Хроніка: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [недагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Frantishak (размовы | уклад) Перасылае да Летапіс |
Створана перакладам старонкі "Хроника" Тэгі: Выдаленае перанакіраванне Пераклад зместу Пераклад зместу 2 |
||
Радок 1:
#REDIRECT [[Летапіс]]▼
'''Хроніка''' ({{Lang-el|Χρόνος}} — час) — гістарычнае апісанне падзей у храналагічным парадку.
Хроніка, як гістарычны твор, з'явілася ў позняй і [[Рымская імперыя|Рымскай імперыі]] развівалася ў [[Візантыя|Візантыі]] і [[Заходняя Еўропа|Заходняй Еўропе]]. Гістарычная канцэпцыя такіх твораў была самым цесным чынам звязана з царкоўным светапоглядам і рабіла візантыйскія палітычныя мроі аб адзіным сусветнай дзяржаве часткай іх царкоўнага вучэння. Як правіла, хронікі пачынаюць сваё апавяданне з заснавання свету. Пераклады хранографаў ў асноўным вырабляліся ў Балгарыі. Пераклады не заўсёды адпавядалі арыгіналу, часта сустракаюцца скарачэнні тэксту.
[[Файл:Cronicadelperu.jpg|справа|міні|182x182пкс|Першая частка кнігі «[[Хроніка Перу]]», якая ўпершыню апісвае этнасы Паўднёвай Амерыкі ([[1553]]).]]
На Русі ў XI—XII стагоддзях перакладныя хронікі атрымалі вельмі шырокае распаўсюджванне, самыя вядомыя з іх: «[[Хроніка Георгія Амартола]]», «[[Хроніка Георгія Синкелла|Хроніка Георгія Сінкела]]», «[[Хроніка Іаана Малалы]]». Захаваліся толькі ў кампілятыўных помніках, так, напрыклад, «[[Летапісец Еллинский і Рымскі|Летапісец Елінскі і Рымскі]]» з'яўляецца кампіляцыяй «Хронікі Георгія Амартола», «Хронікі Іаана Малалы» і арыгінальных гістарычных твораў.
З канца [[XII стагоддзе|XII стагоддзя]] ў [[Лівонія|Лівоніі]] хронікі з'яўляюцца найважнейшымі [[Гістарычная крыніца|гістарычнымі крыніцамі]] па гісторыі краін Усходняй Прыбалтыкі аж да пачатку [[XVIII стагоддзе|XVIII стагоддзя]]. Самыя вядомыя: [[Хроніка Лівоніі|«Хроніка Лівоніі»]] [[Генрых Латвійскі|Генрыха Латвійскага]] (1-я палова XIII стагоддзя), [[Лівонская старэйшая рыфмаваная хроніка|«Рыфмаваная хроніка»]] (канец XIII стагоддзя), «Новая рыфмаваная хроніка» Б. Генеке (сярэдзіна XIV стагоддзя).
У сучаснай гістарычнай літаратуры назва «''хронікі''» нярэдка ўжываецца ў больш шырока сэнсе — у дачыненні да ўсіх без выключэння творах [[Сярэднявечная гістарыяграфія|сярэднявечнай гістарыяграфіі]], у тым ліку краін [[Усход|Усходу]].
У [[Кіеўская Русь|Старажытнай Русі]] і ў шэрагу іншых краін ([[Візантыя]], [[Балгарыя]], [[Сербія]]) гістарычныя творы, адпаведныя ''хронікам'', мелі назву [[Летапіс|летапісаў]] (аб [[Вольга (княгіня Кіеўская)|княгіні Вользе]], пра варагаў-пакутніках і іншыя) і [[Хранограф (кніга)|хранографаў]].
== Гл. таксама ==
* [[Аналы]]
[[Катэгорыя:Гістарычныя хронікі]]
| |||