|
|дата смерці = 9.01.2002
|месца смерці = {{МС|Масква||горад Масква}}, [[Расія]]
|тытул = [[Міністэрства ўнутранныхўнутраных спраў БССР|Міністр унутранныхунутраных спраў БССР]]
|сцяг = Flag of Byelorussian SSR (1937-1951).svg
|перыядпачатак = [[26 сакавіка]] [[1946]]
|роспіс =
}}
'''Сярге́й Са́віч Бе́льчанка''' ([[4 кастрычніка]] [[1902|1902 года]], [[Сяло|сяло]] [[Салонэ]] — [[9 студзеня]] [[2002|2002 года]], [[Горад Масква|Масква]]) — высокапастаўлены супрацоўнік органаў дзяржбяспекі [[Саюз Савецкіх Сацыялістычных Рэспублік|СССР]], у гады Вялікай Айчыннай вайны — арганізатар і кіраўнік партызанскага руху на акупаванай тэрыторыі. Наркам (міністр) унутраных спраў [[Беларуская Савецкая Сацыялістычная Рэспубліка|Беларускай ССР]] (1943-1953), намеснік [[Старшыня КДБ СССР|старшыні КДБ СССР]] (1957-1959). [[Генерал-палкоўнік]].
Член [[Камуністычная партыя Савецкага Саюза|РКП(б)]] з [[1922|1922 года]]. Дэпутат [[Вярхоўны Савет СССР|Вярхоўнага Савета СССР]] (1950-19541950—1954), Вярхоўных Саветаў РСФСР і БССР.
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў сям'і селяніна-батрака. З [[1921|1921 года]], пасля заканчэння 3-месячных курсаў, працаваў харчінспектарам у павятовым харчовым камітэце. З сакавіка [[1924|1924 года]] — у [[Рабоча-сялянская Чырвоная армія|РСЧА]], на службе ў берагавой артылерыі Севастопальскай крэпасці. З [[1925]] па [[1927|1927 год]] — навучаўся ў Кіеўскай ваенна-палітычнай школе.
З 1927 года — палітрук, затым камандзір кавалерыйскага ўзвода манеўранай групы 47-га пагранатрада (горад Керкі, [[Туркменістан|Туркменія]]), затым — у 48-м пагранічным атрадзе (горад Сарай-Камар, [[Таджыкістан]]). З [[1929|1929 года]] — інструктар Асобнай Сурхан-Дар'інскай пагранкамендатуры (горад Тэрмез, [[Узбекістан]]). З [[1930|1930 года]] — памочнік каменданта, камендант асобнай пагранкамендатуры (горад Калаі-Хумб, [[Горна-Бадахшанская аўтаномная вобласць]]). Прымаў непасрэдны ўдзел у баявых дзеяннях супраць [[Басмачаства|басмачоў]].
З [[1932|1932 года]] — слухач камандна-палітычнага курсу Вышэйшай пагранічнай школы АДПУ ў Маскве. З [[1933|1933 года]] — начальнік клуба і выкладчык Вышэйшай пагранічнай школы АДПУ/[[Народны камісарыят унутраных спраў СССР|НКУС]]. З [[17 чэрвеня]] [[1937|1937 года]] — інспектар палітаддзела Галоўнага ўпраўлення пагранічных войскаў НКУС СССР. З [[26 красавіка]] [[1939|1939 года]] — намеснік начальніка Аддзела культасветработы палітупраўлення Галоўнага ўпраўлення пагранічных войскаў НКУС СССР, а затым намеснік начальніка Упраўлення пагранічных войскаў НКУС БССР.
З [[2 лістапада]] 1939 года — намеснік начальніка Упраўлення НКУС па [[Беластоцкая вобласць|Беластоцкай вобласці]]. З [[1940|1940 года]] — начальнік Упраўлення НКУС па Беластоцкай вобласці. Неўзабаве быў паніжаны ў пасадзе да намесніка начальніка ўпраўлення НКУС па Беластоцкай вобласці. З [[1941|1941 года]] — начальнік Упраўлення НКДБ па Беластоцкай вобласці.
У 1941 годзе — намеснік начальніка Асобага аддзела Заходняга фронту. З мая [[1942|1942 года]] — начальнік Заходняга штаба партызанскага руху. З верасня 1942 года — прадстаўнік [[Цэнтральны штаб партызанскага руху|Цэнтральнага штаба партызанскага руху]], член Ваеннага савета [[Калінінскі фронт|Калінінскага фронту]]. У [[1943|1943 годзе]] — намеснік начальніка Цэнтральнага штаба партызанскага руху.
У 1943—[[1953|19531943—1953 гг.]]гадах — Наркам (міністр з [[1946|1946 года]]) унутраных спраў Беларусі.
У 1953 годзе — начальнік Трэцяга спэцаддзелу МУС СССР, пасля — камандуючы Ленінградскай пагранічнай акругай. Начальнік Упраўлення [[Камітэт дзяржаўнай бяспекі|КДБ]] па [[Ленінградская вобласць|Ленінградскай вобласці]] ([[1954]]—[[1956]]1954—1956).
У 1956-19571956—1957 гадах — прадстаўнік КДБ у [[Венгрыя|Венгрыі]], у 1957—1959 гадах — намеснік старшыні КДБ пры Савеце Міністраў СССР.
З [[1959|1959]] года ў адстаўцы. Пасля 1959 года працаваў у Савецкім камітэце ветэранаў вайны. Член праўлення таварыстваў дружбы «СССР — [[Швейцарыя]]» і «СССР — [[Люксембург]]». Ганаровы член таварыства «Дынама».
== Узнагароды ==
| 