Вікіпедыя

Мікалай Ільіч Красоўскі: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
чыстка, вікіфікацыя
Радок 1:
{{Цёзкі2|Красоўскі}}
{{Пісьменнік
|Імя=Красоўскі Мікалай Ілліч
|Фота=Krasouski Mikalai.jpg
|Дата нараджэння=19 снежня 1908
|Дата смерці=11 красавіка 1982
|Месца нараджэння=Полацк
|Месца смерці=Мінск
|Месца пахавання=Мінск, Усходнія могілкі
|Бацька=Ілля Радзівонавіч Красоўскі
|Маці=Кацярына Іванаўна Красоўская
|Альма-матар=Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут
|Валодае мовамі=Беларуская, руская, польская
|Узнагароды=
|Узнагароды=Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга; Ордэн Чырвонай Зоркі; тры ордэны «Знак Пашаны»; Ганаровая грамата Вярхоўнага Савета Беларускай ССР
}}
'''МікалайМікала́й ІллічІллі́ч КрасоўскіКрасо́ўскі''' ([[{{ДН|19 снежня]] [[|12|1908]]}}, [[{{МН|Полацк]]||}} –— [[{{ДС|11 красавіка]] [[|4|1982]]}}, [[{{МС|Мінск]]||}}) –— беларускі дзяржаўны дзеяч, гісторык ([[кандыдат гістарычных навук]]), выкладчык [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Белдзяржуніверсітэта]].▼
 
▲'''Мікалай Ілліч Красоўскі''' ([[19 снежня]] [[1908]], [[Полацк]] – [[11 красавіка]] [[1982]], [[Мінск]]) – беларускі дзяржаўны дзеяч, гісторык (кандыдат гістарычных навук), выкладчык [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Белдзяржуніверсітэта]].
 
== Біяграфія ==
Мікалай Ілліч Красоўскі нарадзіўся [[19 снежня]] [[1908]] года ў горадзе [[Полацк|Полацку]]у.
 
Бацька Мікалая Красоўскага –— Ілля Радзівонавіч працаваў мулярам-цэхавіком, працягваў слаўныя традыцыі самага старадаўняга беларускага горада. Маці –— Кацярына Іванаўна –— даглядала шматлікую сям'юсям’ю і гадавала дзяцей, якіх было дзесяцёра. Мікалай Красоўскі быў самым малодшым сярод дзесяці родных сясцёр і братоў (меў розніцу са старэйшым братам Сяргеем у 22 гады).
 
Бурлівыя падзеі пачатку [[XX стагоддзе|XX]] стагоддзя прынеслі ў сям'юсям’ю гора: бацькі Мікалая Красоўскага памерлі ад лютаваўшай эпідэмііі гішпанкі і дзеці засталіся сіротамі (пасля гэтага Мікалай гадаваўся разам з чатырма сынамі старэйшага брата –— Сяргея Ілліча Красоўскага).
 
Усталяваная савецкая ўлада прынесла магчымасць вучобы ў знядоленыя сем'ісем’і. Расхінула яна далягляды і для Мікалая Красоўскага. У 1921 годзе ён паступіў у [[Другую Полацкую Беларускую Узорную сямёхгадовую школу]], а 13 чэрвеня [[1925]] году ўжо атрымаў пасведчанне аб яе завяршэнні. У 1926 годзе паступіў у [[Полацкі педагагічны тэхнікум]], узровень адукацыі ў якім быў вельмі высокі (пазней на ягонай базе быў створаны інстытут). Тагачасны атэстат тэхнікума за №1323 сведчыць: «Красоўскі Мікола Ільліч лічыцца скончыўшым курс Тэхнікуму па школьнаму аддзяленьню і яму надаецца годнасьць настаўніка школ I кат., што сьведчыцца подпісамі і прыкладам пячаткі. Гор. [[Полацк|Полацак]], месяца [[Травень|травеня]] [[30 мая|30]] [[1930|1930г]].».
 
Пасля завяршэння тэхнікума Мікалай Красоўскі працуе дырэктарам [[Ульскай школы сельскай моладзі]]. З жніўня [[1932]] па верасень [[1939]] года з'яўляеццаз’яўляецца дырэктарам [[Полацкая чыгуначна-дарожная сярэдняя школа №59 у г.Полацку|Полацкай чыгуначна-дарожнай сярэдняй школы №59 у г.Полацку]]. Адначасна (з [[1932]] по [[1937]] год) вучыцца завочна на гістарычным факультэце [[Мінскі дзяржаўны педагагічны інстытут|Мінскага дзяржаўнага педагагічнага інстытута]], па завяршэнні якога атрымлівае дыплом аб прысваенні кваліфікацыі і звання настаўніка сярэдняй школы по спецыяльнасці гісторыі.
У 1932 годзе ўступіў у камуністычную партыю. З 1939 года пачаў працававаць у партыйных органах. Быў сакратаром [[Брэст|Брэсцкага]] гаркама, сакратаром [[Брэст|Брэсцкага]] абкама КП(б)Б.
 
Пачатак вайсковых дзенняў паміж гітлераўскай [[Германія|Германіяй]] і [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]] сустрэў у [[Брэст|Брэсце]]. Удзельнічаў у арганізацыі эвакуацыі. Браў удзел у барацьбе супраць фашысціх захопнікаў на фронце і ў тыле ворага, працаваў у Беларускім штабе партызанскага руху. У тым ліку, займаўся дакументаваннем абставінаў разгортвання партызанскага руху на тэрыторыі Беларусі. Да нашага часу захаваліся два друкапісы адпаведных гутарак: з камандзірам [[Партызаны|партызанскага]] атрада імя Суворава Лявонцьевым Андрэем Лявонавічам ад 17.08.1943 і з арганізатарам падпольнага і [[Партызаны|партызанскага]] руху на [[Берасцейшчына|Берасцейшчыне]] Жыжкам Іванам Іосіфавічам ад 23.08.1943.
 
Прымаў удзел у арганізацыі друкавання і дастаўкі ў акупаваную Беларусь падпольнай літаратуры. Паводле ўспамінаў сына, Аляксандра Мікалаевіча Красоўскага, Мікалай Красоўскі ў тым ліку расказваў, што менавіта такім быў шлях у свет знакамітай кнігі паэзіі змагання [[Анатоль Астрэйка|Анатоля Астрэйкі]] «Слуцкі пояс».
[[Файл:Atestat.jpg|alt=Атэстат Мікалая Красоўскага аб завяршэнні Полацкага педагагічнага тэхнікума ў 1930 годзе|міні|Атэстат Мікалая Красоўскага аб завяршэнні Полацкага педагагічнага тэхнікума ў 1930 годзе]]
Пасля вызвалення [[Беларусь|Беларусі]] працаваў у [[1944]] годзе сакратаром Брэсцкага абкама КП(б)Б па прапагандзе. У першыя дні вызвалення на чыгунцы Брэста стаялі цягнікі з падрыхтаванымі да вывазу ў [[Германія|Германію]] кніжнымі скарбамі. У гэты час Мікалай Красоўкі асабіста удзельнічаў у вяртанні Беларусі яе кніжнай спадчыны.
Радок 36:
Быў адным з першых, хто пачаў уздымаць тэму подзвіга абаронцаў [[Брэсцкая крэпасць|Брэсцкай крэпасці]] ад нямецка-фашысцкіх захопнікаў. Менавіта таму каля тысячы прадметаў захавання з асабістых збораў Мікалая Красоўскага (у тым ліку матэрыялы часоў Другой сусветнай вайны, узнагароды) перададзеныя яго сынам, Аляксандрам Красоўскім, у [[Музей абароны Брэсцкай крэпасці]].
 
Пасля Брэста Мікалай Красоўскі пэўны час працаваў у [[Мінск|Мінску]]у (з [[1947]] па [[1949]] год) загадчыкам аддзела прапаганды і агітацыі ЦК КП(б)Б, пазней -— сакратаром [[Бабруйск|Бабруйскага]]ага абкама партыі (да моманту ліквідацыі [[Бабруйская вобласць|Бабруйскай вобласці]]). Далей быў адкліканы ў рэспубліканскія органы кіравання і працаваў загадчыкам аддзела навукі і ВНУ [[Цэнтральны камітэт КПБ|ЦК КПБ]].
 
З [[1959]] года і да выхаду на пенсію -— намеснік [[Міністэрства вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі БССР|міністра вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі]] [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|БССР]]. Па выхадзе на пенсію -— выкладчык [[Беларускі дзяржаўны ўніверсітэт|Беларускага Дзяржаўнага Ўніверсітэта]].
 
Займаўся навуковай дзейнасцю. Даследаваў гісторыю вышэйшай адукацыі і абараніў кандыдацкую дысертацыю на гэтую тэму, атрымаўшы ў [[1973]] годзе вучоную ступень кандыдата гістарычных навук. Удзельнічаў у міжвузаўскіх канферэнцыях гісторыкаў-славістаў.
Радок 47:
 
Значным быў збор на тэму партызанскай барацьбы ў гады [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]]. У тым ліку: рукапісныя [[Партызаны|партызанскія]] часопісы, падпольныя выданні (лістоўкі, сатырычная газета «Партызанская дубінка», кнігі з паэзіяй змагання).
 
 
== Вайсковы дзённік Мікалая Красоўскага ==
Мікалай Ілліч Красоўскі пакінуў па сабе ўнікальны дакумент эпохі –— дзённік часоў [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]], запісы ў якім пачынаюцца з 22 чэрвеня [[1941]] года і завяршаюцца 14 мая [[1943]] года года. Апрача асабістых запісаў старонкі дзённіка маюць звесткі адносна такіх асобаў культуры і гісторыі [[Беларусь|Беларусі]], як: [[Янка Купала]], [[Якуб Колас]], [[Пятро Глебка]], [[Пімен Емяльянавіч Панчанка|Пімен Панчанка]], [[Ілья Данілавіч Гурскі|Ілля Гурскі]], [[Анатоль Астрэйка]], [[Алесь Кучар]], [[Цімох Гарбуноў]], [[Панцеляймон Кандратавіч Панамарэнка|Панцеляймон Панамарэнка]].▼
 
▲Мікалай Ілліч Красоўскі пакінуў па сабе ўнікальны дакумент эпохі – дзённік часоў [[Другая сусветная вайна|Другой сусветнай вайны]], запісы ў якім пачынаюцца з 22 чэрвеня [[1941]] года і завяршаюцца 14 мая [[1943]] года года. Апрача асабістых запісаў старонкі дзённіка маюць звесткі адносна такіх асобаў культуры і гісторыі [[Беларусь|Беларусі]], як: [[Янка Купала]], [[Якуб Колас]], [[Пятро Глебка]], [[Пімен Емяльянавіч Панчанка|Пімен Панчанка]], [[Ілья Данілавіч Гурскі|Ілля Гурскі]], [[Анатоль Астрэйка]], [[Алесь Кучар]], [[Цімох Гарбуноў]], [[Панцеляймон Кандратавіч Панамарэнка|Панцеляймон Панамарэнка]].
 
Гэтак, у запісе ад 30 красавіка [[1942]] года гаворыцца: ''«Я снова не знаю, что творится с моими котятами'' [маюцца на ўвазе жана і дачушка] ''и как они живут. Живу надеждой скоро получить хоть «маленькую пісулечку», как говорил [[Якуб Колас|Колас]]. Помнится, когда он говорил про эту пісулечку, Купала, обижаясь на немцев заявил, что: «Гітлер хацеў зрабіць мне непрыемнасць. Ён назваў маім імем вуліцу Савецкую ў [[Мінск|Мінску]]. Хіба ж гэта не непрыемнасць»?''
Радок 61 ⟶ 59:
''«26.06.[[1941]]: [[Бабруйск|Бобруйск]] – бомбёжка и паника».''
 
''«18.10.[[1941]]: В поезде. Ночь на сортировочном… Я наверху вагона с боеприпасами. Налёт самолётов. Как сбили самолёт — феерверк. Отъезд из [[Масква|Москвы]]. Блок-пост».

«22.06.[[1942]]: Только что получил продукты. Неожиданно и робко ко мне подошла девочка лет 10. Мне почему-то кольнуло в сердце. Я невольно вспомнил свою Томульку. Девочка со слезинкой произнесла: «Дядя!» - и дальше говорить не могла — расплакалась. Когда я ее расспросил, что с ней, она скороговоркой рассказала, что ее папа тоже военный, что они едут 2 недели и что у них нет ни куска хлеба… Мы собрали все, что было у нас в вагонах: хлеба, булок, сахару, печенья и отдали детям, которых множество было в вагонах. Дети! Сколько им пришлось перенести в этой войне! Они вынесли больше, чем взрослые. А сколько их погибло на дорогах от [[Брэст|Бреста]] и [[Беласток|Белостока]] при отходе. Их холодные обезображенные трупы взывают о мщении!»''
 
''«28.09.[[1942]]: «Вечером получили извещение, что ночью 24-го числа немцы, переодевшись партизанами, вместе с полицейскими сняли незаметно часовых и заняли [[Пудаць|Пудоти]] [вёска ў [[Віцебская вобласць|Віцебскай вобласці]]], перебив часть актива. Это в ту ночь, когда я уехал из Бора и [[Пудаць|Пудоти]]. Если бы несколько часов, и кто знает, как повернулась бы фортуна. А может быть и лучше было бы, может хоть чем помог бы»?''
 
== Узнагароды ==
 
* [[Ордэн Працоўнага Чырвонага Сцяга]]
* [[Ордэн Чырвонай Зоркі]]
Радок 73 ⟶ 72:
 
== Бібліяграфія ==
1.* Красоўскі, Мікола. [[Аляксандр Сяргеевіч Грыбаедаў|Грыбаедаў]] у [[Брэст|Брэсце]] (1813 – 1816гг.) / [Штомесячны літаратурна-мастацкі часопіс «Полымя»] Красавік 1947.▼
 
2.* Красовский, Николай Ильич. Высшая школа Советской Белоруссии : Ист. Очерк . 1963.▼
▲1. Красоўскі, Мікола. [[Аляксандр Сяргеевіч Грыбаедаў|Грыбаедаў]] у [[Брэст|Брэсце]] (1813 – 1816гг.) / [Штомесячны літаратурна-мастацкі часопіс «Полымя»] Красавік 1947.
3.* Красовский, Николай Ильич. Высшая школа Советской Белоруссии: История, события, факты. 1972.▼
 
4.* Героическая оборона: сборник воспоминаний об обороне Брестской крепости в июне ― июле 1941 г. / [Институт истории Академии наук БССР, Музей героической обороны Брестской крепости; составители: М. И. Глязер и др.; редколлегия: И. С. Кравченко и др.].1963.▼
▲2. Красовский, Николай Ильич. Высшая школа Советской Белоруссии : Ист. Очерк . 1963.
 
▲3. Красовский, Николай Ильич. Высшая школа Советской Белоруссии: История, события, факты. 1972.
 
▲4. Героическая оборона: сборник воспоминаний об обороне Брестской крепости в июне ― июле 1941 г. / [Институт истории Академии наук БССР, Музей героической обороны Брестской крепости; составители: М. И. Глязер и др.; редколлегия: И. С. Кравченко и др.].1963.
 
== Крыніцы ==
1.* Рукапіс: вайсковы дзённік Мікалая Ілліча Красоўскага (Сшытак 1 ахоплівае перыяд з 22 чэрвеня 1941 года по 22 верасня 1942 года; Сшытак 2 ахоплівае перыяд з [[22 верасня|22]] [[Верасень|верасня]] [[1942]] года па [[14 мая|14]] [[Май|мая]] [[1943]] года).▼
 
2.* Областное совещание по пропаганде // Заря. Орган Брэсцкага абкама КП(б)Б і выканкама Абласнога савета Дэпутатаў Працоўных №66 (660) ад 01.10.1944.▼
▲1. Рукапіс: вайсковы дзённік Мікалая Ілліча Красоўскага (Сшытак 1 ахоплівае перыяд з 22 чэрвеня 1941 года по 22 верасня 1942 года; Сшытак 2 ахоплівае перыяд з [[22 верасня|22]] [[Верасень|верасня]] [[1942]] года па [[14 мая|14]] [[Май|мая]] [[1943]] года).
3.* Собрание областного партийного архива // Заря. Орган Брэсцкага абкама КП(б)Б і выканкама Абласнога савета Дэпутатаў Працоўных №74 (668) ад 22.10.1944.▼
 
4.* Николай Ильич Красовский. Некралог // Вечерний Минск. Красавік 1982г.▼
▲2. Областное совещание по пропаганде // Заря. Орган Брэсцкага абкама КП(б)Б і выканкама Абласнога савета Дэпутатаў Працоўных №66 (660) ад 01.10.1944.
 
▲3. Собрание областного партийного архива // Заря. Орган Брэсцкага абкама КП(б)Б і выканкама Абласнога савета Дэпутатаў Працоўных №74 (668) ад 22.10.1944.
 
▲4. Николай Ильич Красовский. Некралог // Вечерний Минск. Красавік 1982г.
 
{{ізаляваны артыкул}}
{{DEFAULTSORT:Красоўскі Мікалай Ілліч}}
[[Катэгорыя:Катэгорыя:Сакратары Брэсцкага абкама КПБ]]
[[Катэгорыя:Сакратары Бабруйскага абкама КПБ]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі БДУ]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Мікалай_Ільіч_Красоўскі"