Ансамбль Віленскага ўніверсітэта: Розніца паміж версіямі

[дагледжаная версія][дагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
арфаграфія
Радок 13:
== Агульная характарыстыка ==
 
Ансамбль складаецца з дванаццаці будынкаў з некалькімі карпусамі, якія злучаюцца адзін з адным, [[касцёл Святых Янаў, Вільнюс|касцёла Святых Янаў]] і званіцы, якія ўтвараюць 13 двароў рознай велічыні і планіроўкі.Прызначэнне памяшканняў, іх назвы, як і назвы двароў, мяняліся. Ансамбль адкрыты для платнага наведвання ў сакавіку — кастрычніку з 9 да 18 гадзін, у лістападзе — лютым з 10 да 17 гадзін (уваход з [[Ансамбль Віленскага ўніверсітэта#Двор Бібліятэкі|двара Бібліятэкі]] ва [[Ансамбль Віленскага ўніверсітэта#Двор Сарбевія|двор Сарбевія]]); касцёла Святых Янаў адкрыты для наведвання з панядзелка да суботы з 10 да 17 гадзін. Ва [[Ансамбль Віленскага ўніверсітэта#Двор Міцкевіча|двор Міцкевіча]] і [[Ансамбль Віленскага ўніверсітэта#Двор Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса|двор Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса]] ў летні час таксама можна прайсці ў будныя дні праз піўны рэстаран «Аўла» (раней кафэ «Жалтвіксле») на [[Вуліца Пілес|вуліцы Пілес]].
 
== Вялікі двор ==
Радок 26:
 
[[Выява:Vilnius Litauen Aula der Universitaet.jpg|thumb|left|''Аўла'']]
У галерэях Вялікага двара на пяцідзесяці памятных табліцах увекавечаны імёны выдатных выхаванцаў і выкладчыкаў універсітэта — знакамітых вучоных, паэтаў, мастакоў (у дужках імёны ў той форме, у якой яны даюцца на табліцах) [[Канстанцінас Сірвідас|Канстанцінаса Сірвідаса]], паэта [[Мацей Казімір Сарбеўскі|Мацея Казіміра Сарбеўскага]], [[Жыгімонт Лаўксмін|Жыгімонта Лаўксміна]], гісторыка [[Войцех Віюк-Каяловіч|Альберта Віюка-Каяловіча]], прыродазнаўца [[Георг Форстэр|Георга Форстэра]], архітэктара [[ЛаўрынасЛаўрын Стуока-ГуцявічусГуцэвіч|Лаўрынаса Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса]],мастака [[Францішак Смуглевіч|Францыска Смуглевіча]], астранома [[Марцін Пачобут-Адляніцкі|Марціна Пачобут-Адляніцкага]], матэматыка [[Францішак Нарвойш|Францішка Нарвойша]], філолага [[Готфрыд Эрнст Гродэк]]а, батаніка [[Людвіг Генрых Баянус|Людвіга Баянуса]], мастака [[Ян Рустэм|Яна Рустэма]], урача, біёлага, хіміка [[Андрэй Снядэцкі|Анджэя Снядэцкага]], медыка [[Ёзэф Франк|Ёзэфа Франка]], прававеда і гісторыка [[Ігнат Мікалаевіч Даніловіч|Ігнацыя Даніловіча]], натураліста [[Станіслаў Баніфацы Юндзіл|Станіслава Баніфацыя Юндзіла]], паэтаў [[Адам Міцкевіч|Адама Міцкевіча]], [[Юльюш Славацкі|Юліюша Славацкага]], філосафа [[Леў Платонавіч Карсавін|Льва Карсавіна]] і многіх іншых.
 
На фрэсках пілястраў паўночнага і заходняга крыла намаляваныя герб універсітэта, партрэты біскупа [[Валяр'ян Пратасевіч|Валяр'яна Пратасевіча]],палкаводца [[Ян Караль Хадкевіч|Яна Караля Хадкевіча]], каралёў [[Аўгуст Моцны|Аўгуста II Моцнага]] і [[Станіслаў Аўгуст Панятоўскі|Станіслава Аўгуста Панятоўскага]].
Радок 107:
Двор Аркад ({{lang-lt|Arkadų kiemelis}}) ад вул. Скапа аддзяляе дом, набыты ўніверсітэтам у [[1815]] годзе. У [[1832]] годзе па праекце архітэктара [[Караль Падчашынскі|Караля Падчашынскага]] ў іх былі абсталяваны кватэры для вучняў гімназіі. Па праекце архітэктара Лявіцкага ў [[1873]] годзе будынкі паўночнай часткі двара С. Даўкантаса былі злучаны крытай галерэяй на масіўных чатырохвугольных калонах, утварыўшы невялікі панадворак з аркамі і нішамі. Двор рэканструяваўся ў [[1974]] годзе па праекце архітэктара Э. Урбаненэ. Дэкаратыўная металічная брама вядзе на Скопавку (цяпер вуліца Скапа).
 
== Двор Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса ==
[[Выява:Guciewicz Vilnius University.jpg|thumb|''Мемарыяльная табліца'']]
Двор Л. Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса ({{lang-lt|L. Stuokos-Gucevičiaus kiemas}}) названы імем выхаванца і выкладчыка [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]] (у той час [[Галоўная віленская школа|Галоўная школа]] [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскага]]) [[ЛаўрынасЛаўрын Стуока-ГуцявічусГуцэвіч|Лаўрынаса Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса]], выбітнагавыбітнога прадстаўніка архітэктуры [[класіцызм]]у ў Літве.
 
Двор утварыўся пасля перабудоў [[XIX]] стагоддзя. Будынкі, якія ўтвараюць яго, набыты адукацыйнай камісіяй у [[1775]] годзе, дзякуючы чаму ўніверсітэцкі комплекс пашырыўся да Замкавай вуліцы ([[Вуліца Пілес|Пілес]]). У гэтых будынках размяшчалася артылерыйскае вучылішча, у якім Стуока-ГуцявічусГуцэвічус чытаў лекцыі па матэматыцы, тапаграфіі і фартыфікацыі.
 
У сцяну паўночнага корпуса ўмуравана табліца ў памяць Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса з [[барэльеф]]ам архітэктара (скульптар [[Канстанцінас Багданас]]). Доўгі вузкі праход злучае двор Стуокі-ГуцявічусаГуцэвічуса з дваром Аркад. Двор рэстаўраваўся ў [[1972]] годзе па праекце архітэктара [[Эляна Урбаненэ|Эляны Урбаненэ]]. З двара вядзе ўваход у Цэнтр арыенталістыкі і ў падзямелле, якое займае з [[1990]] года адзін са студэнцкіх тэатраў [[Віленскі ўніверсітэт|Віленскага ўніверсітэта]] — тэатрам «Мінімум» (пад кіраўніцтвам рэжысёра [[Рымантас Венцкус|Рымантаса Венцкуса]]); зала ўмяшчае 45 гледачоў.<ref>[http://www.minimum.puslapiai.lt/kontaktai.html Vilniaus universiteto teatras «Minimum»]{{ref-lt}}</ref>
 
== Двор Міцкевіча ==