Францішак Караў: Розніца паміж версіямі

[недагледжаная версія][недагледжаная версія]
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
Sniezhanj (размовы | уклад)
Няма тлумачэння праўкі
др вікіфікацыя з дапамогай AWB
Радок 24:
 
== Біяграфія ==
Нарадзіўся ў англійскай сям'і, якая асела ў Беларусі. У [[1754]] г. уступіў у [[ордэн езуітаў]]. Вучыўся ў [[Аршанскі езуіцкі калегіум|езуіцкіх калегіумах Оршы]] і [[Пінскі езуіцкі калегіум|Пінска]] (тут у 1762 г. быў высвечаны на ксяндза), а потым ў [[Полацкі езуіцкі калегіум|Полацку]] пад кіраўніцтвам прафесара [[Г. Лянкевіч|Габрыэля Лянкевіч]]а вывучаў архітэктуру. Місіянер у [[Мінскі езуіцкі калегіум|Мінску]] і [[Фашчаўка (Шклоўскі раён)|Фашчоўцы]] (1763–1765), [[Слуцк|Слуцку]]у (1767–1768), быў прэфектам будаўніцтва ў Нясвіжскім езуіцкім калегіуме (1765–1768)<ref name=":0">[https://www.jezuici.krakow.pl/cgi-bin/rjbo?b=enc&n=2686&q=0 Grzebień, L. (Ed.), ''Encyklopedia Wiedzy o jezuitach na ziemiach Polski i Litwy'', 1996.]</ref>.
 
У [[1768]] г. пачаў выкладаць у [[Полацкі езуіцкі калегіум|Полацкім езуіцкім калегіуме]] спачатку як прафесар [[філасофія|філасофіі]] і [[матэматыка|матэматыкі]] і прэфект будаўніцтва (1768–1772), а потым як прафесар архітэктуры (1772–1773) і тэалогіі (1775–1778). У вырашальныя для Таварыства Ісуса гады пасля выдання касацыйнага [[брэвэ]] ''[[Dominus ac Redemptor]]'' ([[1773]]) працаваў пад кіраўніцтвам [[Станіслаў Чарневіч|Станіслава Чарневіча]] і Габрыэля Лянкевіча дзеля захавання Ордэна<ref name=":0" />.
 
З [[1779]] г. - віцэрэктар, а з [[1782]] г. – рэктар [[Аршанскі езуіцкі калегіум|Аршанскага езуіцкага калегіума]] і адначасова правінцыял Беларусі<ref name="БЭ" />. З [[1785]] г. – асістэнт [[Генеральны вікарый Таварыства Ісуса|генеральнага вікарыя]] [[Габрыэль Лянкевіч|Габрыэля Лянкевіча]]. [[1 кастрычніка]] [[1785]] г. быў старшынёй камісіі (увайшлі таксама Геранім Віхерт, [[Міхал Бароўскі]] і [[Габрыэль Грубер]]), абранай [[Генеральныя кангрэгацыі Таварыства Ісуса|ІІ Полацкай генеральнай кангрэгацыяй]], для правядзення школьнай рэформы ў калегіумах езуітаў. За год быў распрацаваны «План вучэбных заняткаў»”(''Ratio Studiorum''), які пашыраў об’ём выкладання дакладных навук і сучасных моў у гэтых адукацыйных установах <ref>Załęski, S. Jezuici w Polsce porozbiorowej 1773–1905. Cz. 1 : 1773–1820 / S. Załęski – Kraków : W.L. Anczyc i sp, 1907. – s. 208-209.</ref>.
 
У 1786-1799 гг. – рэктар Полацкага калегіума<ref>Giżycki, J.M. Materyały do dziejów Akademii Połockiej i szkół odniej zależnych / J.M. Giżycki. – Kraków : Druk. W. Anczyca i spółki, 1905. – s. 133.</ref>. У час яго рэктарства пры калегіуме пачала працаваць друкарня, якая адыграла важную ролю ў выдавецкай дзейнасці беларускіх езуітаў<ref name=":0" /><ref>Баўтовіч, М. Кнігадрук у Полацку ад . да . / М. Баўтовіч // Кнігадрук у Полацку (1774 – 1829): Бібліяграфічнае выданне / укладальнік М. Баўтовiч. – Полацк: Выдавецкая ініцыятыва “Полацкая ляда”, 2018. – С. 11–22.</ref>.
 
Пасля скону ў [[Лістапад (месяц)|лістападзе]] [[1798]] г. Габрыэля Лянкевіча з дазволу [[Павел I (імператар расійскі)|імператара Паўла І]] Ф.Караў склікаў [[Генеральныя кангрэгацыі Таварыства Ісуса|ІІІ Полацкую генеральную кангрэгацыю]], якая адзінагалосна абрала яго генеральным вікарыем<ref>Блинова, Т.Б. Иезуиты в Беларуси. Роль иезуитов в организации образования и просвещения / Т.Б. Блинова. – Гродно : ГрГУ, 2002. – С. 136.</ref>. Пасля зацявярджэння езуіцкага ордэна ў Расійскай імперыі папам [[Пій VII (Папа Рымскі)|Піям VII]] у [[Сакавік|сакавікусакавік]]у [[1801]] г. (брэвэ ''[[Catholicae fidei|]]''Catholicae fidei'']]) стаў [[Генерал Ордэна езуітаў|Генералам Таварыства Ісуса]] ў Расіі. Пры яго актыўным удзеле езуіты атрымалі [[Базіліка Святой Кацярыны Александрыйскай|касцёл Св. Кацярыны]] ў [[Санкт-Пецярбург|Пецярбургу]] ([[1800]]) і адкрылі ў сталіцы публічныя школы (1801) і канвікт ([[1802]]).
 
Кіраваў будаўніцтвам [[Полацкі езуіцкі касцёл|езуіцкага касцёла]] ў [[Полацк]]у<ref name="БЭ" />. У [[1763]]–[[1764]] гг. удзельнічаў у манументальна-дэкаратыўным аздабленні [[Касцёл Найсвяцейшай Дзевы Марыі, Мінск|касцёла езуітаў]] у [[Мінск]]у<ref>[http://media.catholic.by/nv/n15/art11.htm Тамара Габрусь. Наша «езуіцкае» барока]</ref>. Аднавіў аршанскі касцёл і пабудаваў для мясцовых езуітаў асабняк для адпачынку. У полацкім прадмесці пабудаваў для вернікаў касцёл Труны Гасподняй<ref name=":0" />.
Радок 53:
}}
{{end box}}
 
{{Рэктары Полацкага езуіцкага калегіума}}
 
{{DEFAULTSORT:Караў Францішак}}
Радок 65 ⟶ 67:
[[Катэгорыя:Выпускнікі Аршанскага езуіцкага калегіума]]
[[Катэгорыя:Выпускнікі Пінскага езуіцкага калегіума]]
[[Катэгорыя:ПостаціПедагогі беларускай педагогікіБеларусі]]
 
{{Рэктары Полацкага езуіцкага калегіума}}