|
}}
{{цёзкі2|Храптовіч}}
'''Іван Храптовіч''', (мянушкамянушкай '''Літавор''' (да [[1468]]<ref name=":0">Рыбчонак, ?2018, С. 26.</ref> — лета [[1513]]<ref name=":0" />) — дзяржаўны дзеяч [[Вялікае Княства Літоўскае|Вялікага Княства Літоўскагавялікалітоўскі]] дзяржаўны дзеяч. ПрыбліжаныНабліжаны вялікага князя [[Аляксандр Ягелончык|Аляксандра]], адзін з найбольшнайуплывовейшых уплывовыхлюдзей дзеячаўдзяржавы ВКЛмяжы наXV мяжыі XVI ст. Першы вядомы [[15падскарбі стагоддзедворны літоўскі]] (1482—1492, перадаў урад брату [[Фёдар Храптовіч|XVФёдару]]), і[[маршалак гаспадарскі]] (1492—1500, 1509—1513). Адначасова намеснік [[16Горад стагоддзеУціна|XVIуцянскі]] стагоддзяў(1489—1495), [[слонім]]скі (1492—1499), [[Ваяводы новагародскія|новагародскі]] (1499—1500), [[Горад Драгічын, Польшча|драгічынскім]] (1512) і кобрынскім (1513)<ref name=":0" />.
== Біяграфія ==
ПрадстаўнікЗ роду [[Род Храптовічаў|Храптовічаў]] герба [[Герб «Адрованж»|«Адрованж»]], сын [[Багдан Храптовіч|Багдана]] іў яго другойдругім невядомайшлюбе жонкіз не вядомай імем дачкой падскарбія земскага [[Аляксандр Юр’евіч|Аляксандра Юр’евіча]]. Меў братоў Івана (з першага бацькавага шлюбу), Мітку, Дзмітра, [[ ФёдарВасіль Храптовіч| ФёдараВасіля]], [[Марцін Храптовіч|Марціна]] і, [[ ВасільФёдар Храптовіч| ВасіляФёдара]] і не вядомую імем сястру (жонку Міхаіла Зяновіча). ▼Дзесьці ў [[1485]] стаў першым вядомым [[Падскарбі дворны літоўскі|дворным літоўскім падскарбіем]] (каля [[1492]] перадаў гэту пасаду брату [[Фёдар Храптовіч|Фёдару]]). У [[1492]]—[[1500]] быў [[Маршалак гаспадарскі|маршалкам гаспадарскім]], таксама намеснік [[Горад Уціна|уцянскі]] ([[1489]]—[[1495]]), [[слонім]]скі ([[1492]]—[[1500]]) і [[Ваяводы новагародскія|новагародскі]] ([[1498]]—[[1500]]). Быў паслом у [[Каралеўства Польскае, 1385—1569|Польшчу]] і [[Вялікае княства Маскоўскае|Маскву]].
УПасол у [[1500Каралеўства Польскае, 1385—1569|Польшчу]] прымаўі [[Вялікае княства Маскоўскае|Маскву]]. Браў удзел у [[Бітва на Вядрошы, 1500|бітвыбітве на рацэ Вядрошы]] (1500), дзетрапіў разаму змаскоўскі іншыміпалон літоўскімі магнатамі быў узяты ў палон.адкуль Вярнуўсявярнуўся толькі празвясной 91509 год,года<ref уname=":0" [[1509]]/>. ПасляПа вяртаннявяртанні зноў атрымаў тытул гаспадарскагаурад маршалка, быўгаспадарскага<ref старостамname=":0" [[Горад Драгічын, Польшча|драгічынскім]] ([[1512]]) і [[кобрын]]скім ([[1513]])/>.
Летам 1510 года вял.кн. Жыгімонт Стары пацвердзіў пану Літавору яго маёнткі Вентшаў і Мукабоды ў Драгічынскім, Свержань у Новагародскім, Шчаткоўскі «дварэц» у Троцкім паветах і іншыя. Як выслугу атрымаў маёнтак Сівек.<ref name=":0" />
== Сям'я ==
▲Прадстаўнік роду [[Род Храптовічаў|Храптовічаў]] герба [[Герб «Адрованж»|«Адрованж»]], сын [[Багдан Храптовіч|Багдана]] і яго другой невядомай жонкі. Меў братоў [[Фёдар Храптовіч|Фёдара]], [[Марцін Храптовіч|Марціна]] і [[Васіль Храптовіч|Васіля]].
== Сям’я ==
Яго жонкай стала Ядвіга, дачка [[Кашталяны віленскія|віленскага кашталяна]] [[Аляксандр Гальшанскі|Аляксандра Гальшанскага]]. Меў дачок Ганну (жонка [[Юрый Рыгоравіч Осцік|Юрыя Осціка]]) і Соф'ю (жонка Яна Аборскага, потым Мікалая Уралеўскага). Іх маці, Ядвіга Гальшанская, доўгі час выступала супраць шлюбу, дамагаючыся іх скасавання, і толькі каралеўскі суд вызваліў дачок ад патрабаванняў маці<ref>[http://wap.sb.by/post/89008/part/2/fontsize/8/ SB.BY — Пани Ядвига и ее дочери]</ref>. Акрамя дачок, у Ядвігі Гальшанскай каля [[1525]] згадваецца сын Казімір, але невядома, быў гэта сын Івана Літавора ці Ядвіга паспела паўторна выйсці замуж.
У шлюбе з княжной Ядвігай, дачкой кашталяна віленскага князя [[Аляксандр Гальшанскі|Аляксандра Гальшанскага]]. Меў дачок Ганну (жонку [[Юрый Рыгоравіч Осцік|Юрыя Осціка]]) і Соф’ю (жонку Яна Аборскага, потым Мікалая Уралеўскага). Пасля смерці пана Івана Літавора, кн. Ядвіга працяглы час не прызнавала шлюбаў дачок, спрабуючы выдаць замуж паводле свайго разумення, толькі суд гаспадара і Паноў-Рады абараніў іх ад маці. Апроч дачок, каля 1525 года згадваецца Ядвізін сын — Казімір, але невядома ці сын ён і пана Івана Літавора або Ядвіга ўжо другім разам выйшла замуж.
{{Зноскізноскі}}
== КрыніцыЛітаратура ==
* {{Крыніцы/ЭнцВКЛ|том=2|старонкі=719|артыкул=Храптовічы|аўтар=[[Анатоль Грыцкевіч|Грыцкевіч А.]]}}
* ''Рыбчонак С.'' Бітва на Вядрошы 1500 г.: рэальныя і міфічныя удзельнікі // Ваенныя трыумфы Вялікага Княства Літоўскага : зб. навук. арт. / Уст. "Музей «Замкавы комплекс „Мір“»"; Польскі інст-т у Мінску; навук. рэд. М. Н. Гальпяровіч. — Мір: Музей «Замкавы комплекс „Мір“», 2018. — С. 7-45.
* [http://mariusz.eu.pn/genealogia/rody/chreptowiczowie01.html Генеалогія магнацкіх радоў Рэчы Паспалітай]
{{Падскарбіі дворныя літоўскія}}
|
