Першы Усебеларускі з’езд: Розніца паміж версіямі
| [дагледжаная версія] | [дагледжаная версія] |
Змесціва выдалена Змесціва дададзена
JerzyKundrat (размовы | уклад) |
|||
Радок 19:
Пасля доўгіх дыскусій у ноч з 30 (17) па 31 (18) снежня 1917 года быў прыняты першы пункт агульнай рэзалюцыі: «Першы Усебеларускі З'езд пастанаўляе: неадкладна ўтварыць з свайго складу орган краёвай улады ў асобе Усебеларускага Савета сялянскіх, салдацкіх, рабочых дэпутатаў, які часова становіцца на чале кіравання краем». Усебеларускi з’езд нiколi патрабаванняў незалежнасцi Беларусі не агучваў<ref>[https://www.sb.by/articles/gartayuchy-staronki-gistoryi.html У газеце "Звязда" адбыўся "круглы стол" аб БНР]</ref>. Дэлегаты з'езда прынялі рэзалюцыю, у якой прызнаюць савецкую ўладу ў Беларусі, а таксама рашэнне аб усталяванні ў Беларусі рэспубліканскага ладу, прызнавалі цэнтральны ўрад бальшавікоў у Маскве і не прызнавалі [[Аблвыкамзах]] як структуру франтавога паходжання<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180117/1516167450-1918-y-god-dlya-belarusi-nabytki-i-straty 1918-ы год для нашай дзяржаўнасці: набыткі і страты]</ref>.
Мясцовыя бальшавікі ў Мінску пільна сачылі за ўсім, што адбываецца на з'ездзе, да часу не перашкаджалі яму. Аднак як толькі дэлегаты пераадолелі разыходжанні і здолелі прыняць першы пункт рэзалюцыі і гэтым паставілі па-за законам мясцовую бальшавіцкую ўладу (але не цэнтральную бальшавіцкую ўладу), [[17 снежня]] 1917 г. у Мінску будынак, у якім праходзіў кангрэс быў акружаны бальшавіцкімі атрадамі, а дэлегаты былі разагнаныя. З'езд разагналі мясцовыя бальшавікі Заходняга фронту, бо не жадалі дзяліцца ўладай з прадстаўнікамі беларускага народу<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180117/1516167450-1918-y-god-dlya-belarusi-nabytki-i-straty 1918-ы год для нашай дзяржаўнасці: набыткі і страты]</ref>. Такім чынам, з'езд зрабіў спробу ўсталяваць беларускую савецкую ўладу, абмінаючы бальшавіцкі [[Аблвыкамзах|Выканаўчы камітэт Заходняй вобласці і фронту (Аблвыкамзах)]]<ref>Латышонак, А. Гісторыя Беларусі ад сярэдзіны XVIII — да пачатку ХХІ ст. / А. Латышонак, Я. Мірановіч. — Вільня–Беласток : Інстытут беларусістыкі, Беларускае гістарычнае таварыства, 2010. — С.148.
== Пасля разгону ==
Рэшткі абранай Усебеларускім з'ездам Рады сышлі ў глыбокае падполле. Прытулак ім далі чыгуначнікі, першае пасля разгону паседжанне Рады адбылося ўжо наступнай раніцай у чыгуначным дэпо Лібава-Роменскай чыгункі. Пасля вызвалення з-пад арышту сяброў Рады з'езду (бальшавікі пратрымалі іх у сябе толькі адну ноч) яны пачалі з'яўляцца на патаемных пасяджэньнях Рады, якая засядала часта ў розных месцах гораду. На адным з гэткіх пасяджэнняў быў выбраны Выканаўчы камітэт Рады з'езду з 17 чалавек на чале з журналістам [[Язэп Варонка|Язэпам Варонкам]]. Пазней гэтыя структуры адыгралі важную ролю ў абвяшчэнні [[БНР]].
Разгон з'езду быў самавольствам мясцовых бальшавікоў — Мяснікова, Кнорына і Ландэра — іх пазіцыю, як паказаў у сваіх публікацыях [[Вадзім Францавіч Гігін|Вадзім Гігін]], рэзка раскрытыкавалі ў Петраградзе, запатрабавалі правесці новы з'езд. Натуральна, што крытыка гэтая зыходзіла з падачы тых беларускіх дзеячаў, якія самі былі ўдзельнікамі Усебеларускага з'езда<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180117/1516167450-1918-y-god-dlya-belarusi-nabytki-i-straty 1918-ы год для нашай дзяржаўнасці: набыткі і страты]</ref>. 31 студзеня 1918 г. паводле дэкрэта Уладзіміра Леніна у Народным камісарыяце па нацыянальных справах, якім кіраваў [[Іосіф Сталін]], стварылі ў [[Петраград]]зе [[Беларускі нацыянальны камісарыят]], які адыграў выключную ролю ў стварэнні [[БССР|беларускай савецкай дзяржаўнасці]]<ref>[http://zviazda.by/be/news/20180117/1516167450-1918-y-god-dlya-belarusi-nabytki-i-straty 1918-ы год для нашай дзяржаўнасці: набыткі і страты]</ref>.
== Цікавыя факты ==
| |||