name="spadchina"/>.
 
Пасля [[1920]] года будынак быў [[Нацыяналізацыя|нацыяналізаваны]] і выкарыстоўваўся пад [[камунальныя кватэры]]. У [[1920-я|1920]]—[[1930-я]] гады ў былым доме Грынгаўза дабудаваны трэці паверх, які да [[1941]] года не быў [[Тынкоўка|атынкаваны]]<ref name="spadchina"/>.
 
У гады [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]] будынак не пацярпеў. Пасля вайны быў атынкаваны трэці паверх будынка і часткова зменена яго планіроўка, а таксама закладзены дзвярныя праёмы з боку вуліцы. Да канца XX стагоддзя былы дом Грынгаўза выкарыстоўваўся пад жылыя [[кватэра|кватэры]]<ref name="spadchina">[http://spadchina.by/g%D1%96staryichnaya-zabudova-vul%D1%96czyi-%D1%96nternaczyiyanalnaya-budyinak-%E2%84%96-14.html БУДЫНАК № 14 ДОМ НЕВАХА ГРЫНГАЎЗА]</ref>.
 
== Архітэктура ==
Вырашаны аналагічна [[Дом па вуліцы Інтэрнацыянальнай, 12, Мінск|дому № 12]] і з'яўляеццаз’яўляецца яго працягам. Трохпавярховы, накрыты [[Двухсхільны дах|двухсхільным дахам]]. Мае сіметрычную аб'ёмнааб’ёмна-прасторавую кампазіцыю [[фасад]]а. Галоўны [[фасад]] [[Чляненне, архітэктура|расчлянёны]] [[карніз]]нымі паясамі. [[Аконны праём|Аконныя праёмпраёмы]]ы 1-га паверха — прамавугольныя, на 2-м паверсе [[лучковая арка|лучковыя]] без [[ліштвы|ліштваў]] з прамымі [[сандрык]]амі, на 3-м наверсе — паўцыркульныя. У цэнтры высокі [[лучковая арка|лучковы]] арачны [[праезд]], фланкіраваны [[руст]]аванымі [[Лапатка, архітэктура|лапаткамі]]. Сіметрычна па фасадзе размешчаны невялікія [[балкон]]ы. Выкарыстоўваецца як жылы.
{{зноскі}}
== Літаратура ==
* {{крыніцы/ЗП|Мінск}}
Радок 51 ⟶ 64:
{{ГККРБ|711Е000001}}
{{Commons|Category:}}
* [http://spadchina.by/g%D1%96staryichnaya-zabudova-vul%D1%96czyi-%D1%96nternaczyiyanalnaya-budyinak-%E2%84%96-14.html БУДЫНАК № 14 ДОМ НЕВАХА ГРЫНГАЎЗА]
 
{{Славутасці Мінска}}