Зоська Верас: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
др →‎Спасылкі: аўтаматычнае выдаленне шаблона з дапамогай AWB
Радок 46:
== Біяграфія ==
Пачатковую адукацыю, у тым ліку і музычную, атрымала ад бацькоў<ref name="ЗВ"/><ref name="СГП">[http://ggau.by/nowosti/staraya-grodzenskaya-patryjotka-zoska-veras.html Старая Гродзенская патрыётка Зоська Верас!]</ref>, а ў 1904 паступіла ў прыватнае гандлёвае вучылішча Л. Валадкевіч у [[Кіеў|Кіеве]]. У 1905 жыла ў [[Луцк|Луцку на Валыні]]. Пасля смерці бацькі ў 1908 пераехала разам з маці ў радавы маёнтак Альхоўнікі (па іншых крыніцах — маёнтак Крыштапарова) [[Сакульскі павет|Сакольскага павета]]. Скончыла прыватную жаночую гімназію Кацярыны Баркоўскай, якая мясцілася ў камяніцы Стэфана Баторыя ў [[Гродна|Гродне]] (1912), 10-месячныя садоўніцка-агародніцка-пчалярскія курсы<ref name="СГП"/> і 6-тыднёвыя ваенныя санітарныя курсы ў [[Варшава|Варшаве]] (1914).
[[File:Fabijan Shantyr.jpg|thumb|150px|злева|[[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіян Шантыр]]]]
 
Падчас вучобы ўваходзіла ў [[Гродзенскі гурток беларускай моладзі]], які меў на мэце пашыраць веды пра Беларусь, яе гісторыю, культуру, мову, развіваць нацыянальную свядомасць. Займалася літаратурнай творчасцю, друкавалася ў газеце [[Наша ніва (1906)|«Наша ніва»]]. У 1913 гурткоўцамі выдадзены [[беларускі лацінскі алфавіт|лацінкай]] на беларускай мове літаратурны альманах «Kołas biełaruskaj niwy» («Колас беларускай нівы»), куды увайшді між іншага творы Л. Сівіцкай (пад псеўд. Шара Пташка), яна ж была аўтарам уступнага артыкула.
3 1915 у Мінску. Працавала сакратаркай у [[Мінскі аддзел Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны|Мінскім аддзеле Беларускага таварыства дапамогі пацярлелым ад вайны]], [[Беларускі нацыянальны камітэт, Мінск|Беларускім нацыянальным камітэце]], у [[Цэнтральная рада беларускіх арганізацый 1917|Цэнтральнай радзе беларускіх арганізацый]], [[Беларуская Сацыялістычная Грамада, 1902|Беларускай сацыялістычнай грамадзе]]. У тым жа годзе пазнаёмілася з [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіянам Шантырам]], які быў на 5 гадоў старэйшы за яе<ref name="ФФ">[https://nn.by/?c=ar&i=99928 Фабіян! Фабіян!..]</ref>. У іх завязаліся рамантычныя адносіны. Фабіян жыў у [[Бабруйск]]у, але часта наведваўся ў [[Мінск]]. Ён удзельнічаў у рабоце клуба «[[Беларуская хатка (Мінск)|Беларуская хатка]]» ў 1916—1917 і быў актыўна залучаны ў грамадскім жыцці. Зоська таксама наведвала яго ў Бабруйску, нават пасля арышту Фабіяна, які адбыўся ў 1918 годзе, у выніку чаго Шантыр апынуўся ў [[Бабруйская крэпасць|Бабруйскай крэпасной турме]]. У сваіх лістах і ўспамінах З. Верас называе Ф. Шантыра мужам, але пабрацца ім, на жаль, не выпала<ref name="ФФ"/>. У лісце да [[Ванда Лявіцкая|Ванды Лявіцкай]] Зоська ўскладае віну за гэта на [[Рамуальд Аляксандравіч Зямкевіч|Р. А. Зямкевіча]], які, паводле аўтаркі ліста, узвёў паклёп на яе ў вачах Ф. Шантыра<ref name="ФФ"/>.
 
[[File:Fabijan Shantyr.jpg|thumb|150px|злева|[[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіян Шантыр]]]]
3 1915 у Мінску[[Мінск]]у. Працавала сакратаркай у [[Мінскі аддзел Беларускага таварыства дапамогі пацярпелым ад вайны|Мінскім аддзеле Беларускага таварыства дапамогі пацярлелым ад вайны]], [[Беларускі нацыянальны камітэт, Мінск|Беларускім нацыянальным камітэце]], у [[Цэнтральная рада беларускіх арганізацый 1917|Цэнтральнай радзе беларускіх арганізацый]], [[Беларуская Сацыялістычная Грамада, 1902|Беларускай сацыялістычнай грамадзе]]. У тым жа годзе пазнаёмілася з [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіянам Шантырам]], які быў на 5 гадоў старэйшы за яе<ref name="ФФ">[https://nn.by/?c=ar&i=99928 Фабіян! Фабіян!..]</ref>. У іх завязаліся рамантычныя адносіны. Фабіян жыў у [[Бабруйск]]у, але часта наведваўся ў [[Мінск]]. Ён удзельнічаў у рабоце клуба «[[Беларуская хатка (Мінск)|Беларуская хатка]]» ў 1916—1917 і быў актыўна залучаны ў грамадскім жыцці. Зоська таксама наведвала яго ў Бабруйску, нават пасля арышту Фабіяна, які адбыўся ў 1918 годзе, у выніку чаго Шантыр апынуўся ў [[Бабруйская крэпасць|Бабруйскай крэпасной турме]]. У сваіх лістах і ўспамінах З. Верас называе Ф. Шантыра мужам, але пабрацца ім, на жаль, не выпала<ref name="ФФ"/>. У лісце да [[Ванда Лявіцкая|Ванды Лявіцкай]] Зоська ўскладае віну за гэта на [[Рамуальд Аляксандравіч Зямкевіч|Р. А. Зямкевіча]], які, паводле аўтаркі ліста, узвёў паклёп на яе ў вачах Ф. Шантыра<ref name="ФФ"/>.
 
У канцы 1918 г. З. Верас пакідае Мінск з прычыны хваробы маці і вяртаецца ў дзедаў маёнтак — Альхоўнікі<ref name="ФФ"/>. У 1919 г. у Зоські Верас нарадзіўся сын Антон, яго бацька [[Фабіян Гіляравіч Шантыр|Фабіян Шантыр]] быў расстраляны ў 1920 г<ref name="ГВ"/>. Жывучы ў Альхоўніках, Людвіка Антонаўна пісала вершы, прысвечаныя найчасцей малому сыночку. У 1922 г. Людвікін дзед памёр, і маёнтак давялося прадаць<ref name="СГП"/>.