Вікіпедыя

Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі»: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
Няма тлумачэння праўкі
Няма тлумачэння праўкі
Радок 1:
'''Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі»''' — філіял [[Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы|Дзяржаўнага літаратурнага музея Янкі Купалы]], размешчаны ва [[урочышча|урочышчы]] ў лесе за 0,5 м ад вёскі [[Ляўкі (Аршанскі раён)|Ляўкі]] [[Аршанскі раён|Аршанскага раёна]],

== Гісторыя ==
У дзеЛяўках ўу [[1935]]—[[1941]] гадах на дачы жыў і працаваў пародны паэт Беларусі [[Янка Купала]]<ref name="ЗП"/>. Цяпер .
 
Лірычныя вершы «Сонцу», «Алеся», «Лён», «Сосны», «Госці», «Вечарынка», «Сыны» і інш., напісаныя паэтам у гэты перыяд, складаюць адну з лепшых старонак яго творчасці, так званы Ляўкоўскі цыкл. Яны прысвечаны новай [[сацыялістычнае мастацтва|сацыялістычнай рэчаіснасці]], [[калгас]]ным працаўнікам, іх побыту. У пачатку [[Вялікая Айчынная вайна|Вялікай Айчыннай вайны]], [[3 ліпеня]] [[1941]] года, дача згарэла<ref name="ЗП">{{крыніцы/ЗП|Віцебская|284|Мясціна жыцця і творчасці Янкі Купалы}}</ref>.
Радок 5 ⟶ 8:
[[4 жніўня]] [[1945]] г. была прынята Пастанова [[СНК БССР]] і [[ЦК КП(б)Б]] № 1139—292 «Аб увекавечанні памяці Народнага паэта Беларусі Янкі Купалы», у якой прадугледжвалася адбудова дачы і стварэнне там філіяла [[Дзяржаўны літаратурны музей Янкі Купалы|Літаратурнага музея Я. Купалы]]<ref name="ЗП"/>.
 
УЭкспазіцыя размяшчалася ў будынку былой канторы Копыскага лясніцтва, гэтыму домеякой летам [[1935]] г. жыў Янка Купала ў сям’і ляснічага М. І. Шыманскага, пакуль па ўрадавай пастанове да 30-годдзя творчай дзейнасці Песнярапесняра будавалася яго дача. У [[1962]] г. да 80-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы тут была ўсталявана [[мемарыяльная дошка]]<ref name="pridvinie"/><ref name="ЗП"/>.▼
У [[1962]]—[[1977]] гг. філіял Літаратурнага музея Я. Купалы працаваў на грамадскіх пачатках. 3 [[1977]] г. дзяржаўная ўстанова<ref name="ЗП"/>.▼
 
▲У [[1962]]—[[1977]] гг. філіял Літаратурнага музея Я. Купалы працаваў на грамадскіх пачатках. 3 [[1977]] г. дзяржаўная ўстанова<ref name="ЗП"/>, экспазіцыя была абноўлена і значна пашырана<ref name="pridvinie"/>. [[11 кастрычніка]] [[1978]] года філіял музея ўвайшоў у створаны Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі»<ref name="pridvinie"/>.
У [[1962]] г. на ўшанаванне памяці паэта на будынку філіяла музея ўстаноўлена [[мемарыяльная дошка]], у 1982 г. ва ўрочышчы Ляўкі — помнік<ref name="ЗП"/>.
 
У [[1981]] г. па праекце [[Я. Раманоўскі|Я. Раманоўскага]] і [[Ф. Анісовіч]]а адноўлены дачны дом пісьменніка. У [[1982]] г. да 100-годдзя з дня нараджэння Я. Купалы ў рэканструяванай дачы створана новая экспазіцыя<ref name="pridvinie"/>. У тым жа годзе постаўлены [[помнік Янку Купалу (Ляўкі)|помнік Янку Купалу]] (скульптар [[А. Анікейчык]])<ref name="ЗП"/>.
 
== Склад мемарыяльнага комплексу ==
 
У склад мемарыяльнага комплексу ўваходзяць дача паэта, адноўленая па фотаздымках і ўспамінах (макет мастакоў [[Я. Раманоўскі|Я. Раманоўскага]] і [[Ф. Анісовіч]]а): аднапавярховы будынак памерам 11,5 х 12,5 м, будынак былой канторы Копыскага лясніцтва, домік шафёра, гасцініца, гаспадарчыя пабудовы, гараж, у якім экспануецца машына пісьменніка [[Шэўрале Янкі Купалы|«Шэўрале»]], падараваная яму [[Урад БССР|ўрадам БССР]] у [[1939]] годзе, помнік [[Восень паэта|«Восень паэта»]] (скульптар [[А. Анікейчык]]), участак лесу, зона масавых гулянняў<ref name="pridvinie">[http://pridvinie.vlib.by/index.php/muzei/2566-lyawki-memaryyalny-zapavednik-arshanski-rajon Ляўкі, мемарыяльны запаведнік. Аршанскі раён]</ref>.
 
== Экспазіцыя ==
Экспазіцыя складаецца з дзвюх частак<ref name="pridvinie"/>.
 
=== Літаратурна-дакументальная частка ===
Літаратурна-дакументальная частка размешчана ў будынку былой канторы Копыскага лясніцтва, што ўцалеў падчас апошняй вайны. Тут зберагаюцца выданні твораў паэта розных гадоў, успаміны пра яго, [[верш]]ы, прысвечаныя Ляўкам, пісьмы, дакументы, [[фотаздымак|фотаздымкі]], матэрыялы пра сустрэчы ў Ляўках Я. Купалы з [[Я. Колас]]ам, [[П. Броўка]]м, [[П. Глебка]]м, [[К. Крапіва|К. Крапівой]], [[М. Лынькоў|М. Лыньковым]], [[К. Чорны]]м і інш., творы жывапісу [[А. Кроль|А. Кроля]], [[Ю. Пучынскі|Ю. Пучынскага]], [[Я. Раманоўскі|Я. Раманоўскага]], [[І. Давідовіч]]а, [[Я. Ціхановіч]]а, [[В. Шаранговіч]]а, [[П. Сергіевіч]]а, графіка [[Э. Агуновіч]]а, [[М. Басалыга|М. Басалыгі]], [[А. Кашкурэвіч]]а, [[Г. Паплаўскі|Г. Паплаўскага]], [[Л. Ран]]а, скульптуры [[У. Лятун|У. Летуна]], [[С. Селіханаў|С. Селіханава]]<ref name="pridvinie"/>.
 
▲У гэтым доме летам [[1935]] г. жыў Янка Купала ў сям’і ляснічага М. І. Шыманскага, пакуль па ўрадавай пастанове да 30-годдзя творчай дзейнасці Песняра будавалася яго дача. У [[1962]] г. да 80-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы тут была ўсталявана [[мемарыяльная дошка]].
 
=== Мемарыяльная частка ===▼
У мемарыяльнай частцы экспазіцыі на дачы паэта ў пакоі, дзе жыў і працаваў пясняр, адноўлены [[інтэр’ер]], абсталяванне, экспануюцца дакументы, рэчы, [[мэбля]], якімі карыстаўся Я. Купала.▼
 
У [[1962]]—[[1977]] гг. філіял працаваў на грамадскіх пачатках. У [[1977]] г. экспазіцыя была абноўлена і значна пашырана, а ў [[1982]] г. да 100-годдзя з дня нараджэння Я. Купалы створана новая. Асноўным экспазіцыйным аб’ектам стала рэканструяваная дача Янкі Купалы (мемарыяльная зона). У полымі вайны дача паэта згарэла. Дачны дом пісьменніка быў адноўлены ў [[1981]] г. па праекце Я. Раманоўскага і Ф. Анісовіча.
 
З [[11 кастрычніка]] [[1978]] года філіял музея ўваходзіць у створаны Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі».
 
У [[2015]] г. у «Ляўках» створана новая літаратурна-дакументальная экспазіцыя. Галоўнай тэмай яе стала ўвасабленне вобраза «Госці», разгорнутага ў аднайменным вершы ляўкоўскага цыкла. Госцем прыехаў у гэтыя мясціны Янка Купала. Як гаспадар дачы ўжо сам прымаў гасцей — жыхароў навакольных вёсак, сяброў-пісьменнікаў. Госці па сённяшні дзень прыязджаюць у Ляўкі, каб прайсці Купалавымі сцежкамі.
 
Сучаснае мультымедыйнае абсталяванне экспазіцыі дае магчымасць глыбей адчуць атмасферу часу і прысутнасць паэта. Кожная музейная зала мае свой голас: песні на словы Купалы, аўдыёзапіс яго голасу, птушыныя спевы. А мультымедыйнае акно, што знаходзіцца ў стылізаваным пакоі лясніцтва 1930-х, дазваляе кінуць позірк на ляўкоўскае бытаванне песняра.-->▼
 
▲=== Мемарыяльная частка ===
▲У мемарыяльнай частцы экспазіцыі на дачы паэта ў пакоі, дзе жыў і працаваў пясняр, адноўлены [[інтэр’ер]], абсталяванне, экспануюцца дакументы, рэчы, [[мэбля]], якімі карыстаўся Я. Купала<ref name="pridvinie"/>.
 
<!--
[[11 кастрычніка]] [[1978]] г. створаны Купалаўскі мемарыяльны запаведнік «Ляўкі» (агульная плошча 19 га).
 
У склад мемарыяльнага комплексу ўваходзяць дача Купалы, будынак былой канторы [[Копыскае лясніцтва|Копыскага лясніцтва]], домік шафёра, гасцініца, гаспадарчыя пабудовы, гараж, у якім экспануецца машына пісьменніка «Шэўрале», падараваная яму [[Урад БССР|ўрадам БССР]] у [[1939]] г., помнік «Восень паэта» (скульптар [[А. Анікейчык]]), участак лесу, зона масавых гулянняў.
 
Экспазіцыя складаецца з дзвюх частак. Літаратурна-дакументальная частка размешчана ў будынку былой канторы Копыскага лясніцтва, што ацалеў падчас апошняй вайны.
У гэтым доме летам 1935 г. жыў Янка Купала ў сям’і ляснічага М. І. Шыманскага, пакуль па ўрадавай пастанове да 30-годдзя творчай дзейнасці Песняра будавалася яго дача.
 
У 1962 г. да 80-годдзя з дня нараджэння Янкі Купалы тут была ўсталявана мемарыяльная дошка. У 1962—1977 гг. філіял працаваў на грамадскіх пачатках.
 
У 1977 і 1982 экспазіцыя мадэрнізавана і значна пашырана: асноўным экспазіцыйным аб’ектам стала рэканструяваная дача Янкі Купалы (мемарыяльная зона). У полымі вайны дача паэта згарэла. Дачны дом пісьменніка быў адноўлены ў 1981 г. па праекту Я. Раманоўскага і Ф. Анісовіча.
 
У 2015 г. у Ляўках створана новая літаратурна-дакументальная экспазіцыя. Скразной тэмай яе стала ўвасабленне вобраза «Госці», разгорнутага ў аднайменным вершы ляўкоўскага цыкла. Госцем прыехаў у гэтыя мясціны Янка Купала. Як гаспадар дачы ўжо сам прымаў гасцей — жыхароў навакольных вёсак, сяброў-пісьменнікаў. Госці па сённяшні дзень прыязджаюць у Ляўкі, каб прайсці Купалавымі сцежкамі.
 
▲Сучаснае мультымедыйнае абсталяванне экспазіцыі дае магчымасць глыбей адчуць атмасферу часу і прысутнасць паэта. Кожная музейная зала мае свой голас: песні на словы Купалы, аўдыёзапіс яго голасу, птушыныя спевы. А мультымедыйнае акно, што знаходзіцца ў стылізаваным пакоі лясніцтва 1930-х, дазваляе кінуць позірк на ляўкоўскае бытаванне песняра.-->
{{зноскі}}
 
Радок 54 ⟶ 37:
* Янка Купала: Зб. матэрыялаў аб жыцці і дзейнасці паэта. — Мн., 1955
* Пуцявінамі Янкі Купалы: Дакументы і матэрыялы. — Мн., 1981
== Спасылкі ==
{{Commons|Category:}}
{{Янка Купала}}
{{DEFAULTSORT:Ляўкі}}
{{Бібліяінфармацыя}}
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Купалаўскі_мемарыяльны_запаведнік_«Ляўкі»"