Вікіпедыя

Казімір Адамавіч Равяка: Розніца паміж версіямі

Інтэрактыўны прагляд гісторыі
[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
← Папярэдняя праўкаНаступная праўка →
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
ВізуальнаВікіразметка
др вікіфікацыя з дапамогай AWB
Радок 21:
}}
{{цёзкі2|Равяка}}
'''Казімі́р Адáмавіч Равя́ка'''{{sfn|Беларуская энцыклапедыя. Т. 18. Кн. 2|2004|с=470}}{{sfn|Энцыклапедыя гісторыі Беларусі|2001|с=38}} (або '''Рэвя́ка'''{{sfn|Прафесары і дактары навук БДУ|2001|с=144}}{{sfn|Гістфак. Да 70-годдзя заснавання|2004|с=93}}) ({{ДН|9|8|1937}}, [[Смалянікі]], цяперашні [[Ляхавіцкі раён]], [[Брэсцкая вобласць]] — {{ДС|9|7|2013}}) — савецкі і беларускі [[гісторык]], [[доктар гістарычных навук]], [[прафесар]] ([[Беларускі_дзяржаўны_ўніверсітэтБеларускі дзяржаўны ўніверсітэт|БДУ]]){{sfn|Прафесары і дактары навук БДУ|2001|с=144}}. [[Антыказнаўства|Антыкавед]], даследаваў гісторыю [[Пунічныя войны|Пунічных войнаў]] і культуру [[Старажытны Рым|старажытнага Рыма]]{{sfn|Гістфак. Да 70-годдзя заснавання|2004|с=93}}.
 
== Біяграфія ==
 
=== Дзяцінства, вучоба ===
Нарадзіўся ў [[1937]] г. у вёсцы [[Смалянікі]]. Рос у сялянскай сям'і, перажыў [[Вялікая_Айчынная_вайнаВялікая Айчынная вайна|Вялікую Айчынную вайну]] і першыя пасляваенныя гады{{sfn|Евтухов|2015|с=108-109}}. У [[1955]] г. скончыў школу ў в. [[Мядзведзічы]] [[Ляхавіцкі раён|Ляхавіцкага раёна]]. У тым жа годзе паступіў у [[Мінскі бібліятэчны тэхнікум імя А. С. Пушкіна]], які скончыў з адзнакай{{sfn|Малюгин|2014|с=254}}.
 
У [[1962]] скончыў [[гістарычны факультэт БДУ]]. У тым жа годзе пачаў працаваць настаўнікам у школе ў вёсцы [[Сінкевічы]] [[Лунінецкі раён|Лунінецкага раёна]]. З [[1967]] працаваў выкладчыкам у Краснабярэжскім сельскагаспадарчым тэхнікуме ([[Жлобінскі раён]]){{sfn|Республика Беларусь, том 6|2008|с=414}}.
 
=== Праца ў БДУ ===
Па запрашэнні загадчыка кафедры гісторыі старажытнага свету і сярэдніх вякоў [[Беларускі_дзяржаўны_ўніверсітэтБеларускі дзяржаўны ўніверсітэт|БДУ]] [[Фёдар Макаравіч Нячай|Ф. М. Нячая]] паступіў, а пазней скончыў [[Аспірантура|аспірантуру]] таго ж універсітэта. З [[1972]] г. працаваў на кафедры гісторыі старажытнага свету і сярэдніх вякоў. «Профессор Нечай предложил своему ученику для исследования принципиально важный для романистики вопрос о роли [[плебс]]а. Решить проблему предстояло на примере конкретного исторического события — II Пунической войны»{{ref-ru}}, — пісаў [https://bsu.by/main.aspx?guid=58451&map=61581 І. А. Еўтухоў]{{sfn|Евтухов|2015|с=109}}.
 
У [[1974]] абараніў кандыдацкую дысертацыю «Роля рымскага і італійскія плебсу ў 2-й Пунічнай вайне» (навуковы кіраўнік – Ф. М. Нячай). І. А. Еўтухоў адзначыў: Казімір Адамовіч «пераканаўча паказаў, што пасля бітвы пры Канах Рым панізіў цэнз рымскіх грамадзян для службы ў войску, у выніку чаго прызваныя ў войска пралетарыі (плебеі шостага разраду) амаладзілі яе, павысілі баяздольнасць і спрыялі перамозе Рыма»{{sfn|Евтухов|2015|с=109-110}}. У сваю чаргу, у [[1982]] Равяка дэпаніраваў [[Манаграфія|манаграфію]] «Нямецкая [[гістарыяграфія]] пра [[Пунічныя войны]]», а ў [[1988]] апублікаваў абагульняючую манаграфію «Пунічныя войны»{{sfn|Евтухов|2015|с=109-110}}.
 
«Это первое комплексное исследование Пунических войн в советской историографии, ссылки на которое присутствуют во всех исследованиях по истории [[Рымская_рэспублікаРымская рэспубліка|Римской республики]] и [[Ваенная_справаВаенная справа|военного дела]] [[Антычнасць|античности]]»{{ref-ru}}, — падагульніў [https://bsu.by/?guid=58531 А. І. Малюгін]{{sfn|Малюгин|2014|с=255}}.
 
У [[1990-я|1990-х]] К. А. Равяка ўдзельнічаў у напісанні навукова-папулярных работ. У [[1993]] разам з чэшскім антыказнаўцам І. А. Лісавым. У [[1996]] выйшла кніга тых жа аўтараў «Антычны свет у тэрмінах, імёнах і назвах» (у [[1997]] годзе выйшла 2-е выданне, у [[200]]1 годзе — трэцяе; агульны тыраж — 30 тысяч асобнікаў){{sfn|Евтухов|2015|с=110}}<ref>[http://e-catalog.nlb.by/Search/Results?lookfor=Античный+мир+в+терминах%2C+именах+и+названиях&type=AllFields%7C З электроннага каталога [[Нацыянальная_бібліятэка_БеларусіНацыянальная бібліятэка Беларусі|Нацыянальнай бібліатэкі Беларусі]].]</ref>{{sfn|Малюгин|2014|с=255-256}}.
 
У [[1990-я|1990-х]] у складзе розных аўтарскіх калектывах Казімір Равяка ўдзельнічаў у падрыхтоўцы першых пасля доўгага забыцця перавыданняў кніг Э. Рэнана «жыццё [[Ісус_ХрыстосІсус Хрыстос|Ісуса]]» і «[[Апосталы]]», а таксама твораў [[Іосіф_ФлавійІосіф Флавій|Іосіфа Флавія]] «[[Іўдзейская_вайна_Іўдзейская вайна (66—73)|Іўдзейская вайна]]» і «[[Іўдзейскія старажытнасці]]»{{sfn|Евтухов|2015|с=110}}. «…когда на кафедре развернулась подготовка к изданию „Иудейских древностей“ Иосифа Флавия, выяснилось, что в библиотеках [[Мінск|Минска]] и в ближайших крупных библиотечных центрах отсутствует русский перевод этого произведения, а делать самостоятельный перевод нет ни времени, ни возможностей, именно Казимир Адамович, воспользовавшись своими научными контактами, смог достать русский (крайне редкий) дореволюционный текст, который и лег в основу белорусского комментированного издания. При этом он всячески выступал против упоминания в издании своего имени, считая, что не совершил ничего особенного. Хотя, как вспоминает [[Віктар_Анатолевіч_ФядосікВіктар Анатолевіч Фядосік|В. А. Федосик]], без Казимира Адамовича само издание „Иудейских древностей“ было бы невозможно»{{ref-ru}}, — адзначыў А. І. Малюгін{{sfn|Малюгин|2014|с=257}}.
 
Яшчэ адзін напрамак дзейнасці Казіміра Адамовіча ў 1990-х і 2000-х — вучэбная літаратура. Разам з Г. І. Даўгяла і М. С. Корзунам падрыхтаваў вучэбны дапаможнік для 5-х класаў «Гісторыя старажытнага свету» на рускай і беларускай мовах (выданняў [[1996]], [[1998]], [[2001]]) і «Гісторыя цывілізацый Старажытнага свету» на беларускай і рускай мовах (выданняў [[1993]]), 8 карт і 5 контурных карт. Таксама ў [[1993]] К. А. Рэвяка апублікаваў вучэбны дапаможнік для студэнтаў / для вну «Уводзіны ў гісторыю Старажытнага Рыма» (А. І. Малюгін пісаў, што К. А. Равяка не змог завяршыць працу над падручнікам па гісторыі Старажытнага Рыма па прычыне цяжкай хваробы)[15], у [[1999]] — «Антычнасць на Беларусі» (абедзве кнігі — на беларускай мове), у [[2001]] «Заходнееўрапейская культура: антычнасць і Сярэднявечча» (у сааўтарстве){{sfn|Малюгин|2014|с=256}}{{sfn|Работы К. А. Равякі у электроным каталоге Нацыянальнай бібліатэкі Беларусі}}.
Радок 47:
У апошнія гады жыцця Казімір Равяка апублікаваў дзве манаграфіі: 1) «Войны Рыма з Карфагенам: асноўныя тэндэнцыі і напрамкі гістарыяграфіі» ([[2000]]) і «Антычная спадчына на Беларусі» ([[1998]]){{sfn|Работы Работы К. А. Равякі у электроным каталоге Нацыянальнай бібліатэкі Беларусі}}{{sfn|Малюгин|2014|с=255}}.
 
«Быть может, не столь впечатляющей была подготовка научных кадров высшей квалификации — Казимир Адамович подготовил лишь двух кандидатов наук, но в условиях [[1990-я|90-х гг. ХХ в.]] и это заслуживает уважения. Его ученики избрали для себя другие области специализации — историю [[Рымская_БрытаніяРымская Брытанія|Римской Британии]] (Е. Е. Барсук) и историю Понтийских войн (А. Г. Зельский). Стоит только пожалеть, что К. А. Ревяко не удалось создать собственную научную школу»{{ref-ru}}, — заўважыў А. І. Малюгін{{sfn|Малюгин|2014|с=256}}.
 
У цэлым жа Казімір Равяка напісаў 3 манаграфіі і каля 100 артыкулаў і тэзісаў выступленняў на навуковых канферэнцыях. І да, і пасля распаду Савецкага Саюза К. А. Равяка прынімаў актыўны ўдзел у працы навуковых канферэнцый у [[Мінск]]у, [[Масква|Маскве]], [[Вільнюс|Вільні]], [[Львоў|Львове]], [[Ерэван]]е і многіх іншых гарадах, быў у навуковых камандзіроўках і ў краінах [[Сацыялістычныя_краіныСацыялістычныя краіны|сацыялістычнага блока]] ([[Чэхаславакія|Чэхаславакіі]], [[Польшча|Польшчы]], [[Германская_Дэмакратычная_РэспублікаГерманская Дэмакратычная Рэспубліка|ГДР]]){{sfn|Малюгин|2014|с=256}}.
 
У [[1997]] К. А. Рэвяке было прысуджана вучонае званне прафесара. [[25 лютага]] [[2001]] Казімір Адамавіч выступіў з абаронай доктарскай дысертацыі на тэму «Барацьба Рыма і Карфагена за сусветнае панаванне»{{sfn|Евтухов|2015|с=110}}{{sfn|Малюгин|2014|с=255}}. У тым годзе гісторык быў адзначаны Ганаровымі граматай Міністэрства вышэйшай і сярэдняй спецыяльнай адукацыі БССР ([[1978]], [[1987]]), Ганаровай граматамі БДУ ([[1980]], [[2001]]), Ганаровая грамата БДУ да 50-годдзя гістарычнага факультэта ([[1984]]) і іншымі ўзнагародамі{{sfn|Малюгин|2014|с=257}}.
Радок 56:
 
{{пачатак цытаты}}
{{Цытата|А. І. Малюгін: «С. Г. Карпюк, ведущий научный сотрудник Института всеобщей истории [[Расійская_акадэмія_навукРасійская акадэмія навук|РАН]], которому доводилось встречаться с К. А. Ревяко в Москве на конференциях, отмечает, что для него Казимир Адамович является образцом белорусского интеллигента, эрудита, превосходного собеседника, отличного специалиста. Думается, что к этой характеристике присоединятся все знавшие Казимира Адамовича»{{ref-ru}}{{sfn|Малюгин|2014|с=257}}.}}
{{канец цытаты}}
 
{{пачатак цытаты}}
{{Цытата|Стралец М. В., Старыкаў В. І.: «[[30 чэрвеня|30 июня]] [[2003|2003 года]] в зале заседаний Президиума [[Нацыянальная_акадэмія_навук_БеларусіНацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАНБ]] одновременно получали докторские дипломы один из авторов этих строк и учившаяся в данном техникуме во времена преподавания К. А. Ревяко женщина, ставшая доктором [[Сельская_гаспадаркаСельская гаспадарка|сельскохозяйственных]] наук, а сам Ревяко К. А. — аттестат профессора. В момент, когда один из авторов этих строк, которого Казимир Адамович учил в БГУ в 1976—1977 учебном году, получал поздравления от своего педагога, подошла эта женщина и выразила Казимиру Адамовичу благодарность за знания, полученные во время его преподавания»{{ref-ru}}{{sfn|Стрелец, Стариков}}.}}
{{канец цытаты}}
 
Радок 137:
=== Публікацыі крыніц і даследваній ===
# {{кніга
| аўтар = [[Іосіф_ФлавійІосіф Флавій|Иосиф Флавий]]
| загаловак = Иудейская война / подгот. текста, предисл. и примеч. К. А. Ревяко, [[Віктар_Анатолевіч_ФядосікВіктар Анатолевіч Фядосік|В. А. Федосика]]
| выдавецтва = {{Мн.}}: Беларусь
| год = 1991
Радок 147:
}}
# {{кніга
| аўтар = [[Іосіф_ФлавійІосіф Флавій|Иосиф Флавий]]
| загаловак = Иудейские древности: [в 2 т.] / [[Іосіф_ФлавійІосіф Флавій|Иосиф Флавий]]; Г. Г. Генкель, [[Віктар_Анатолевіч_ФядосікВіктар Анатолевіч Фядосік|В. А. Федосик]], Г. И. Довгяло, К. А. Ревяко
| выдавецтва = {{Мн.}}: Беларусь
| год = 1994
Радок 220:
| аўтар = Корзенко, Г. В.
| загаловак = Ревяко Казимир Адамович
| выданне = [http://adverbum.org/ru/korzenko-istoriki-belarusi Историки Беларуси в начале XXI столетия: биобиблиографический справочник] / Г. В. Корзенко; [[Нацыянальная_акадэмія_навук_БеларусіНацыянальная акадэмія навук Беларусі|НАН Беларуси]], [[Інстытут_гісторыі_НАНБІнстытут гісторыі НАНБ|Институт истории]]
| выдавецтва = {{Мн.}}: Белорусская наука
| год = 2007
Радок 230:
}}
# {{артыкул
| аўтар = [[Віктар_Анатолевіч_ФядосікВіктар Анатолевіч Фядосік|Фядосік В. А.]], Корзун М. С.
| загаловак = Казімір Адамавіч Рэвяка
| выданне = Веснік БДУ. Серыя 3
Радок 313:
 
{{DEFAULTSORT:Равяка Казімір Адамавіч}}
[[Катэгорыя:ПостаціГісторыкі беларускай гістарыяграфііБеларусі]]
[[Катэгорыя:Гісторыкі_культурыГісторыкі культуры]]
[[Катэгорыя:Выкладчыкі БДУ]]
[[Катэгорыя:Дактары гістарычных навук]]
Узята з "https://be.wikipedia.org/wiki/Казімір_Адамавіч_Равяка"